De e-mails van Hillary Clinton – waar gaat het allemaal om?

Hillary Clinton is voor de tweede keer door de FBI vrijgesproken van haar gebruik van een privé-e-mailserver toen ze minister van Buitenlandse Zaken was. Waar gaat het om?

In juli concludeerde de FBI in een onderzoek dat een “redelijke aanklager” geen strafzaak tegen mevrouw Clinton zou beginnen, maar dat zij en haar assistenten “uiterst onzorgvuldig” waren in hun omgang met geheime informatie.

Toen verraste de FBI iedereen, 11 dagen voor de verkiezingen, door aan te kondigen dat het nieuw ontdekte e-mails onderzocht die Hillary Clinton had verzonden of ontvangen.

Twee dagen voordat de stemhokjes in het hele land opengingen, kondigde FBI-directeur James Comey aan dat hij bij zijn oorspronkelijke beoordeling bleef – dat mevrouw Clinton niet strafrechtelijk moest worden aangeklaagd.

Hoe zijn we hier gekomen?

Wat is er aan de hand met de e-mails van Hillary Clinton?

Kort voordat ze in 2009 als minister van Buitenlandse Zaken werd beëdigd, zette Hillary Clinton een e-mailserver op in haar huis in Chappaqua, New York. Ze vertrouwde vervolgens op deze server, de thuisbasis van het e-mailadres [email protected], voor al haar elektronische correspondentie – zowel werkgerelateerd als persoonlijk – tijdens haar vier jaar in functie.

Ze zou ook e-mailadressen op de server hebben ingesteld voor haar langdurige adjudant, Huma Abedin, en stafchef van het ministerie van Buitenlandse Zaken Cheryl Mills.

Ze heeft geen gebruik gemaakt van, of zelfs maar een state.gov e-mailaccount geactiveerd, dat zou zijn gehost op servers die eigendom zijn van en worden beheerd door de Amerikaanse overheid.

Het e-mailsysteem van mevrouw Clinton werd een nationaal verhaal in de eerste week van maart 2015, toen de New York Times een voorpagina-artikel over het onderwerp had. Het artikel zei dat het systeem “mogelijk federale vereisten heeft geschonden” en “alarmerend” was voor huidige en voormalige overheidsarchieffunctionarissen.

Profiel: Hillary Rodham Clinton

Waarom heeft ze het gedaan?

Volgens mevrouw Clinton was de belangrijkste reden dat ze haar eigen e-mail heeft opgezet “gemakshalve”. Tijdens een persconferentie bij de VN zei ze dat ze liever maar één smartphone met één e-mailadres bij zich had dan twee apparaten – één voor werk en één voor persoonlijke zaken.

Op dat moment, volgens rapporten, waren door de overheid uitgegeven Blackberry-telefoons niet in staat om toegang te krijgen tot meerdere e-mailaccounts.

“Ik dacht dat het gebruik van één apparaat eenvoudiger zou zijn, en het is duidelijk dat het niet op die manier heeft gewerkt,” zei ze.

Sceptici hebben tegengeworpen dat de echte reden waarom mevrouw Clinton haar eigen e-mailsysteem opzette, was omdat het haar totale controle over haar correspondentie gaf.

Met haar e-mailopzet werd zij de enige arbiter over wat wel en niet aan de overheid moest worden verstrekt, openbaar gemaakt via verzoeken om vrijheid van informatie of overgedragen aan belanghebbende partijen, zoals de congrescommissie die de aanval op het Amerikaanse consulaat in Benghazi in 2012 onderzocht.

Volgens het rapport van de inspecteur-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken vertelde mevrouw Clinton haar plaatsvervangende stafchef in 2010 dat een van haar zorgen met e-mail was dat ze “geen risico wilde lopen dat het persoonlijke toegankelijk was”.

Uit een onderzoek van de FBI bleek dat mevrouw Clinton tijdens haar ambtstermijn “talrijke persoonlijke apparaten” gebruikte en gebruik maakte van verschillende e-mailservers. Clinton-medewerkers vertelden de FBI dat ze sommige van de vervangen apparaten met een hamer vernietigden, terwijl ze over andere geen verantwoording konden afleggen.

Wat is Hillary Clintons 2016-plan?

Was dit tegen de wet?

