Prąd zmienny jednofazowy jest najczęściej używany w domach, małych firmach i na farmach. W dużych budynkach komercyjnych i miejscach przemysłowych, gdzie używane są duże silniki, zasilanie jednofazowe zazwyczaj nie jest wystarczające. Zasilanie jednofazowe wymaga mniejszej liczby przewodów zarówno w systemie dystrybucji energii elektrycznej, jak i w systemie klienta niż zasilanie trójfazowe, co skutkuje niższymi kosztami instalacji.
Wytwarzanie jednofazowego prądu zmiennego najlepiej opisać myśląc o generatorze jako o prostym magnesie sztabkowym obracającym się wewnątrz pojedynczej pętli drutu w kształcie cewki. Kiedy magnes się obraca, linie sił magnetycznych przecinają zwoje drutu. Siła wytworzonego pola zależy od liczby tych linii, które są przecinane w każdej sekundzie. Przy stałej prędkości, więcej zwojów drutu będzie przecinanych na sekundę, ponieważ pętla zbliża się do punktu jednego czwartego obrotu, a wytworzone napięcie osiąga w tym punkcie maksimum. W miarę jak biegun północny przesuwa się z punktu 1/4 obrotu do punktu 1/2 obrotu, mniej zwojów drutu jest przecinanych na sekundę. Napięcie maleje i spada do zera w punkcie półobrotu, w którym pole magnetyczne jest równoległe do zwojów drutu.
Gdy magnes nadal się obraca, pole magnetyczne bieguna południowego przecina zwoje drutu w przeciwnym kierunku, wytwarzając przeciwne napięcie, które ponownie osiąga maksimum w punkcie trzech czwartych obrotu. W miarę jak biegun północny przechodzi od trzech czwartych obrotu do jednego pełnego obrotu, napięcie maleje do zera.
Jeden pełny obrót pola magnetycznego nazywamy cyklem. Gdyby w zewnętrznej części generatora znajdował się tylko jeden zwój drutu, byłoby to urządzenie jednofazowe. Dodając dwa dodatkowe zwoje drutu do generatora, moglibyśmy generować prąd w trzech pojedynczych zwojach lub fazach, czyli prąd trójfazowy.
Słowo faza jest często skracane przy użyciu greckiej litery „phi” i jest zapisywane jako zero ze znakiem ukośnika.