Skutki uboczne przeszczepu komórek macierzystych lub szpiku kostnego

Problemy wkrótce po przeszczepie

Wiele problemów, które mogą wystąpić wkrótce po przeszczepie, pochodzi z posiadania szpiku kostnego wymazanego przez leki lub promieniowanie tuż przed przeszczepem. Inne mogą być skutkami ubocznymi samych zabiegów kondycjonujących.

Twój zespół transplantacyjny może pomóc Ci poradzić sobie z efektami ubocznymi. Niektórym z nich można zapobiec, a większość można leczyć, aby pomóc Ci poczuć się lepiej. Nie jest to pełna lista i powinieneś powiedzieć swojemu lekarzowi lub zespołowi transplantacyjnemu o wszelkich problemach, które masz lub zmianach, które zauważasz. Niektóre z tych problemów mogą zagrażać życiu, dlatego ważne jest, aby mieć możliwość skontaktowania się z lekarzem lub zespołem transplantologicznym w nocy, w weekendy i w święta. Zapytaj o ich numery kontaktowe po godzinach pracy, aby upewnić się, że będziesz w stanie to zrobić.

Ból ust i gardła

Zapalenie błony śluzowej (zapalenie lub owrzodzenia w jamie ustnej) jest krótkotrwałym efektem ubocznym, który może wystąpić podczas chemioterapii i naświetlania. Zazwyczaj ustępuje ono w ciągu kilku tygodni po zakończeniu leczenia, ale może sprawić, że jedzenie i picie będzie bardzo bolesne.

Dobre odżywianie jest ważne dla osób chorych na raka. Jeśli ból lub owrzodzenia jamy ustnej utrudniają jedzenie lub połykanie, zespół transplantacyjny może pomóc w opracowaniu planu radzenia sobie z objawami.

Nudności i wymioty

Ponieważ leki chemioterapeutyczne mogą powodować silne nudności i wymioty, lekarze często podają leki przeciw nudnościom w tym samym czasie co chemioterapię, aby spróbować im zapobiec. Celem jest, na ile to możliwe, zapobieganie nudnościom i wymiotom, ponieważ łatwiej jest im zapobiec niż je zatrzymać, gdy już się rozpoczną. Leczenie zapobiegawcze należy rozpocząć przed podaniem chemioterapii i należy je kontynuować tak długo, jak długo chemioterapia może powodować wymioty, co może trwać do 7 do 10 dni po podaniu ostatniej dawki.

Nie jeden lek może zapobiec lub kontrolować nudności i wymioty związane z chemioterapią w 100% przypadków. W wielu przypadkach stosuje się dwa lub więcej leków. Musisz powiedzieć swojemu zespołowi transplantacyjnemu, jak dobrze leki kontrolują nudności i wymioty. Jeśli nie działają, konieczna będzie ich zmiana.

Infekcje

Przez co najmniej pierwsze 6 tygodni po przeszczepie, dopóki nowe komórki macierzyste nie zaczną wytwarzać białych krwinek (engraftment), można łatwo nabawić się poważnych infekcji. Infekcje bakteryjne są najczęstsze w tym czasie, ale infekcje wirusowe, które były kontrolowane przez układ odpornościowy mogą stać się ponownie aktywne. Problemem mogą być również infekcje grzybicze. Nawet infekcje, które u osób z prawidłowym układem odpornościowym wywołują jedynie łagodne objawy, mogą być dla Państwa dość niebezpieczne. Dzieje się tak dlatego, że zaraz po przeszczepie nie masz wielu białych krwinek, które dobrze pracują, a są to podstawowe komórki odpornościowe, które zwalczają infekcje.

Możesz otrzymywać antybiotyki, aby próbować zapobiegać infekcjom, dopóki twoja liczba krwinek nie osiągnie pewnego poziomu. Na przykład, pneumocystozowe zapalenie płuc (często nazywane PCP) jest powszechną infekcją, którą łatwo się zarazić. Chociaż zarazek ten nie szkodzi osobom z prawidłowym układem odpornościowym, u innych może powodować gorączkę, kaszel i poważne problemy z oddychaniem. Antybiotyki są często stosowane, aby uchronić pacjentów po przeszczepie przed zachorowaniem na tę chorobę.

