Guatemala City, Guatemala
by Carlos Enrique Valladares Cerezo
Wprowadzenie
Republika Gwatemali ma powierzchnię 108 889 km2. Graniczy z Meksykiem, Salwadorem, Hondurasem i Belize, a także z Oceanem Karaibskim i Spokojnym. Gwatemala jest krajem o dużej różnorodności biologicznej na niewielkim terytorium, o zróżnicowanych geomorfologicznie i klimatycznie obszarach, z regionami o znacznym bogactwie agroekologicznym. Dwie trzecie powierzchni kraju jest górzyste, a 34 procent pokrywają lasy. Średnia temperatura waha się między 18 a 22º C.
Gwatemala znajduje się w Przesmyku Środkowoamerykańskim, regionie o wysokim poziomie ryzyka związanego ze zjawiskami naturalnymi, jak również jest wyjątkowo podatna na zagrożenia ze względu na ubóstwo większości ludności.
Gwatemala podzielona jest na 8 Regionów, 22 Departamenty i 331 Gmin. Guatemala City znajduje się w Regionie Metropolitalnym.
Kraj liczy 11,3 mln mieszkańców. W Regionie Metropolitalnym mieszka 2,5 miliona osób – 20 procent ogółu. Gęstość zaludnienia w kraju wynosi
104 mieszkańców/km2, wzrastając do 1,213 mieszkańców/km2 w Regionie Metropolitalnym. W drugiej połowie lat 90. populacja rosła w tempie 2,7 procent, znacznie wyższym niż średnia dla Ameryki Łacińskiej i Karaibów (1,3 procent rocznie).
Rozwój miast jest bardzo szybki, biorąc pod uwagę, że w latach 90. populacja miejska rosła w tempie 3,8 procent rocznie, w wyniku czego oczekuje się, że populacja miejska podwoi się w ciągu mniej niż 20 lat. Średnia stopa wzrostu ludności miejskiej w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach wynosi 2,2 procent rocznie.
Taki poziom wzrostu ludności utrzymuje się w Gwatemali, ponieważ globalny poziom płodności wynoszący od 5 do 6 dzieci na kobietę jest najwyższy w Ameryce Łacińskiej. Istnieje wyraźna różnica między współczynnikiem dzietności ludności wiejskiej (6 dzieci) i miejskiej (4 dzieci), a także między warstwami społecznymi.
W odniesieniu do pochodzenia etnicznego i kulturowego, Gwatemala ma ludność, która w około 55 procentach jest rdzenna, a w 45 procentach ladina (hiszpańskojęzyczna). Mówi się dwudziestoma językami, choć językiem dominującym jest hiszpański. Główne grupy etniczne to Majowie, Garifuna, Xinca i Ladina. Jest to kraj wieloetniczny, wielojęzyczny i wielokulturowy.
Zgodnie z cechami charakterystycznymi dla krajów słabo rozwiniętych, ludność jest młoda – 58 procent populacji ma mniej niż 19 lat. W 1990 roku 52 procent siły roboczej pracowało jeszcze w rolnictwie, 28 procent w usługach i 20 procent w przemyśle, podczas gdy średni udział ludności aktywnej zawodowo w rolnictwie w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach wynosi 25 procent.
Według wskaźnika rozwoju społecznego UNDP Gwatemala zajmowała w 1999 roku 117 miejsce na 174 kraje. W 1997 roku PKB per capita wynosił 1 690 USD, w porównaniu ze średnią dla Ameryki Łacińskiej i Karaibów wynoszącą 4 127 USD.
Średni miesięczny dochód na rodzinę w całym kraju wynosił w 1999 roku 227 USD. W obszarach miejskich było to 423 USD. Prawie 70 procent ludności żyje za mniej niż 2 USD dziennie, a wśród nich prawie 30 procent ludności kraju i 8 procent ludności miejskiej żyje za mniej niż 1 USD dziennie.
Rozkład dochodów jest niezwykle nierówny, różnica w dochodach najbogatszych i najbiedniejszych 20 procent ludności różni się o współczynnik 30, w przeciwieństwie do 12.7 w Kostaryce i 15,1 w Hondurasie.
Istnieje korelacja między wysokimi wskaźnikami wzrostu liczby ludności w regionach i departamentach o wyższych wskaźnikach ludności wiejskiej i tubylczej z wyższymi wskaźnikami ubóstwa. Tak jest w przypadku Regionów 6, 7 i 2. Marginalizacja kultur tubylczych została odziedziczona po hiszpańskim okresie kolonialnym.
To podsumowanie zostało zaczerpnięte z:
UN-Habitat (2003) Global Report on Human Settlements 2003, The Challenge of Slums, Earthscan, London; Part IV: 'Summary of City Case Studies’, pp195-228.
top page