Rozpad alfa, rodzaj rozpadu promieniotwórczego, w którym niektóre niestabilne jądra atomowe rozpraszają nadmiar energii przez spontaniczne wyrzucenie cząstki alfa. Ponieważ cząstki alfa mają dwa ładunki dodatnie i masę czterech jednostek, ich emisja z jąder powoduje powstanie jąder pochodnych o dodatnim ładunku jądrowym lub liczbie atomowej o dwie jednostki mniejszej niż ich rodzice i masie o cztery jednostki mniejszej. Tak więc polon-210 (liczba masowa 210 i liczba atomowa 84, tj. jądro z 84 protonami) rozpada się przez emisję alfa na ołów-206 (liczba atomowa 82).
Prędkość, a tym samym energia cząstki alfa wyrzuconej z danego jądra jest specyficzną właściwością jądra macierzystego i określa charakterystyczny zasięg lub odległość, na jaką podróżuje cząstka alfa. Choć wyrzucane z prędkością około jednej dziesiątej prędkości światła, cząstki alfa nie są bardzo przenikliwe. Ich zasięg w powietrzu wynosi zaledwie kilka centymetrów (co odpowiada zakresowi energii od około 4 milionów do 10 milionów elektronowoltów).
Główne emitery alfa znajdują się wśród pierwiastków cięższych od bizmutu (liczba atomowa 83), a także wśród pierwiastków ziem rzadkich od neodymu (liczba atomowa 60) do lutetu (liczba atomowa 71). Okresy połowicznego rozpadu alfa wahają się od około mikrosekundy (10-6 sekundy) do około 1017 sekund (ponad 3 miliardy lat).
.