Twój lekarz może sprawdzić przed przeszczepem, czy nie występują u ciebie objawy pewnych infekcji, które mogą się uaktywnić po przeszczepie, i podać ci specjalne leki, aby utrzymać te zarazki pod kontrolą. Na przykład, wirus CMV (cytomegalowirus) jest powszechną infekcją, którą wielu dorosłych ma lub miało w przeszłości. Dorośli ze zdrowym układem odpornościowym mogą nie mieć żadnych objawów, ponieważ ich układ odpornościowy jest w stanie utrzymać wirusa pod kontrolą. Jednak CMV może być przyczyną poważnego zapalenia płuc u osób, które miały przeszczep, ponieważ przeszczep obniża ilość białych krwinek, które posiadają. Zapalenie płuc wywołane przez CMV występuje głównie u osób, które były już zakażone CMV lub u których dawca był zakażony tym wirusem. Jeśli ani Ty, ani Twój dawca nie byliście zakażeni wirusem CMV, zespół transplantacyjny może zastosować specjalne środki ostrożności, aby zapobiec temu zakażeniu podczas Twojego pobytu w szpitalu.

Po przeszczepieniu ryzyko zakażenia jest mniejsze, ale nadal może się ono zdarzyć. Może to potrwać od 6 miesięcy do roku po przeszczepie, aby układ odpornościowy działał tak dobrze, jak powinien. W przypadku pacjentów z chorobą przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVHD, patrz poniżej) może to trwać jeszcze dłużej. Ważne jest, aby porozmawiać ze swoim zespołem opieki onkologicznej na temat ryzyka infekcji w tym czasie.

Z powodu zwiększonego ryzyka, będziesz uważnie obserwowany pod kątem objawów infekcji, takich jak gorączka, kaszel, duszności lub biegunka. Twój lekarz może często sprawdzać Twoją krew, a dodatkowe środki ostrożności będą potrzebne, aby uchronić Cię przed kontaktem z zarazkami. Podczas pobytu w szpitalu każdy, kto wchodzi na salę, musi dokładnie umyć ręce. Mogą one również nosić fartuchy, okrycia na buty, rękawiczki i maski.

Ponieważ kwiaty i rośliny mogą przenosić bakterie i grzyby, nie są one dozwolone w twoim pokoju. Z tego samego powodu możesz zostać poinformowany, aby nie jeść niektórych świeżych owoców i warzyw. Wszystkie potrawy muszą być dobrze ugotowane i traktowane bardzo ostrożnie przez Ciebie i członków rodziny. Być może będziesz musiał unikać pewnych pokarmów przez jakiś czas.

Możesz również otrzymać zalecenie unikania kontaktu z glebą, kałem (stolcem, zarówno ludzkim, jak i zwierzęcym), akwariami, gadami i egzotycznymi zwierzętami domowymi. Twój zespół może powiedzieć ci, abyś unikał przebywania w pobliżu zaburzonej gleby, ptasich odchodów lub pleśni. Konieczne będzie mycie rąk po dotknięciu zwierząt domowych. Twoja rodzina może potrzebować przenieść kuwetę kota z dala od miejsc, w których jesz lub spędzasz czas. W tym czasie nie powinieneś również czyścić klatek ani kuwet zwierząt domowych. Zamiast tego należy powierzyć to zadanie członkowi rodziny lub przyjacielowi.

Twój zespół transplantacyjny szczegółowo poinformuje Ciebie i Twoją rodzinę o środkach ostrożności, których należy przestrzegać. Istnieje wiele wirusów, bakterii i grzybów, które mogą powodować infekcje po przeszczepie. Możesz być narażony na niektóre z nich bardziej niż na inne.

Mimo tych wszystkich środków ostrożności, u pacjentów często występuje gorączka, jedna z pierwszych oznak infekcji. W rzeczywistości, czasami gorączka jest jedyną oznaką infekcji, więc bardzo ważne jest, aby skontaktować się z zespołem opieki onkologicznej, jeśli masz gorączkę lub jeśli masz jakiekolwiek inne oznaki infekcji. Prawdopodobnie zostaniesz poproszony o mierzenie temperatury doustnie codziennie lub dwa razy dziennie przez pewien czas. Zespół zajmujący się leczeniem nowotworów poinformuje Cię, kiedy powinieneś zgłosić im swoją temperaturę. Jeśli wystąpi gorączka, zostaną wykonane badania w celu znalezienia możliwych przyczyn infekcji (prześwietlenie klatki piersiowej, badanie moczu i posiew krwi) i rozpocznie się podawanie antybiotyków.

