Armadillo’s zijn tonvormige dieren die bedekt zijn met een natuurlijk pantser. Zijn naam betekent in het Spaans “kleine pantseraar”. Het pantser van het gordeldier werkt goed tegen de meeste roofdieren, maar niet tegen auto’s. Ze zijn ook bekend als de “Hillbilly Speed Bump” vanwege hun neiging om overreden te worden door voertuigen.
Grootte & Beschrijving
Er zijn 21 soorten gordeldieren, volgens het Integrated Taxonomic Information System (ITIS). Sommige gordeldieren zijn heel klein, terwijl andere enorm groot zijn. De kleinste is het roze gordeldier, dat ongeveer 15 centimeter lang is. Reuzen gordeldieren zijn de grootste soorten, en zijn ongeveer 5 voet (1,5 meter) lang, volgens National Geographic.
Het pantser van een gordeldier bestaat uit overlappende platen die de rug, kop, poten en staart bedekken. Het aantal gepantserde banden identificeert de verschillende soorten, volgens de San Diego Zoo. Slechts één soort, het driebandgordeldier, kan zich oprollen tot een harde gepantserde bal om zich te verdedigen tegen roofdieren. Andere gordeldiersoorten graven gewoon snel een hol en hurken neer, zodat hun tere maag wordt beschermd en hun pantser het enige is dat zichtbaar is.
Armadillos hebben puntige snuiten en lange, kleverige tongen, vergelijkbaar met miereneters, die naaste neven zijn. Hun gezichtsvermogen is slecht, dus jagen ze met een sterk ontwikkelde reukzin. Zij hebben ook borstelige haren langs hun flanken en op hun buik, die zij gebruiken om zich te oriënteren, zoals de stoeprand van sommige auto’s. Ze hebben ook sterke poten en scherpe klauwen om te graven.
Habitat
De meeste gordeldieren blijven in gebieden dichter bij de evenaar omdat ze houden van gematigde tot warme gebieden vanwege hun gebrek aan vetreserves. Volgens het Internet Center for Wildlife Damage Management zijn gordeldieren erg kieskeurig over waar ze leven, gebaseerd op de grondsoort die in het gebied wordt gevonden. Gewoonlijk verkiezen gordeldieren zand- of leembodems die los en poreus zijn. Dit maakt het graven naar voedsel en het maken van holen gemakkelijker.
Alle gordeldieren leven in Midden- en Zuid-Amerika, op één soort na. Het negenbandgordeldier komt voor van Argentinië tot het zuiden van de Verenigde Staten, volgens het Animal Diversity Web (ADW) van de Universiteit van Michigan. Sinds het midden van de 19de eeuw hebben negenbandgordeldieren zich noordwaarts uitgebreid. Ze zijn waargenomen in Florida en komen nu algemeen voor in Missouri. In 2000 werd het lichaam van een negenbandgordeldier gevonden in centraal Illinois, volgens ADW.
Gewoonten
Armadillo’s zijn geen sociale wezens en brengen het grootste deel van hun tijd slapend door. Ze slapen meestal tot 16 uur per dag in holen, volgens National Geographic. s Ochtends en ’s avonds zoeken ze naar voedsel.
Meestal komen gordeldieren alleen bij elkaar om te paren of om warm te blijven. In koude tijden kan een groep gordeldieren samen in een hol kruipen om lichaamswarmte te delen. Soms deelt een zevenbandgordeldier zijn hol met anderen van hetzelfde geslacht.
Dieet
Armadillo’s zijn omnivoren, wat betekent dat ze vlees en planten eten, hoewel 90 procent van het dieet van een gordeldier bestaat uit insecten en larven, volgens het Internet Center for Wildlife Damage Management. Met hun lange, kleverige tong vangen gordeldieren mieren, kevers, termieten en andere insecten nadat ze die uit de grond hebben gegraven. Ze eten ook planten, eieren, kleine gewervelde dieren en soms fruit. Van tijd tot tijd scharrelen ze naar dode dieren.
Nakomelingen
Na een draagtijd van twee tot vijf maanden brengt het vrouwtje één tot twaalf jongen ter wereld in een geboortehol. Deze holen kunnen tot 4,5 m breed zijn, volgens het Internet Center for Wildlife Damage.
De baby-armadillos worden pups genoemd. Volgens de San Diego Zoo komen tweelinggeboorten vaak voor. Negenbandgordeldieren hebben vier identieke pups van hetzelfde geslacht in elk nest, en het zevenbandgordeldier heeft acht tot 15 identieke pups per keer.
De jongen worden snel volwassen. Ze worden met twee tot vier maanden gespeend. Met negen tot twaalf maanden zijn de pups volgroeid en klaar om zelf nakomelingen te krijgen. Gordeldieren kunnen vier tot 30 jaar oud worden. De mediane levensverwachting voor driebandgordeldieren is ongeveer 16 jaar.
Classificatie/taxonomie
Hier volgt de taxonomie van gordeldieren, volgens ITIS:
Kingdom: Animalia Subkingdom: Bilateria Infrakingdom: Deuterostomia Phylum: Chordata Subphylum: Vertebrata Infraphylum: Gnathostomata Superclass: Tetrapoda Klasse: Zoogdieren Subklasse: Theria Infraklasse: Eutheria Orde: Cingulata Familie: Dasypodidae Subfamilies: Dasypodinae, Euphractinae en Tolypeutinae Geslachten en soorten: Er zijn negen geslachten en 21 soorten, waaronder:
- Dasypus novemcinctus – Negenbandgordeldier
- Dasypus septemcinctus – Zevenbandgordeldier
- zevenbandgordeldier
- Calyptophractus retusus – groot elfengordeldier
- Chaetophractus vellerosus – schreeuwend harig gordeldier
- Chlamyphorus truncatus – roze elfengordeldier
- Euphractus sexcinctus – zesbandgordeldier
- gestreept gordeldier
- Cabassous centralis – Noordelijk naaktstaartgordeldier
- Priodontes maximus – Reuzengordeldier
- Tolypeutes tricinctus – Braziliaans driebandgordeldier
Conserveringsstatus
Volgens de International Union for Conservation of Nature (IUCN), zijn gordeldieren niet bedreigd. Sommige soorten zijn echter kwetsbaar. Zo wordt het Andes gordeldier als kwetsbaar beschouwd omdat zijn populatie de afgelopen 10 jaar met meer dan 30 procent is afgenomen. Het reuzengordeldier wordt als kwetsbaar beschouwd omdat zijn populatie in de afgelopen 21 jaar met ten minste 30 procent is afgenomen.
Andere feiten
Armadillos hebben een breed scala aan kleuren. Ze kunnen roze, rood, zwart, grijs of geel zijn.
Sommige mensen eten gordeldieren en beweren dat het naar varkensvlees smaakt.
Het negenbandgordeldier is het officiële staatsdier van Texas.
Het reuzengordeldier kan wel 100 tanden hebben, volgens de dierentuin van San Diego.
Het schreeuwende harige gordeldier dankt zijn naam aan het geluid dat het maakt als het wordt bedreigd. Krijg niet het idee dat ze lafaards zijn, echter. Ze zijn bekend om hun lichaam bovenop slangen te gooien, en ze te doden door ze te snijden met de scherpe randen van hun schild, volgens de San Diego Zoo.