Enkele bedrijven maken al met honing geïmpregneerde verbanden voor de behandeling van wonden.© GettyImages Honing zou kunnen helpen bij de behandeling van wonden die weigeren te genezen. Onderzoekers die wetenschappelijke ondersteuning zochten voor de legendarische geneeskrachtige eigenschappen van honing, ontdekten dat het bacteriën stopt met groeien – zelfs stammen die resistent zijn tegen sommige antibiotica.1
Woorden over mensen die wonden met honing bedekken gaan terug tot het oude Egypte. Tot voor kort werd aangenomen dat de stroperige consistentie van honing de lucht uit de wonden hield, en dat het hoge suikergehalte de bacteriegroei afremde. Het nieuwe bewijs suggereert dat honing ook andere eigenschappen moet hebben die bacteriën doden.
Vergeleken met een kunstmatige honingoplossing van dezelfde dikte en suikerconcentratie, doodt natuurlijke honing bacteriën drie keer effectiever, hebben Rose Cooper, een microbioloog aan het University of Wales Institute in Cardiff, en collega’s aangetoond. Ze weten niet zeker wat de actieve ingrediënten zijn.
Sommige honingsoorten vormen, wanneer ze worden verdund, waterstofperoxide, dat bacteriën doodt en kan worden gebruikt om wonden schoon te maken. Maar Cooper’s team sluit de mogelijkheid uit dat waterstofperoxide de enige kracht in het spel is.
Zowel weidehoning, die waterstofperoxide genereert, als manuka honing, die dat niet doet, stoppen bacteriën met groeien in het lab, toonden ze aan. Ze gebruikten stammen van Staphlyococcus en Enterococcus die bestand zijn tegen ‘laatste redmiddel’ antibiotica, zoals methicilline en vancomycine. De microben werden verzameld uit wonden en ziekenhuisoppervlakken.
Honing kan antimicrobieel zijn vanwege enzymen die worden afgescheiden door de bijen die het maken; als alternatief zou de activiteit te wijten kunnen zijn aan de zuurgraad of aan chemicaliën uit de oorspronkelijke plantennectar, speculeert Cooper. “Het is een traditioneel middel dat over het hoofd is gezien,” zegt ze. “Om het opnieuw te introduceren, moeten we bewijs hebben dat de antibacteriële en helende eigenschappen ondersteunt.”
Andrea Nelson, een verpleegkundig onderzoeker die heeft gewerkt aan chronische wondgenezing aan de Universiteit van York, Verenigd Koninkrijk, is het daarmee eens. Om sceptische artsen te overtuigen, moeten klinische studies worden uitgevoerd waarbij honing op de wonden van patiënten wordt aangebracht, zegt ze.
Infectieuze wonden veroorzaken pijn, resulteren in extra tijd in het ziekenhuis, zijn duur in de behandeling en kunnen leiden tot complicaties en zelfs de dood. De behandeling ervan is een probleem geworden, omdat langdurig gebruik van antibiotica kan leiden tot het ontstaan van resistente bacteriestammen.
“Er moeten klinische proeven worden uitgevoerd”
Andrea Nelson
Universiteit van York
Om deze reden worden ook andere alternatieve remedies onderzocht, zegt Nelson. Het gaat onder meer om jodium, zilververbindingen en ‘larvale therapie’, waarbij maden op de wond worden aangebracht om dood weefsel weg te eten en bacteriën af te breken.
Terwijl wetenschappers zich nog steeds over de geheimen van honing buigen, maken sommige bedrijven al gesteriliseerde tubes honing en met honing geïmpregneerde verbanden voor de behandeling van wonden.
Cooper is voorzichtig om een waarschuwing toe te voegen: “We willen niet suggereren dat iemand halsoverkop honing in de supermarkt moet gaan kopen om wonden te behandelen.” De warmteverwerking van in de winkel gekochte honing zou waarschijnlijk alle antibacteriële eigenschappen wegnemen, zegt ze – iedereen met een hardnekkige wond moet professionele behandeling zoeken.
Universiteit van York