Krwawienie i transfuzje

Po przeszczepie jesteś narażony na ryzyko krwawienia, ponieważ leczenie kondycjonujące niszczy zdolność organizmu do wytwarzania płytek krwi. Płytki krwi to komórki krwi, które pomagają krwi krzepnąć. Podczas oczekiwania na rozpoczęcie pracy przez przeszczepione komórki macierzyste, zespół przeszczepiający może zlecić stosowanie specjalnych środków ostrożności w celu uniknięcia urazów i krwawienia.

Liczba płytek krwi jest niska przez co najmniej kilka tygodni po przeszczepie. W tym czasie, możesz zauważyć łatwe siniaki i krwawienia, takie jak krwawienia z nosa i krwawienia z dziąseł. Jeśli liczba płytek krwi spadnie poniżej pewnego poziomu, może być konieczna transfuzja płytek krwi. Będziesz musiał przestrzegać środków ostrożności, dopóki liczba płytek krwi nie osiągnie bezpiecznego poziomu.

Trzeba również czasu, aby szpik kostny zaczął wytwarzać czerwone krwinki i możesz potrzebować transfuzji czerwonych krwinek od czasu do czasu w trakcie powrotu do zdrowia.

Więcej informacji na temat procesu transfuzji można znaleźć w punkcie Transfuzja krwi i dawstwo.

Śródmiąższowe zapalenie płuc i inne problemy z płucami

Zapalenie płuc jest rodzajem zapalenia (obrzęku) tkanki płucnej, które występuje najczęściej w ciągu pierwszych 100 dni po przeszczepie. Jednak niektóre problemy z płucami mogą wystąpić znacznie później – nawet 2 lub więcej lat po przeszczepie.

Zapalenie płuc spowodowane zakażeniem zdarza się częściej, ale zapalenie płuc może być spowodowane promieniowaniem, chorobą przeszczep przeciwko gospodarzowi lub chemioterapią, a nie zarazkami. Jest ono spowodowane uszkodzeniem obszarów między komórkami płuc (zwanych przestrzeniami śródmiąższowymi).

Zapalenie płuc może być poważne, zwłaszcza jeśli napromieniowanie całego ciała było podawane wraz z chemioterapią jako część leczenia przed przeszczepem (kondycjonowanie). Zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej będą wykonywane w szpitalu w celu wykrycia zapalenia płuc, jak również zapalenia płuc. Niektórzy lekarze będą wykonywać testy oddechowe co kilka miesięcy, jeśli masz chorobę przeszczep przeciwko gospodarzowi (patrz następna sekcja).

Powinieneś natychmiast zgłosić lekarzowi lub zespołowi transplantacyjnemu wszelkie trudności z oddychaniem lub zmiany w oddychaniu. Istnieje wiele innych rodzajów problemów z płucami i oddychaniem, którymi również należy się szybko zająć.

Choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi

Choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVHD) może wystąpić w przypadku przeszczepów allogenicznych, gdy komórki odpornościowe dawcy postrzegają twoje ciało jako obce. (Pamiętaj: Układ odpornościowy biorcy został w większości zniszczony przez leczenie kondycjonujące i nie może walczyć z powrotem, więc nowe komórki macierzyste stanowią większość układu odpornościowego po przeszczepie). Komórki odpornościowe dawcy mogą atakować pewne narządy, najczęściej skórę, przewód pokarmowy (GI) i wątrobę. Może to zmienić sposób pracy tych narządów i zwiększyć szanse na infekcje.

Reakcje GVHD są bardzo częste i mogą wahać się od ledwo zauważalnych do zagrażających życiu. Lekarze określają GVHD jako ostrą lub przewlekłą. Ostra GVHD zaczyna się wkrótce po przeszczepie i trwa krótko. Przewlekła GVHD zaczyna się później i trwa długo. Dana osoba może mieć jeden, oba lub żaden typ GVHD.

Oostra GVHD

Oostra GVHD może wystąpić od 10 do 90 dni po przeszczepie, chociaż średni czas wynosi około 25 dni.

Około jedna trzecia do połowy biorców przeszczepów allogenicznych rozwinie ostrą GVHD. Jest ona mniej powszechna u młodszych pacjentów oraz u tych, którzy mają bliższe dopasowanie HLA między dawcą a pacjentem.

