Mensen zeggen dat Amerika geen dingen meer maakt. Maar hoe zit het met giftige chemicaliën? Daar maken we er zoveel van dat we de helft ervan gratis in rivieren gooien. Het probleem is dat het moeilijk kan zijn om erachter te komen welke van deze chemicaliën extreem giftig zijn en welke slechts enigszins giftig zijn. Als de een of de ander opduikt in een scan van je maag, moet je dan flippen of gewoon dankbaar zijn dat het niet iets ergers was? Voor de Giz Asks van deze week vroegen we een aantal deskundigen wat de giftigste chemische stof is.
Deze browser ondersteunt het video-element niet.
Peter LaPuma
Associate Professor, Environmental and Occupational Health, George Washington University
Je zult het over deze vraag waarschijnlijk wel eens zijn, maar sommigen zullen het er niet mee eens zijn. De meeste toxicologielessen die ik heb gevolgd, zouden zeggen dat de giftigste chemische stof Botulinumtoxine is. Toxiciteit kan op verschillende manieren worden gemeten, maar een populaire manier is hoeveel er nodig is om 50% van de individuen te doden. We noemen dit LD50 of dodelijke dosis voor 50% van de individuen. Botulinumtoxine, geproduceerd door anaërobe bacteriën, heeft een zeer lage LD50. Het kan worden gevonden in bedorven voedsel dat is afgesloten door processen zoals inblikken. Ironisch genoeg is het ook het spul dat sommigen betalen om in hun gezicht te laten injecteren om rimpels te verminderen en ons er jonger uit te laten zien, beter bekend als botox. Botox is een zeer verdunde vorm van het botulinumtoxine dat de gladde spieren rond onze ogen en voorhoofd ontspant om rimpels te verminderen.
Advertentie
Philippe Grandjean
Adjunct Professor, Environmental Health, Harvard University
Toxiciteit wordt traditioneel gezien als een resultaat van de eigenschappen van de stof samen met de dosis en de duur. Nu we veel ernstige giftige stoffen, zoals lood, kwik, dioxine en asbest, zijn beginnen te identificeren, is het duidelijk geworden wat er moet worden gedaan om mensen hiertegen te beschermen. In de praktijk zijn lood en andere giftige stoffen daardoor minder giftig geworden, niet omdat ze verdwijnen, maar omdat we tenminste weten wat we moeten doen.
Maar er is nog een factor die moet worden benadrukt: Of we genoeg weten om te bellen of niet. Sommige industriële chemicaliën bleken veel giftiger te zijn dan we dachten, deels omdat de producenten de toxiciteitsrapporten verborgen hielden. Daardoor werd er te weinig aandacht besteed aan de mogelijke gezondheidsrisico’s van deze “geheime” chemicaliën. Te laat beginnen we nu in te zien dat de geperfluoreerde chemicaliën, zoals PFOA dat wordt gebruikt voor regenkleding en keukengerei met antiaanbaklaag, zeer persistent zijn in het milieu en ook veel giftiger voor de mens dan in het verleden werd beweerd. Evenzo blijken bepaalde pesticiden, zoals chloorpyrifos, waarvan decennia lang werd gedacht dat ze veilig waren, nu niet zeer giftig te zijn. Het meest zorgwekkend vind ik dus de in het geheim giftige chemicaliën, zoals PFOA en chloorpyrifos, waar we onbewust aan worden blootgesteld.
Advertentie
Diana Ceballos
Assistent Professor, Environmental Health, Boston University
Voor mij is lood de giftigste chemische stof.
Ik weet uit de toxicologie dat de giftigste chemische stoffen de stoffen zijn die je bij kleinere doses het snelst ziek maken of doden. Als ik echter in brede zin nadenk over de geschiedenis van de volksgezondheid, denk ik dat lood verreweg de giftigste chemische stof voor mensen is. Lood is misschien niet dodelijk in kleine doses zoals sommige krachtigere giffen, maar lood is een stille moordenaar omdat er geen veiligheidsdrempel is voor lood in ons lichaam. Lood wordt al sinds de oudheid als een gif beschouwd en in het industriële tijdperk werd het nog eens bevestigd als giftig. Lood is echter ook vandaag nog in ons dagelijks leven terechtgekomen omdat het decennia lang werd gebruikt in benzine, verf en waterleidingen, waardoor onze bodem, onze leidingen en onze waterinfrastructuur werden verontreinigd. Het is ook nog steeds te vinden in veel alledaagse voorwerpen zoals elektronica, sieraden, speelgoed en cosmetica.
Kinderen die met lood zijn vergiftigd, krijgen vaak te maken met ontwikkelings-, gedrags- en vele andere gezondheidsproblemen. Lood wordt in verband gebracht met een hogere criminaliteit en nadelige gevolgen voor de geestelijke gezondheid, evenals een afname van de cognitieve functie en intelligentie. Op latere leeftijd kan lood nog steeds onze neurologische en cardiovasculaire gezondheid aantasten, en zelfs kanker veroorzaken. Ten slotte draagt lood bij tot de huidige ongelijkheden op het gebied van de volksgezondheid, aangezien het vaak wordt aangetroffen in ondermaatse huisvesting, die de meest behoeftigen treft. Onevenredig, ook degenen die de meest gevaarlijke banen en hun gezinnen lopen een groter risico om de gevolgen van lood myriade van gezondheidskwesties lijden.
Advertentie
Rita Loch Caruso
Professor, Environmental Health Sciences, University of Michigan
Botulinum toxine wordt beschouwd als de meest giftige chemische stof, gebaseerd op het feit dat een zeer kleine hoeveelheid – een nanogram hoeveelheid – al dodelijk is voor een mens. Het is een natuurlijk voorkomende chemische stof, gemaakt door een bacterie (Clostridium botulinum). Het ontstaat meestal wanneer bepaalde groenten niet goed worden ingemaakt. U kent het misschien van zijn farmaceutische naam, Botox – het wordt gebruikt om bepaalde gezondheidsproblemen te behandelen, zoals chronische migraine, en om rimpels in het gezicht glad te strijken. De chemische stof remt een van de chemische transmitters die van de zenuw naar de spier gaan om de spier te doen samentrekken. De spieren worden ontspannen en zullen niet meer samentrekken. Als je bijvoorbeeld voldoende van dit neurotoxine in je longen hebt, kan het lichaam niet meer ademen.
Ricine is een goede tweede. Het is een ander natuurlijk voorkomend gif, afkomstig van de castor boon plant. Ricine richt zich op een structuur in de cel genaamd het ribosoom. Het hecht zich aan de buitenkant van deze celstructuur, en wordt dan opgenomen in de cel, en vergiftigt het van binnenuit. Eén enkele ricinemolecule kan in één minuut duizenden ribosomen inactiveren – de eiwitsynthese wordt zeer snel stopgezet, waarna de cellen afsterven. Het werd in 1978 gebruikt in de zaak van de paraplumoordenaar, waarbij de Bulgaarse dissident Georgi Markov tijdens het wachten op de bus werd geïnjecteerd met een paraplu die ricine bevatte. Hij voelde een stekende pijn, en overleed vervolgens aan de vergiftiging.
Advertentie
Heeft u een vraag voor Giz Asks? E-mail ons op [email protected].
Advertentie