Wat is een gordeldier?
Armadillo’s zijn een geweldige groep dieren die oorspronkelijk uit Zuid-Amerika komen. Gordeldieren zijn zoogdieren, net als jij. In tegenstelling tot wat je misschien hebt gehoord, is het gordeldier noch een knaagdier, noch een buideldier, en ze zijn net zo min verwant aan de opossum als jij. Er zijn twintig verschillende soorten gordeldieren. Zij behoren tot de orde Cingulata, familie Dasypodidae. Hun naaste levende verwanten zijn luiaards en miereneters. Het meest herkenbare kenmerk van een gordeldier is zijn schild. Alle gordeldieren hebben een schild, gemaakt van echt bot, dat hun rug bedekt. De meeste gordeldieren hebben ook benige ringen of platen die hun staart beschermen. Omdat hun rug met been bedekt is, zijn gordeldieren niet erg flexibel. Eén soort, het driebandgordeldier, kan zichzelf tot een bal oprollen, maar geen van de andere soorten kan dat. Zij vertrouwen op snelheid of hun graafvermogen om aan gevaar te ontsnappen.
Armadillo’s zijn gebouwd om te graven. Ze hebben korte, sterke poten die zeer geschikt zijn om snel te graven, hetzij voor voedsel, hetzij voor beschutting. Net als hun neven, luiaards (orde Pilosa, suborde Folivora) en miereneters (orde Pilosa, suborde Vermilingua), hebben gordeldieren sterke klauwen. Ze gebruiken die om te helpen graven, of om rottend hout te verscheuren om voedsel te vinden. Gordeldieren eten een grote verscheidenheid aan voedsel, variërend van insecten tot planten. De meeste gordeldieren eten kleine ongewervelden zoals mieren, kevers en engerlingen. Veel gordeldieren eten ook stukjes vlees van dode dieren als ze die kunnen vinden. De meeste gordeldieren eten ook planten, en sommige soorten – zoals het reuzengordeldier – kunnen heel wat landbouwschade aanrichten als ze toevallig op het veld van een boer terechtkomen. Omdat kleine insecten en zachte planten niet al te moeilijk te kauwen zijn, hebben gordeldieren geen erg ingewikkeld gebit. Op hun kiezen na zijn ze in de loop der tijden alle tanden kwijtgeraakt, en de overgebleven tanden hebben de vorm van een pin. De tanden van gordeldieren hebben niet de harde witte glazuurlaag die de tanden van andere zoogdieren beschermt.
Vele soorten gordeldieren worden bedreigd of zijn in hun voortbestaan bedreigd. Menselijke aantasting, slash-and-burn landbouw, jacht, en sterfte als gevolg van huishonden zijn verantwoordelijk voor een groot percentage van het probleem. Van de twintig soorten gordeldieren lijkt er slechts één – het negenbandgordeldier – in aantal toe te nemen. In de laatste honderd jaar heeft het negenbandgordeldier zijn leefgebied noordwaarts uitgebreid tot in de Verenigde Staten. Gordeldieren hebben zich verplaatst tot in het westen van Colorado en tot in het noorden van Illinois, met af en toe waarnemingen nog verder naar het noorden. Koud weer zal uiteindelijk de verspreiding van het gordeldier stoppen, omdat ze zelfs relatief korte periodes van extreme kou niet kunnen verdragen – ze hebben geen grote vetreserves om hun lichaam te helpen isoleren.
Waarom een gordeldierpagina?
Je vraagt je misschien af: “Welke gek wijdt er nou een hele pagina aan gordeldieren? Waarom bestaat deze pagina eigenlijk?” Nou, hier is je antwoord. In een wereld die zijn biodiversiteit in een alarmerend tempo verliest, zou elk dier serieus moeten worden genomen, niet alleen als een deel van de wereld die we delen, maar als een reservoir van genetische informatie die in de toekomst van onschatbare waarde zou kunnen zijn. Mensen lijken de neiging te hebben alleen de “schattige” dieren te redden, maar elk dier is even belangrijk als elk ander. “Dus, waarom gordeldieren?” vraag je. “Zijn er niet duizenden in het zuidwesten ?” Het antwoord is ja – er zijn heel wat gordeldieren in de Verenigde Staten en Mexico. Maar al deze dieren vertegenwoordigen slechts één soort gordeldier, het negenbandgordeldier (Dasypus novemcinctus). Dit is slechts één van de ongeveer twintig soorten gordeldieren, en verschillende van de andere zijn bedreigd. Het roze gordeldier (Chlamyphoras truncatus) is beperkt tot enkele kleine dorre streken in Zuid-Amerika, en op het reuzengordeldier (Priodontes maximus) wordt op grote schaal gejaagd als voedselbron en als plaag in de landbouw. Als dit nieuwe informatie voor u is, dan moet u de rest van deze site maar eens bekijken. Ik hoop dat deze gordeldier website op een of andere manier anderen kan aanmoedigen om ook eens goed naar andere “onbelangrijke” diersoorten te kijken voordat we ze voor altijd kwijt zijn.