Pierwszymi objawami są zazwyczaj wysypka, pieczenie i zaczerwienienie skóry na dłoniach i podeszwach. Może się to rozprzestrzeniać na całe ciało. Inne objawy mogą obejmować:

• Nudności
• Wymioty
• Skurcze żołądka
• Biegunka (wodnista, a czasami krwawa)
• Utrata apetytu
• Żółknięcie m.in. skóry i oczu (żółtaczka)
• Ból brzucha
• Utrata wagi

Lekarze próbują zapobiegać ostrej GVHD, podając leki tłumiące układ odpornościowy, takich jak steroidy (glikokortykoidy), metotreksat, cyklosporyna, takrolimus lub niektóre przeciwciała monoklonalne. Leki te są podawane przed wystąpieniem ostrej GVHD i mogą pomóc w zapobieganiu poważnej GVHD. Mimo to, łagodna GVHD prawie zawsze wystąpi u pacjentów po przeszczepie allogenicznym. Inne leki są badane w różnych kombinacjach w celu zapobiegania GVHD.

Ryzyko ostrej GVHD może być również obniżone poprzez usunięcie komórek odpornościowych zwanych limfocytami T z komórek macierzystych dawcy przed przeszczepem. Jednak może to również zwiększyć ryzyko infekcji wirusowej, nawrotu białaczki i niewydolności przeszczepu (co omówiono później). Naukowcy poszukują nowych sposobów usuwania tylko niektórych komórek, zwanych alloaktywowanymi limfocytami T, z przeszczepów dawcy. Pozwoliłoby to zmniejszyć nasilenie GVHD i nadal pozwalałoby komórkom T dawcy niszczyć wszelkie pozostawione komórki nowotworowe.

Jeśli wystąpi ostra GVHD, jest ona najczęściej łagodna, głównie dotykająca skóry. Ale czasami może być bardziej poważna, a nawet zagrażająca życiu.

Łagodne przypadki mogą być często leczone lekiem steroidowym stosowanym na skórę (miejscowo) w postaci maści, kremu lub balsamu, lub innymi metodami leczenia skóry. Poważniejsze przypadki GVHD mogą wymagać leczenia lekiem steroidowym przyjmowanym w postaci tabletek lub wstrzykiwanym do żyły. Jeśli steroidy nie są skuteczne, można zastosować inne leki, które wpływają na układ odpornościowy.

Przewlekła choroba GVHD

Przewlekła choroba GVHD może rozpocząć się w dowolnym miejscu od około 90 do 600 dni po przeszczepie komórek macierzystych. Wysypka na dłoniach lub podeszwach stóp jest często najwcześniejszym objawem. Wysypka może się rozprzestrzeniać i zazwyczaj jest swędząca i sucha. W ciężkich przypadkach skóra może pokrywać się pęcherzami i łuszczyć, jak w przypadku poważnego oparzenia słonecznego. Może również wystąpić gorączka. Inne objawy przewlekłej choroby GVHD mogą obejmować:

• Zmniejszony apetyt
• Biegunka
• Skurcze brzucha
• Utrata masy ciała
• Żółknięcie skóry i oczu (żółtaczka)
• Powiększona wątroba
• Wzdęty brzuch
• Ból w prawej górnej części brzucha
• Podwyższony poziom enzymów wątrobowych we krwi (widoczny w badaniach krwi)
• Skóra, która wydaje się napięta
• Suche, pieczenie oczu
• Suchość lub bolesne owrzodzenia w jamie ustnej
• Uczucie pieczenia podczas spożywania kwaśnych pokarmów
• Zakażenia bakteryjne
• Zablokowanie mniejszych dróg oddechowych w płucach

Przewlekła choroba GVHD jest leczona lekami hamującymi układ odpornościowy, podobnie jak leki stosowane w przypadku ostrej choroby GVHD. Leki te mogą zwiększać ryzyko infekcji tak długo, jak długo pacjent jest leczony z powodu GVHD. Większość pacjentów z przewlekłą GVHD może odstawić leki immunosupresyjne po ustąpieniu objawów.

Wątrobowa choroba wenookluzyjna (VOD)

Wątrobowa choroba wenookluzyjna (VOD) to poważny problem, w którym drobne żyły i inne naczynia krwionośne wewnątrz wątroby ulegają zablokowaniu. Nie jest ona częsta i występuje tylko u osób po przeszczepie allogenicznym, głównie u tych, którzy otrzymali leki busulfan lub melphalan w ramach kondycjonowania lub leczenia przed przeszczepem.