Waarschijnlijk niet. Het e-mailsysteem van mevrouw Clinton bevond zich in een grijs gebied van de wet – een gebied dat sinds haar ambtsaanvaarding diverse malen is gewijzigd.

Toen zij minister van Buitenlandse Zaken werd, was de geldende interpretatie van de Federal Records Act uit 1950 dat ambtenaren die persoonlijke e-mailaccounts gebruiken, ervoor moeten zorgen dat officiële correspondentie aan de regering wordt overhandigd. Tien maanden na haar ambtsaanvaarding stond een nieuwe verordening het gebruik van privé-e-mails alleen toe als federale records werden “bewaard in het juiste archiveringssysteem van de instantie”.

Mrs Clinton beweert dat aan deze eis werd voldaan omdat de meeste van haar e-mails van haar persoonlijke account gingen naar, of werden doorgestuurd naar, mensen met overheidsaccounts, zodat ze automatisch werden gearchiveerd. Alle andere e-mails werden overgedragen aan ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken toen ze in oktober 2014 een verzoek aan haar – en verschillende van haar voorgangers – deden.

Ze zei dat het de verantwoordelijkheid is van de overheidsmedewerker “om te bepalen wat persoonlijk is en wat werkgerelateerd is” en dat ze “verder is gegaan dan” wat haar werd gevraagd te doen.

In november 2014 ondertekende president Barack Obama de Presidential and Federal Records Act Amendments, die overheidsfunctionarissen verplichten om alle officiële correspondentie binnen 20 dagen door te sturen naar de overheid. Zelfs onder deze nieuwe wet zijn de sancties echter alleen administratief, niet strafrechtelijk.

In het rapport van de inspecteur-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat in mei 2016 werd vrijgegeven, werd vastgesteld dat het e-mailsysteem van mevrouw Clinton in strijd was met het regeringsbeleid en dat ze geen toestemming had gekregen voordat ze het instelde – goedkeuring die niet zou zijn verleend als ze het had gevraagd. Dergelijke overtredingen vormen echter geen crimineel gedrag.

FBI-directeur James Comey kondigde op 5 juli de resultaten van een afzonderlijk FBI-onderzoek aan en concludeerde dat, hoewel “er bewijs is van mogelijke schendingen” van criminele statuten die het mishandelen van geclassificeerde informatie bestrijken, “ons oordeel is dat geen redelijke aanklager een dergelijke zaak zou aanspannen”. Het verwees de zaak door naar het Ministerie van Justitie, dat de zaak tegen mevrouw Clinton en haar medewerkers seponeerde zonder een aanklacht in te dienen.

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft sindsdien zijn onderzoek hervat naar de vraag of mevrouw Clinton of haar medewerkers het regeringsbeleid hebben geschonden bij de behandeling van geheime informatie. Als dat zo blijkt te zijn, kan de straf bestaan uit een berisping of het verlies van de veiligheidsmachtiging.

Een lange reis als minister

Over hoeveel e-mails hebben we het?

Volgens Mrs Clinton heeft ze 62.320 emails verstuurd of ontvangen tijdens haar periode als minister van Buitenlandse Zaken. Zij, of haar advocaten, hebben vastgesteld dat ongeveer de helft daarvan – 30.490, ruwweg 55.000 pagina’s, officieel was en is overgedragen aan het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Mrs Clinton zei dat de andere e-mails privé zijn – over onderwerpen als de bruiloft van haar dochter, de begrafenis van haar moeder en “yogaroutines”.

Op verzoek van Hillary Clinton gaf het ministerie van Buitenlandse Zaken in mei 2015 de eerste reeks e-mails vrij die op haar privéaccount waren verzonden, met veel betrekking tot de aanval in 2012 op het Amerikaanse consulaat in Benghazi.

Begin augustus 2015 ondertekende ze een beëdigde verklaring waarin ze zwoer dat ze alle kopieën van regeringsrecords uit haar ambtstijd had overhandigd.

De FBI vond “enkele duizenden” werkgerelateerde e-mails die niet aan het ministerie van Buitenlandse Zaken waren overhandigd, hoewel het concludeerde dat de e-mails vóór 2014 waren verwijderd en niet opzettelijk waren verwijderd “in een poging om ze te verbergen”.

Over 3000 e-mails zullen naar verwachting worden vrijgegeven in de aanloop naar de verkiezingsdag, maar veel meer zullen pas na 8 november worden verwerkt.

