Ból kolana jest niezwykle powszechny, jest drugą najczęstszą przyczyną przewlekłego bólu w grupie 100 milionów Amerykanów, którzy cierpią z powodu przewlekłego bólu każdego roku. Ból kolana może być spowodowany chorobą lub urazem. Osoby zastanawiające się nad sposobami leczenia bólu kolan często dają się wciągnąć w wir technicznych i medycznych sformułowań otaczających ich dolegliwości. Najczęstszą chorobą dotykającą kolana jest choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego. Do urazów kolana może dojść w wyniku bezpośredniego uderzenia lub nagłego ruchu, który powoduje przeciążenie kolana poza jego normalny zakres ruchu. Ból kolana spowodowany urazem jest najczęściej związany z uszkodzeniem chrząstki stawowej kolana, takim jak uszkodzenie łąkotki, lub rozerwaniem więzadeł, takim jak uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego.
Co to jest ból kolana?
Ból kolana może być spowodowany chorobą lub urazem. Ból kolana może ograniczać ruch, wpływać na kontrolę mięśni w bolącej nodze oraz zmniejszać siłę i wytrzymałość mięśni, które podtrzymują kolano. Najczęstszą chorobą dotykającą kolano jest choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego, która jest spowodowana stopniowym zużywaniem się chrząstki stawowej w kolanie, co skutkuje bólem i obrzękiem. Urazy kolana mogą powstać w wyniku bezpośredniego uderzenia lub nagłego ruchu, który powoduje napięcie kolana poza jego normalny zakres ruchu, co może mieć miejsce podczas uprawiania sportu, zajęć rekreacyjnych, upadku lub wypadku samochodowego. Ból kolana spowodowany urazem często związany jest z rozerwaniem chrząstki stawowej lub więzadeł kolana. Ból kolana może być również wynikiem powtarzającego się stresu, co często ma miejsce w przypadku rzepki, znanego również jako zespół bólowy rzepkowo-udowy. Bardzo rzadko, przy ekstremalnym urazie, może dojść do złamania kości w kolanie. Nie należy się jednak stresować – jest to zjawisko rzadkie i jeśli już zastanawiasz się jak leczyć ból kolana, prawdopodobnie zmierzasz w kierunku pozytywnego rozwiązania!
Jak odczuwa się ból kolana?
Ból kolana może być odczuwany w różnych częściach stawu kolanowego, w zależności od problemu, który Cię dotyka. Określenie lokalizacji lub potencjalnej przyczyny bólu może pomóc fizykoterapeucie w ustaleniu jego przyczyny.
Jak diagnozuje się ból kolana?
Pani/Pana fizykoterapeuta postawi diagnozę na podstawie objawów, historii choroby oraz dokładnego badania. Wyniki badań rentgenowskich i rezonansu magnetycznego (MRI) mogą być również wykorzystane do uzupełnienia diagnozy.
Fizjoterapeuta przeprowadzi badania w celu ustalenia, czy występują u Pana(i):
– Ból lub dyskomfort przy zginaniu lub prostowaniu kolana
– Tkliwość w stawie kolanowym
– Ograniczony zakres ruchu w kolanie
– Osłabienie mięśni wokół kolana
– Trudności z przeniesieniem ciężaru ciała na kolano podczas stania lub chodzenia
Fizjoterapeuta jest również zainteresowany tym, w jakim stopniu jest Pan(i) w stanie wykorzystywać uszkodzone kolano w życiu codziennym. Aby to ocenić, terapeuta może zastosować takie testy, jak test skoku na jednej nodze, test 6-minutowego chodu lub test wstawania i chodzenia z pomiarem czasu.
Jak może pomóc fizykoterapeuta?
Na podstawie przeprowadzonej oceny, fizykoterapeuta opracuje dla Pana/Pani indywidualny program rehabilitacyjny dotyczący sposobów leczenia bólu kolana, w tym określony zestaw ćwiczeń na kolano.
Jeśli ma Pan(i) już problemy z kolanem, fizykoterapeuta może pomóc w opracowaniu planu ćwiczeń, które wzmocnią Pana(i) kolano bez zwiększania ryzyka urazu lub dalszego uszkodzenia. Zasadniczo, powinien Pan(i) wybierać raczej ćwiczenia łagodne, takie jak pływanie, ćwiczenia w wodzie lub spacery, niż ćwiczenia powodujące wstrząsy, takie jak jogging lub aerobik o dużej intensywności.