VOD występuje zwykle w ciągu około 3 tygodni po przeszczepie. Jest bardziej powszechna u osób starszych, które miały problemy z wątrobą przed przeszczepem, oraz u osób z ostrą GVHD. Zaczyna się od zażółcenia skóry i oczu, ciemnego moczu, tkliwości pod prawymi żebrami (w tym miejscu znajduje się wątroba) i szybkiego przyrostu masy ciała (głównie z powodu płynu, który wzdyma brzuch). Jest to choroba zagrażająca życiu, więc wczesne rozpoznanie VOD jest bardzo ważne. Naukowcy nadal szukają sposobów, aby spróbować zmierzyć szanse danej osoby na zachorowanie na VOD, tak aby leczenie można było rozpocząć jak najszybciej.

Nieudany przeszczep

Przeszczepy zawodzą, gdy organizm nie akceptuje nowych komórek macierzystych (przeszczepu). Komórki macierzyste, które zostały podane, nie trafiają do szpiku kostnego i nie namnażają się tak, jak powinny. Niepowodzenie przeszczepu jest bardziej powszechne, gdy pacjent i dawca nie są dobrze dobrani oraz gdy pacjenci otrzymują komórki macierzyste, które mają usunięte limfocyty T. Może się to również zdarzyć u pacjentów, którzy otrzymali małą liczbę komórek macierzystych, takich jak pojedyncza jednostka z pępowiny. Mimo to, nie jest to bardzo częste.

Niewydolność przeszczepu może prowadzić do poważnego krwawienia i/lub infekcji. Niewydolność przeszczepu jest podejrzewana u pacjentów, u których liczba komórek nie zaczyna rosnąć w ciągu 3 do 4 tygodni od przeszczepu szpiku kostnego lub krwi obwodowej, lub w ciągu 7 tygodni od przeszczepu krwi pępowinowej.

Although it can be very upsetting to have this happen, these people can get treated with a second dose of stem cells, if they are available. Przeszczepy rzadko zawodzą, ale jeśli tak się stanie, może to spowodować śmierć.

Problemy związane z przeszczepem, które mogą pojawić się później

Rodzaj problemów, które mogą wystąpić po przeszczepie, zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj przeszczepu, chemioterapia lub radioterapia zastosowana przed przeszczepem, ogólny stan zdrowia pacjenta, wiek pacjenta w momencie przeszczepu, długość i stopień supresji układu odpornościowego oraz to, czy przewlekła choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVHD) jest obecna i jak bardzo jest zła. Problemy mogą być spowodowane przez leczenie kondycjonujące (chemioterapia i radioterapia przed przeszczepem), zwłaszcza napromienianie całego ciała, lub przez inne leki stosowane podczas przeszczepu (takie jak leki, które mogą być potrzebne do tłumienia układu odpornościowego po przeszczepie). Możliwe długoterminowe zagrożenia związane z przeszczepem obejmują:

• Uszkodzenie narządów
• Wznowa (nowotwór powraca)
• Powtórne (nowe) nowotwory
• Nieprawidłowy rozrost tkanek limfatycznych
• Płodność (niezdolność do posiadania dzieci)
• Zmiany hormonalne, takie jak zmiany w tarczycy lub przysadce mózgowej
• Zaćma (zmętnienie soczewki oka, które powoduje utratę wzroku)

Leki stosowane w przeszczepach mogą uszkadzać narządy ciała, takie jak serce, płuca, nerki, wątroba, kości/stawy i układ nerwowy. Możesz potrzebować starannej obserwacji z dokładnym monitorowaniem i leczeniem długoterminowych problemów z organami, które może spowodować przeszczep. Niektóre z nich, takie jak niepłodność, powinny być omówione przed przeszczepem, abyś mógł się na nie przygotować.

Ważne jest, aby znaleźć i szybko leczyć wszelkie długoterminowe problemy. Poinformuj swojego lekarza od razu, jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany lub problemy. Badania fizykalne wykonywane przez lekarza, badania krwi, badania obrazowe, badania płuc/oddychania i inne badania pomogą w poszukiwaniu i monitorowaniu problemów z narządami.

Jak metody przeszczepu zostały ulepszone, więcej osób żyje dłużej, a lekarze dowiadują się więcej o długoterminowych rezultatach przeszczepu komórek macierzystych. Naukowcy nadal szukają lepszych sposobów opieki nad tymi, którzy przeżyli, aby zapewnić im najlepszą możliwą jakość życia.