Hebben andere politici zich met soortgelijke activiteiten beziggehouden?

Mrs Clinton is verre van de enige. Andere politici en ambtenaren – zowel bij de federale overheid als bij de staatsoverheid – hebben soms gebruik gemaakt van persoonlijke e-mail voor officiële zaken. Colin Powell, minister van Buitenlandse Zaken onder president George W Bush, vertelde ABC dat hij tijdens zijn ambtstermijn een persoonlijk e-mailaccount gebruikte, onder meer om te corresponderen met buitenlandse leiders.

In het rapport van de inspecteur-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken werd vastgesteld dat veel van de voorgangers van mevrouw Clinton – waaronder de heer Powell – zich ook niet hielden aan de federale registratievereisten, hoewel de regels voor hun acties minder gedetailleerd waren toen ze in functie waren.

De New York Times meldde dat de heer Powell mevrouw Clinton ooit tijdens een diner had geadviseerd om privé-e-mail te gebruiken, hoewel niet tijdens de behandeling van geheime informatie. Maar hij ontkende later dat hij ooit zoiets had gedaan.

Buiten Washington maakte de voormalige gouverneur van Florida, Jeb Bush – een kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap in 2016 – gebruik van een privé-e-mailadres ([email protected]). Net als mevrouw Clinton heeft hij uitgezocht welke correspondentie hij openbaar maakt.

Wisconsin gouverneur Scott Walker, een andere voormalige Republikeinse presidentskandidaat, kreeg te maken met vragen over het gebruik van privé-e-mailadressen door zijn personeel toen hij Milwaukee County Executive was.

Government Executive magazine voerde in februari 2015 een enquête uit onder 412 hooggeplaatste federale werknemers en ontdekte dat 33% van de ondervraagden zei dat ze “ten minste soms” persoonlijke e-mail gebruiken voor overheidszaken.

Mevrouw Clinton verschilt van deze voorbeelden niet in manier, maar in mate – omdat ze uitsluitend haar persoonlijke e-mailadres gebruikte. En, in tegenstelling tot de heren Bush en Walker, vielen haar acties onder de federale wetgeving.

Clinton’s ‘approval bubble’ has knopped

Meet the 2016 presidential hopefuls

Waarom is dit dan een controverse?

Dit werd een groot probleem voor een groot deel omdat mevrouw Clinton het Amerikaanse publiek vraagt erop te vertrouwen dat ze zich aan zowel de “letter als de geest van de regels” houdt, in de woorden van haar woordvoerder, Nick Merrill.

Het verhaal van de New York Times werd ingegeven door informatie die aan de krant werd verstrekt door de Benghazi-commissie van het congres, en conservatieve critici beweren dat er geen manier is om te bewijzen dat ze toeschietelijk is in het verstrekken van hun onderzoek met al het relevante materiaal.

Haar “gemak” verklaring is voor sommigen moeilijk te slikken, gezien het feit dat ze als minister van Buitenlandse Zaken reisde met een uitgebreide entourage die in staat was om haar extra telefoon te dragen. En in februari 2015 vertelde ze een televisie-interviewer dat ze nu meerdere apparaten bij zich heeft – een iPhone en een Blackberry, evenals een iPad en een iPad mini.

Daarnaast hebben critici van zowel links als rechts hun bezorgdheid geuit dat haar afhankelijkheid van een “zelfgemaakt” e-mailsysteem haar communicatie vatbaarder maakte voor hackers en buitenlandse inlichtingendiensten.

Zouden de e-mails van Clinton de race van 2016 kunnen opschudden?

Hoe veilig was haar e-mail eigenlijk?

Tijdens haar persconferentie zei mevrouw Clinton dat er “geen inbreuken op de beveiliging” van haar server waren en dat de robuuste beveiligingen die waren aangebracht “effectief en veilig bleken te zijn”.

Onafhankelijke cyberbeveiligingsanalisten hebben echter gezegd dat deskundige hackers in e-mailservers kunnen inbreken zonder enig bewijs achter te laten. En commercieel verkrijgbare beveiligingssystemen zijn geen partij voor door de overheid beveiligde systemen – maar zelfs die zijn niet onkwetsbaar, zoals een inbraak in het e-mailsysteem van het ministerie van Buitenlandse Zaken in november 2014 bewees.