Skonsultuj się ze swoim fizykoterapeutą w sprawie konkretnych sposobów zachowania zdrowia kolana po urazie lub operacji. Fizjoterapeuta posiada odpowiednie wykształcenie i doświadczenie, aby ocenić stan zdrowia Pana/Pani kolana i w razie potrzeby skierować Pana/Panią do innego specjalisty.
W zależności od stopnia zaawansowania problemu z kolanem, Pana/Pani wieku i stylu życia, terapeuta może wybrać następujące metody leczenia:
Trening siłowy i ćwiczenia funkcjonalne, które mają na celu zwiększenie siły, wytrzymałości i funkcji mięśni nóg (mięśnia czworogłowego i ścięgien). To z kolei pomaga wspierać kolano i zmniejszyć obciążenie stawu kolanowego.
Stymulacja elektryczna kolana, która dodatkowo zwiększa siłę mięśni nogi i może pomóc w zmniejszeniu bólu kolana. W celu zwiększenia siły, impulsy elektryczne są generowane przez urządzenie i dostarczane przez elektrody do stymulacji głównego mięśnia podpierającego kolano, czyli mięśnia czworogłowego (quadriceps femoris). Na pierwszy rzut oka może się to wydawać przerażające, ale w rzeczywistości zabieg ten jest bardzo szybki i bezbolesny! W celu zmniejszenia bólu kolana, elektrody umieszczane są na skórze, aby delikatnie stymulować nerwy wokół kolana.
Pani/Pana fizykoterapeuta jest w stanie określić, w jakim stopniu będzie Pani/Pan musiała/ musiał ograniczyć aktywność fizyczną związaną z uszkodzonym kolanem. Może on również ocenić postępy w funkcjonowaniu kolana w trakcie rehabilitacji.
Jak fizykoterapeuta może pomóc przed zabiegiem chirurgicznym?
Pani/Pana fizykoterapeuta, w porozumieniu z chirurgiem, będzie w stanie określić zakres aktywności, jaką może Pani/Pan wykonywać w zależności od rodzaju zabiegu chirurgicznego stawu kolanowego (np. całkowitej wymiany stawu kolanowego), któremu jest Pani/Pan poddawana. Terapeuta oraz chirurg mogą również zlecić Panu/Pani udział w zajęciach fizykoterapeutycznych przed operacją w celu zwiększenia siły i zakresu ruchu. Może to czasami pomóc w powrocie do zdrowia po operacji.
Po operacji fizykoterapeuta opracuje dla Pana/Pani indywidualny program rehabilitacji i pomoże Panu/Pani uzyskać siłę, ruch i wytrzymałość niezbędne do powrotu do wykonywania codziennych czynności, które wykonywał Pan/Pani wcześniej.
Czy można zapobiec bólowi kolana?
Tak! W większości przypadków bólowi kolana można zapobiec. W idealnej sytuacji każdy powinien regularnie wykonywać 3 rodzaje ćwiczeń fizycznych, aby zapobiec urazom wszystkich części ciała, w tym kolan:
- Ćwiczenia zakresu ruchu pomagające utrzymać normalny ruch stawów i złagodzić sztywność.
- Ćwiczenia wzmacniające pozwalające utrzymać lub zwiększyć siłę mięśni.
- Ćwiczenia aerobowe lub wytrzymałościowe (takie jak chodzenie lub pływanie) poprawiające pracę serca i krążenie oraz pomagające kontrolować wagę. Kontrola wagi może być istotna dla osób cierpiących na zapalenie stawów, ponieważ dodatkowa waga wywiera nacisk na wiele stawów, w tym na kolano.
- Bądź na bieżąco z informacjami dotyczącymi leczenia bólu kolana – ciągle pojawiają się nowe badania, a z każdym z nich dowiadujemy się więcej o zapobieganiu i leczeniu.
Aby utrzymać ból kolana i inne bóle mięśniowo-szkieletowe na dystans, ważne jest prowadzenie ogólnie zdrowego trybu życia, uprawianie ćwiczeń fizycznych, odpowiedni odpoczynek i spożywanie zdrowej żywności. Ważne jest również, aby biegacze i inni sportowcy codziennie wykonywali ćwiczenia rozciągające i rozgrzewające zatwierdzone przez fizykoterapeutę – zwłaszcza przed rozpoczęciem aktywności fizycznej.
Jeśli już odczuwasz ból i nie ustępuje on po zastosowaniu wymienionych tutaj metod leczenia, skontaktuj się z jednym z naszych terapeutów, aby umówić się na ocenę.