Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) jest sojuszem 30 krajów, które graniczą z północnym Oceanem Atlantyckim. Sojusz obejmuje Stany Zjednoczone, większość członków Unii Europejskiej, Wielką Brytanię, Kanadę i Turcję.
Stany Zjednoczone wnoszą trzy czwarte budżetu NATO. Podczas kampanii prezydenckiej w 2016 roku Donald Trump powiedział, że inni członkowie NATO powinni wydawać więcej na swoje wojsko. Od 2019 roku tylko 10 krajów osiąga docelowe wydatki w wysokości 2% produktu krajowego brutto.
Na szczycie NATO 11 lipca 2018 roku prezydent Trump zażądał, aby narody NATO zwiększyły swoje wydatki na obronę do 4% produktu krajowego brutto (PKB). Dla ilustracji, prognozowano, że Stany Zjednoczone wydadzą 3,87% PKB na obronę w 2020 r.
Trump skrytykował również Niemcy za zwrócenie się do Stanów Zjednoczonych o ochronę przed Rosją, jednocześnie importując miliardy w gazie ziemnym od tego dostawcy. Zarzucił NATO, że jest przestarzałe. Przekonywał, że organizacja koncentruje się na obronie Europy przed Rosją, zamiast na walce z terroryzmem. Kraje członkowskie martwiły się, że krytyka NATO przez Trumpa i pochwała przywódcy Rosji, Władimira Putina, oznaczały, że nie mogą już polegać na Stanach Zjednoczonych jako sojuszniku w przypadku ataku.
Cel
Misją NATO jest ochrona wolności jej członków. Jej cele obejmują broń masowego rażenia, terroryzm i ataki cybernetyczne.
Na swoim spotkaniu 11 lipca 2018 roku NATO zatwierdziło nowe kroki w celu powstrzymania Rosji. Obejmują one dwa nowe dowództwa wojskowe i rozszerzone wysiłki przeciwko cyberwojnie i kontrterroryzmowi. Zawiera również nowy plan powstrzymywania rosyjskiej agresji przeciwko Polsce i krajom bałtyckim. Trump zgodził się na te środki.
W lipcu 2016 roku NATO ogłosiło, że wyśle do 4 tys. żołnierzy do krajów bałtyckich i wschodniej Polski. Zwiększyło patrole lotnicze i morskie, aby zabezpieczyć swój front wschodni po ataku Rosji na Ukrainę.
W dniu 16 listopada 2015 roku NATO odpowiedziało na ataki terrorystyczne w Paryżu. Wezwało do jednolitego podejścia z Unią Europejską, Francją i członkami NATO. Francja nie powołała się na artykuł 5 NATO. Byłoby to formalne wypowiedzenie wojny grupie Państwa Islamskiego. Francja wolała przeprowadzić ataki powietrzne na własną rękę. Artykuł 5 stwierdza, że „zbrojny atak na jednego … będzie uważany za atak na nich wszystkich”.
Jedyny raz NATO powołało się na artykuł 5 po atakach terrorystycznych 9/11.
NATO odpowiedziało na prośby USA o pomoc w wojnie w Afganistanie. Objęła przywództwo od sierpnia 2003 roku do grudnia 2014 roku. W szczytowym momencie rozmieściła 130 tys. żołnierzy. W 2015 roku zakończyła swoją rolę bojową i rozpoczęła wspieranie wojsk afgańskich.
Ochrona NATO nie rozciąga się na wojny domowe członków lub wewnętrzne zamachy stanu. W dniu 15 lipca 2016 r. tureckie wojsko ogłosiło, że przejęło kontrolę nad rządem w wyniku zamachu stanu. Ale turecki prezydent Recep Erdogan ogłosił wcześnie 16 lipca, że pucz się nie powiódł. Jako członek NATO, Turcja otrzymałaby wsparcie swoich sojuszników w przypadku ataku. Ale w przypadku puczu kraj ten nie otrzyma pomocy sojuszniczej.
Podstawowym celem NATO jest ochrona stabilności regionu.
Jeśli stabilność jest zagrożona, NATO będzie bronić nieczłonków. 28 sierpnia 2014 roku NATO ogłosiło, że ma zdjęcia dowodzące, że Rosja najechała na Ukrainę. Chociaż Ukraina nie jest członkiem, przez lata współpracowała z NATO. Inwazja Rosji na Ukrainę zagroziła pobliskim członkom NATO. Obawiali się, że inne byłe kraje satelickie ZSRR będą następne.
W rezultacie szczyt NATO we wrześniu 2014 roku skupił się na agresji Rosji. Prezydent Putin ślubował stworzyć „Nową Rosję” ze wschodniego regionu Ukrainy. Prezydent Obama zobowiązał się do obrony krajów takich jak Łotwa, Litwa i Estonia.
NATO samo przyznaje, że „Utrzymanie pokoju stało się co najmniej tak trudne jak zaprowadzenie pokoju.” W rezultacie, NATO wzmacnia sojusze na całym świecie. W dobie globalizacji, pokój transatlantycki stał się wysiłkiem ogólnoświatowym. Wykracza on poza samą potęgę militarną.
Kraje członkowskie
30 członków NATO to Albania, Belgia, Bułgaria, Kanada, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Czarnogóra, Holandia, Północna Macedonia, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Turcja, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone.