Ze heeft herhaaldelijk gezegd dat er geen geclassificeerd materiaal via haar e-mailaccount is verzonden en dat ze slechts één e-mail naar een buitenlandse ambtenaar heeft gestuurd – in het Verenigd Koninkrijk.

Maar in juli 2015 vertelde de inspecteur-generaal van de Amerikaanse inlichtingengemeenschap, Charles McCullough, het Congres dat ze ten minste vier berichten had verzonden die informatie bevatten die was afgeleid van geclassificeerd materiaal. Een maand later onthulde de heer McCullough dat twee van de e-mails informatie bevatten die als “topgeheim” werd beschouwd – het hoogste classificatieniveau.

Responderend op de toenemende druk, stemde mevrouw Clinton uiteindelijk in augustus 2015 in met het overhandigen van de privéserver die ze gebruikte voor een voorlopig FBI-onderzoek naar de veiligheid van geclassificeerde informatie die tussen haar e-mails stond.

Ze zei ook dat ze geheugensticks met kopieën van de e-mails zou overhandigen.

Tegen de tijd dat de laatste partij Clinton-e-mails in maart 2016 werd vrijgegeven, was het totale aantal e-mails dat achteraf een aanduiding als geclassificeerd kreeg, de 2.000 overschreden.

In mei 2016 vertelde de Roemeense hacker Guccifer, in de Amerikaanse gevangenis op grond van aanklachten wegens misdrijf hacking, Fox News dat hij meerdere keren met succes toegang had gekregen tot de e-mailserver van mevrouw Clinton – een bewering die de Clinton-campagne ontkent en waarvan het ministerie van Buitenlandse Zaken en de aanklagers zeiden dat er geen bewijs is om te ondersteunen.

Het FBI-rapport van juli 2016 vond geen “direct bewijs” van ongeoorloofde toegang tot haar e-mailservers, volgens James Comey, maar dat het gebrek aan robuuste beveiliging betekende dat “het mogelijk is dat vijandige actoren toegang hebben verkregen”.

Clinton verstuurde e-mails waarvan inmiddels is vastgesteld dat ze geheime informatie bevatten

Wacht, het ministerie van Buitenlandse Zaken was gehackt?

Inderdaad, het was zo. Volgens door CNN geciteerde bronnen was de aanval in november 2014 de “ergste” cyberaanval ooit op een overheidsinstantie, waardoor IT-medewerkers van het departement het volledige niet-gerubriceerde e-mailsysteem een weekend lang moesten uitschakelen.

De Amerikaanse regering vermoedt dat Russische hackers achter de aanval zaten – en ook verantwoordelijk waren voor soortgelijke pogingen tegen het Witte Huis, de posterijen en andere instanties.

Hoewel mevrouw Clinton niet werd getroffen door dat specifieke incident, werd een deel van haar persoonlijke correspondentie in maart 2013 onthuld toen een vertrouweling, Sidney Blumenthal, zijn aol.com-adres had gecompromitteerd door de hacker met de naam Guccifer (later bleek een Roemeen te zijn genaamd Marcel-Lehel Lazar).

Hoewel Guccifer alleen e-mails blootlegde die de heer Blumenthal naar mevrouw Clinton stuurde, niet haar antwoorden, onthulde het wel het privé e-mailadres van de staatssecretaris, twee jaar voordat de New York Times er een nationaal verhaal van maakte.

Cyberaanvallen bovenaan Amerikaanse dreigingslijst

Hoe zit het met die nieuwe wending?

De FBI kondigde eind oktober aan dat het nieuwe e-mails had ontdekt “in verband met een niet-gerelateerde zaak … die relevant lijken te zijn voor het onderzoek”.

Directeur James Comey zei dat de onderzoekers zouden bepalen of de e-mails geheime informatie bevatten.

Het bleek dat de nieuw ontdekte e-mails werden onderzocht als onderdeel van een FBI-onderzoek naar het in ongenade gevallen voormalige congreslid Anthony Weiner, vervreemde echtgenoot van top Clinton adjudant Huma Abedin.

Twee dagen voor de verkiezingsdag kondigde Comey aan dat hij zijn oorspronkelijke conclusie dat mevrouw Clinton geen strafrechtelijke aanklacht zou moeten krijgen voor haar omgang met geclassificeerde informatie, niet had gewijzigd, na een herziening van de nieuw ontdekte e-mails.