Rak, który powraca

Celem przeszczepu komórek macierzystych w raku jest przedłużenie życia, a w wielu przypadkach nawet wyleczenie raka. Jednak w niektórych przypadkach rak powraca (czasami nazywany nawrotem lub nawrotem w zależności od tego, kiedy może wystąpić po przeszczepie). Nawrót lub wznowa może nastąpić od kilku miesięcy do kilku lat po przeszczepie. Zdarza się to znacznie rzadziej 5 lub więcej lat po przeszczepie.

Jeśli rak powraca, możliwości leczenia są często dość ograniczone. Wiele zależy od ogólnego stanu zdrowia w tym momencie, a także od tego, czy rodzaj raka, który masz, dobrze reaguje na leczenie farmakologiczne. Leczenie osób, które poza tym są zdrowe i silne, może obejmować chemioterapię lub terapię celowaną. Niektórym pacjentom, którzy przeszli przeszczep allogeniczny, może pomóc otrzymanie białych krwinek od tego samego dawcy (jest to tzw. infuzja limfocytów dawcy) w celu wzmocnienia efektu „przeszczep przeciw rakowi”. Czasami możliwe jest wykonanie drugiego przeszczepu. Jednak większość z tych zabiegów wiąże się z poważnym ryzykiem nawet dla zdrowszych pacjentów, więc osoby słabe, starsze lub z przewlekłymi problemami zdrowotnymi często nie mogą ich mieć.

Inne opcje mogą obejmować opiekę paliatywną (komfortową) lub badania kliniczne nad badanym leczeniem. Ważne jest, aby wiedzieć, jaki może być oczekiwany wynik jakiegokolwiek dalszego leczenia, więc porozmawiaj z lekarzem o celu leczenia. Upewnij się, że rozumiesz korzyści i ryzyko, zanim podejmiesz decyzję.

Drugie nowotwory (nowe nowotwory spowodowane leczeniem)

Wraz z możliwością powrotu (nawrotu) pierwotnego nowotworu po leczeniu przeszczepem komórek macierzystych, istnieje również możliwość wystąpienia drugiego nowotworu po przeszczepie. Badania wykazały, że osoby, które miały przeszczep allogeniczny mają większe ryzyko wystąpienia drugiego nowotworu niż osoby, które otrzymały inny rodzaj przeszczepu komórek macierzystych.

Rak zwany potransplantacyjną chorobą limfoproliferacyjną (PTLD), jeśli wystąpi, zwykle rozwija się w ciągu pierwszego roku po przeszczepie. Inne warunki i nowotwory, które mogą wystąpić, to nowotwory guzów litych w różnych narządach, białaczka i zespoły mielodysplastyczne. Te inne warunki, jeśli występują, mają tendencję do rozwijania się kilka lat lub dłużej po przeszczepie.

Czynniki ryzyka rozwoju drugiego nowotworu są badane i mogą obejmować:

• Promieniowanie (takie jak napromienianie całego ciała) i chemioterapia w dużych dawkach jako część leczenia kondycjonującego
• Poprzednie leczenie chemioterapią lub radioterapią, które nie było częścią procesu przeszczepu; im młodsza jest osoba w momencie podawania promieniowania, tym większe jest ryzyko wystąpienia u niej pewnych typów nowotworów.
• Problemy z układem immunologicznym (takie jak choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi, przeszczep allogeniczny niedopasowany do HLA oraz terapia immunosupresyjna)
• Zakażenie wirusami takimi jak wirus Epsteina-Barr (EBV), wirus cytomegalii (CMV), wirus zapalenia wątroby typu B (HBV) lub wirus zapalenia wątroby typu C (HCV)
• Rodzaj nowotworu, z powodu którego otrzymałeś przeszczep: w przypadku osób, które miały przeszczep w wieku poniżej 30 lat, osoby, które miały pewne białaczki, miały większe ryzyko wystąpienia kolejnego nowotworu niż osoby, które nie miały tych białaczek.

Skuteczne leczenie pierwszego nowotworu daje drugiemu nowotworowi czas (i szansę) na rozwój. Bez względu na rodzaj leczonego nowotworu, a nawet bez wysokich dawek stosowanych przy przeszczepach, zabiegi takie jak radioterapia i chemioterapia mogą prowadzić do rozwoju drugiego nowotworu w przyszłości.