Każdy członek wyznacza ambasadora przy NATO. Dostarczają oni urzędników do służby w komitetach NATO i wysyłają odpowiednich urzędników do omówienia spraw NATO. Te desygnowane osoby mogą obejmować prezydenta kraju, premiera, ministra spraw zagranicznych lub szefa departamentu obrony.
1 grudnia 2015 roku NATO ogłosiło swoje pierwsze rozszerzenie od 2009 roku, oferując członkostwo Czarnogórze. Rosja zareagowała, nazywając ten ruch strategicznym zagrożeniem dla jej bezpieczeństwa narodowego. Jest zaniepokojona liczbą krajów bałkańskich wzdłuż swojej granicy, które przystąpiły do NATO.
Sojusze
NATO uczestniczy w trzech sojuszach, które rozszerzają jego wpływy poza 30 krajów członkowskich. Pierwszym z nich jest Rada Partnerstwa Euroatlantyckiego, która pomaga partnerom stać się członkami NATO. Obejmuje ona 20 krajów nienależących do NATO, które popierają cel NATO. Rozpoczęła działalność w 1991 roku.
Dialog Śródziemnomorski dąży do stabilizacji Bliskiego Wschodu. Jego członkowie spoza NATO to Algieria, Egipt, Izrael, Jordania, Mauretania, Maroko i Tunezja. Rozpoczął się w 1994 roku.
Inicjatywa Współpracy w Stambule działa na rzecz pokoju w całym większym regionie Bliskiego Wschodu. Obejmuje ona czterech członków Rady Współpracy Zatoki Perskiej. Są to Bahrajn, Kuwejt, Katar i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Rozpoczęła się ona w 2004 roku.
NATO współpracuje również z ośmioma innymi krajami we wspólnych kwestiach bezpieczeństwa. Wśród nich jest pięć państw azjatyckich, do których należą Australia, Japonia, Republika Korei, Mongolia i Nowa Zelandia. Jest jedno w Ameryce Południowej (Kolumbia) i są trzy współpracujące kraje na Bliskim Wschodzie: Afganistan, Irak i Pakistan.
Historia
Członkowie założyciele NATO podpisali Traktat Północnoatlantycki 4 kwietnia 1949 roku. Działało ono w połączeniu z Organizacją Narodów Zjednoczonych, Bankiem Światowym i Międzynarodowym Funduszem Walutowym. Organizacje te zostały utworzone podczas konferencji w Bretton Woods w 1944 roku.
Głównym celem NATO była obrona narodów członkowskich przed zagrożeniami ze strony krajów komunistycznych. Stany Zjednoczone chciały również utrzymać swoją obecność w Europie. Chciały zapobiec odrodzeniu się agresywnego nacjonalizmu i wspierać unię polityczną. W ten sposób NATO umożliwiło powstanie Unii Europejskiej. Ochrona wojskowa USA dała narodom europejskim bezpieczeństwo potrzebne do odbudowy po zniszczeniach II wojny światowej.
Podczas zimnej wojny misja NATO rozszerzyła się na zapobieganie wojnie nuklearnej.
Po przystąpieniu Niemiec Zachodnich do NATO, kraje komunistyczne utworzyły sojusz Układu Warszawskiego. Obejmował on ZSRR, Bułgarię, Węgry, Rumunię, Polskę, Czechosłowację i Niemcy Wschodnie. W odpowiedzi NATO przyjęło politykę „masowego odwetu”. Obiecało użyć broni jądrowej, jeśli Pakt zaatakuje. Polityka odstraszania NATO pozwoliła Europie skupić się na rozwoju gospodarczym. Nie musiała budować dużych armii konwencjonalnych.
Związek Radziecki kontynuował budowę swojej obecności wojskowej. Pod koniec zimnej wojny wydawał trzy razy więcej niż Stany Zjednoczone, dysponując tylko jedną trzecią siły gospodarczej. Kiedy w 1989 roku upadł mur berliński, było to spowodowane zarówno względami ekonomicznymi, jak i ideologicznymi.
Po rozpadzie ZSRR w późnych latach osiemdziesiątych, stosunki NATO z Rosją uległy rozluźnieniu. W 1997 r. podpisali oni Akt Założycielski NATO-Rosja w celu budowania współpracy dwustronnej. W 2002 roku utworzyli Radę NATO-Rosja, aby współpracować w zakresie wspólnych kwestii bezpieczeństwa.
Upadek ZSRR doprowadził do niepokojów w jego byłych państwach satelickich. NATO zaangażowało się, gdy wojna domowa w Jugosławii przerodziła się w ludobójstwo. Początkowe wsparcie NATO dla embarga morskiego ONZ doprowadziło do wprowadzenia strefy zakazu lotów. Naruszenia doprowadziły do kilku ataków lotniczych aż do września 1999 roku. Wtedy to NATO przeprowadziło dziewięciodniową kampanię powietrzną, która zakończyła wojnę. Do grudnia tego samego roku, NATO rozmieściło siły pokojowe liczące 60 000 żołnierzy. Skończyło się to w 2004 roku, kiedy NATO przekazało tę funkcję Unii Europejskiej.
The Bottom Line
Protecting democratic freedom among its 30-member nations remains NATO’s core purpose. Jako sojusz polityczny i wojskowy, wartość koalicji dla globalnego bezpieczeństwa pozostaje najważniejsza.
Długowieczność NATO od jego powstania w 1949 roku jest przypisywana wspólnym wartościom jego członków, którzy są mistrzami demokracji, wolności i gospodarki wolnorynkowej. NATO pozostało najważniejszym sojuszem Ameryki.
.