Vaginale bevalling na keizersnede (VBAC) vindt plaats wanneer een vrouw die eerder via een keizersnede is bevallen, bij een latere zwangerschap een vaginale bevalling ondergaat. VBAC bereikte zijn hoogtepunt van populariteit in 1996: in dat jaar beviel bijna 30 procent van de Amerikaanse vrouwen met een voorgeschiedenis van een keizersnede vaginaal bij een latere zwangerschap.
Trends in de tijd
Na 1996 daalde het VBAC-percentage echter dramatisch, en in 2017 bereikte minder dan 13 procent van de vrouwen een VBAC, terwijl het percentage keizersnedes is gestegen tot 32 procent – bijna een op de drie Amerikaanse geboorten.
In een poging om het aantal keizersneden te verminderen, heeft het American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) zijn VBAC-richtlijnen opnieuw bestudeerd. In 2010 gaf ACOG een verklaring uit waarin VBAC werd beschreven als “een veilige en geschikte keuze voor de meeste vrouwen die eerder een keizersnede hebben gehad”. En volgens het National Institute of Child Health and Human Development (NIH) toont onderzoek aan dat bij geschikte kandidaten ongeveer 75% van de VBAC-pogingen succesvol zijn.
Een onderzoeker schatte in 2014 echter dat de helft van de Amerikaanse ziekenhuizen VBAC niet als optie aanbiedt. Angst voor rechtszaken wordt als reden genoemd.
In het document Vaginal Birth After Cesarean Delivery uit 2017 herhaalt ACOG de voordelen – maar ook de risico’s – van VBAC.
Voordelen en risico’s
VBAC kan verschillende gezondheidsvoordelen bieden ten opzichte van een andere keizersnede: lager risico op bloedingen en infecties, kans op een korter ziekenhuisverblijf en een sneller herstel, en vermindering van het risico op negatieve uitkomsten die verband houden met meerdere keizersneden.
Echter, een mislukte trial of labour after cesarean (TOLAC)- een poging tot VBAC die eindigt in een herhaalde keizersnede – brengt veel potentiële complicaties met zich mee, waaronder maternale bloeding, infectie, operatief letsel, trombo-embolie, en hysterectomie. In zeldzame gevallen kunnen complicaties tot de dood leiden.
Het is duidelijk dat de beslissing over het al dan niet proberen van een VBAC met zorg moet worden genomen. De medische voorgeschiedenis van een vrouw, haar huidige gezondheidstoestand en haar plannen voor de toekomst moeten allemaal een rol spelen bij de beslissing over hoe zij de bevalling van haar baby wil aanpakken.
Medische voorgeschiedenis
Factoren in de medische voorgeschiedenis van een vrouw die de kans op een succesvolle VBAC vergroten, zijn onder meer de volgende:
- Lage dwarse (horizontale) incisie voor de keizersnede (het type incisie dat in de baarmoeder is gemaakt, kan niet worden bepaald aan de hand van de oriëntatie van het litteken op de huid, maar moet worden gecontroleerd in medische dossiers)
- Vorige vaginale bevalling (bij een vorige zwangerschap vaginaal zijn bevallen)
Deze factoren verlagen de kansen van een vrouw op een succesvolle VBAC:
- Eerdere verticale incisie (een ritsachtige snede) in de baarmoeder, vooral als de verticale incisie hoog was
- Een eerste keizersnede die het gevolg was van “gestopte bevalling” of “geen voortgang” in plaats van een gevolg van de ligging van de baby (stuitligging)
En deze factoren geven aan dat een vrouw niet moet proberen een VBAC uit te voeren:
- Eerdere baarmoederbreuk (scheiding op de plaats van een eerdere incisie)
- Voorwaarden die een vaginale bevalling contra-indiceren (bijvoorbeeld placenta previa, waarbij de placenta zich over de baarmoederopening uitstrekt)
- Meer dan twee eerdere keizersneden
Gezondheidstoestand
De volgende factoren gaan samen met minder kans op succes bij een VBAC:
- grote leeftijd van de moeder
- hoge bloeddruk, diabetes of obesitas
- gestationele leeftijd van meer dan 40 weken
- baby met een geboortegewicht van meer dan 4.000 gram of 9 pond
- bevalling die wordt opgewekt of aangevuld met medicatie, zoals Misoprostol of Pitocin
- preeclampsie
- kort interval tussen zwangerschappen
Toekomstplannen
Als een vrouw van plan is om in de toekomst meer kinderen te krijgen, kan ze een VBAC overwegen om problemen te voorkomen die gepaard gaan met meerdere keizersneden. Dergelijke problemen omvatten littekenweefsel of verklevingen die kunnen leiden tot darm- of blaasletsel of problemen met de placenta kunnen veroorzaken.
Een gedeelde beslissing
Beslissingen over VBAC moeten op individuele basis worden genomen, waarbij artsen en zwangere vrouwen samenwerken om de risico’s van VBAC af te wegen tegen die van een herhaalde keizersnede.
Voor vrouwen die ervoor kiezen om een VBAC te proberen, waarschuwt ACOG tegen het plannen van een thuisbevalling. Volgens ACOG mag een VBAC alleen worden geprobeerd in een medische instelling waar personeel beschikbaar is om in te grijpen als dat nodig is in geval van een uterusruptuur of andere onvoorspelbare complicaties.