Potransplantacyjne zaburzenia limfoproliferacyjne

Potransplantacyjne zaburzenia limfoproliferacyjne (PTLD) to niekontrolowany rozrost komórek chłonnych, a właściwie rodzaj chłoniaka, który może się rozwinąć po allogenicznym przeszczepie komórek macierzystych. Jest on związany z limfocytami T (rodzaj białych krwinek, które są częścią układu odpornościowego) i obecnością wirusa Epsteina-Barr (EBV). Komórki T normalnie pomagają pozbyć się z organizmu komórek, które zawierają wirusy. Kiedy limfocyty T nie działają prawidłowo, zakażone wirusem EBV limfocyty B (rodzaj białych krwinek) mogą rosnąć i mnożyć się. Większość ludzi jest zakażona wirusem EBV w pewnym okresie swojego życia, ale zakażenie jest kontrolowane przez zdrowy układ odpornościowy. Podane leczenie przed przeszczepem osłabia układ odpornościowy, pozwalając, aby zakażenie EBV wymknęło się spod kontroli, co może prowadzić do PTLD.

Jeszcze, PTLD po allogenicznym przeszczepie komórek macierzystych jest dość rzadkie. Najczęściej rozwija się w ciągu 1 do 6 miesięcy po allogenicznym przeszczepie komórek macierzystych, kiedy układ odpornościowy jest nadal bardzo słaby.

PTLD zagraża życiu. Może objawiać się jako obrzęk węzłów chłonnych, gorączka i dreszcze. Nie ma jednego standardowego leczenia, ale często leczy się ją poprzez zmniejszenie dawek leków immunosupresyjnych, aby umożliwić układowi odpornościowemu pacjenta walkę z chorobą. Inne metody leczenia obejmują transfuzje białych krwinek (limfocytów) w celu wzmocnienia odpowiedzi immunologicznej, stosowanie leków takich jak rytuksymab w celu zabicia komórek B oraz podawanie leków przeciwwirusowych w celu leczenia wirusa EBV.

Nawet jeśli PTLD nie występuje często po przeszczepie, jest bardziej prawdopodobne, że wystąpi u gorzej dobranych dawców i gdy konieczne jest silne tłumienie układu odpornościowego. Prowadzone są badania mające na celu identyfikację czynników ryzyka PTLD i poszukiwanie sposobów zapobiegania tej chorobie u pacjentów po przeszczepie, którzy są w grupie ryzyka.

Przeszczep komórek macierzystych a płodność

Większość osób po przeszczepie komórek macierzystych staje się bezpłodna (niezdolna do posiadania dzieci). Nie jest to spowodowane przez komórki, które są przeszczepione, ale raczej przez wysokie dawki chemioterapii i / lub radioterapii używane. Zabiegi te wpływają zarówno na prawidłowe, jak i nieprawidłowe komórki i często uszkadzają narządy rozrodcze.

Jeśli posiadanie dzieci jest dla Ciebie ważne lub jeśli myślisz, że może być ważne w przyszłości, porozmawiaj z lekarzem o sposobach ochrony swojej płodności przed leczeniem. Lekarz może być w stanie powiedzieć, czy dane leczenie może spowodować niepłodność.

Po chemioterapii lub radioterapii, niektóre kobiety mogą zauważyć, że ich miesiączki stają się nieregularne lub całkowicie ustają. Nie zawsze oznacza to, że nie mogą one zajść w ciążę, dlatego przed i po przeszczepie należy stosować kontrolę urodzeń. Leki stosowane podczas przeszczepów mogą uszkodzić rozwijający się płód.

Leki stosowane podczas przeszczepów mogą również uszkodzić plemniki, dlatego mężczyźni powinni stosować kontrolę urodzeń, aby uniknąć zajścia w ciążę podczas procesu przeszczepu i przez pewien czas po nim. Przeszczepy mogą powodować tymczasową lub trwałą niepłodność również u mężczyzn. Płodność powraca u niektórych mężczyzn, ale czas jej powrotu jest nieprzewidywalny. Mężczyźni mogą rozważyć przechowywanie spermy przed przeszczepem.

Więcej informacji na temat posiadania dzieci po leczeniu raka lub problemów seksualnych związanych z leczeniem raka, patrz Płodność i seksualne skutki uboczne.

.