Wartości referencyjne dla ciśnienia tętna w klinice w nieselekcjonowanej populacji

Abstract

Szerokie ciśnienie tętna (PP) może stanowić niezależny predyktor zachorowalności i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych. Oceniliśmy wartości referencyjne ramiennego ciśnienia tętniczego w zależności od wieku i płci w nieselekcjonowanej populacji (61 724 osób), która poddawana była rutynowym, systematycznym badaniom zdrowotnym. Zgodnie z wartościami średnimi, 50 mm Hg jest prawdopodobnie wartością referencyjną dla klinicznego PP zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Progi diagnostyczne dla klinicznego PP (≥65 mm Hg) wyznaczone poprzez dodanie 2 SD do średniej lub na podstawie 95 percentyla są w ścisłej zgodności z wartościami klinicznego PP, o których wcześniej donoszono, że wiążą się ze zwiększoną zachorowalnością i śmiertelnością z przyczyn sercowo-naczyniowych. Am J Hypertens 2001;14:415-418 © 2001 American Journal of Hypertension, Ltd.

Gromadzące się dane wspierają hipotezę, że ciśnienie tętna (PP) może być związane z chorobowymi zdarzeniami sercowo-naczyniowymi, a zatem może stanowić czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego, niezależnie od skurczowego (SBP), rozkurczowego (DBP) i średniego (MBP) ciśnienia krwi. Wykazano, że szerokie PP jest markerem zwiększonej sztywności naczyń przewodzących1-3 , a badania sugerują jego ścisły związek z grubością błony środkowej tętnic szyjnych, miażdżycą tętnic szyjnych,2,4,5 i masą lewej komory.6 Kliniczne ramienne PP może być również niezależnym predyktorem zawału mięśnia sercowego7,8 lub zastoinowej niewydolności serca,9 a w niektórych populacjach wydaje się być dokładniejszym predyktorem śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych niż samo SBP lub MBP.10-12

W tych badaniach osoby badane grupowano według tercyli,8 kwartyli,10 lub kwintyli13 PP, a niektóre z tych badań przeprowadzono głównie u mężczyzn10 lub u kobiet,14 przy czym dane sugerują różnice w wynikach między mężczyznami i kobietami. Według naszej wiedzy nie określono normalnych wartości referencyjnych PP. Dlatego celem obecnego, zakrojonego na szeroką skalę badania była ocena wartości referencyjnych PP w klinice ramiennej w populacji ogólnej, w zależności od płci i wieku.

Metody

Populacja badana składała się z 61 724 kolejnych osób, 51% mężczyzn, w wieku od 16 do 90 lat, którzy odwiedzili ośrodki zdrowia Institut inter Régional pour la Santé (IRSA) w zachodnim centrum Francji, między lutym 1995 a wrześniem 1996 roku, w ramach bezpłatnych systematycznych badań kontrolnych proponowanych co 5 lat przez francuski system zdrowia publicznego (Sécurité Sociale) jego członkom.

Każdy badany przeszedł standardową procedurę IRSA i wypełnił standaryzowany kwestionariusz do samodzielnego wypełnienia, który dostarczył danych o statusie edukacyjnym i zawodowym, nawykach palenia tytoniu oraz spożyciu alkoholu i narkotyków. Badanie kliniczne obejmowało pomiary antropometryczne, masę ciała, wzrost oraz obwody talii i bioder. Obliczono wskaźnik talia-biodra (WHR) oraz wskaźnik masy ciała (BMI). W trakcie badania lekarskiego u wszystkich uczestników wykonano pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz częstości akcji serca. Ciśnienie tętnicze rejestrowano według wystandaryzowanego protokołu, zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia. Wszystkie pomiary były wykonywane przez przeszkolonego lekarza. Ciśnienie krwi mierzono za pomocą sfigmomanometru rtęciowego z mankietem dostosowanym do obwodu ramienia, przy czym badany znajdował się w pozycji leżącej na wznak, w spoczynku. Mankiet opróżniano z prędkością 2 mm Hg/s. Skurczowe ciśnienie krwi definiowano jako pierwszy słyszalny regularny dźwięk Korotkoffa, a DBP jako ostatni słyszalny regularny dźwięk (faza V Korotkoffa).

PP obliczano dla każdego uczestnika jako arytmetyczną różnicę między SBP i DBP. Po przybyciu pobrano próbkę krwi na czczo, a wszystkie pomiary przeprowadzono na surowicy w tym samym centralnym laboratorium (Direction Départementale des Affaires Sanitaires et Sociales) numer umowy 3221 i zatwierdzono zgodnie z normami International Standards Organization (ISO) 9001 i ISO 9002. Cholesterol całkowity w surowicy, triglicerydy i glukoza na czczo były mierzone metodami enzymatycznymi dostosowanymi do urządzenia Dax 24 Technicon (Puteaux, Francja). Stosowane procedury były zgodne z wytycznymi instytucjonalnymi.

Analiza statystyczna

Wszystkie analizy statystyczne przeprowadzono w programie NCSS 6.0 (Number Cruncher Statistical System, Kaysville, UT). Dane przedstawiono jako średnie ± SD i średnie wartości dla 95. percentyla w przedziale wiekowym 5 lat.

Wyniki

Średnie wartości oraz 25, 50, 75 i 95. percentyl PP, a także średnie wartości SBP i DBP, w zależności od wieku i płci, przedstawiono w tabelach 1 i 2 Średnie kliniczne PP wynosiło 52 ± 10 i 49 ± 10 mm Hg odpowiednio u mężczyzn i kobiet. U obu płci średnie kliniczne PP zwiększało się wraz z wiekiem, ale z wyraźnym plateau między 16 a 50 rokiem życia. To plateau było widoczne u mężczyzn i u kobiet, u których PP pozostawało stabilne (δ 1 do 2 mm Hg) między 16 a 50 rokiem życia, podczas gdy u osób powyżej 50 roku życia wzrastało o 4 mm Hg na dekadę. Kliniczne PP było wyższe u mężczyzn niż u kobiet w najmłodszej grupie wiekowej (<45 lat). Po 45 roku życia różnica między kobietami i mężczyznami uległa zmniejszeniu. Wartości progowe klinicznego PP wyznaczone na podstawie 95. percentyla (odpowiednio 70 i 65 mm Hg u mężczyzn i kobiet) oraz przez dodanie 2 SD do średnich (odpowiednio 72 i 69 mm Hg) były zgodne w granicach 2/4 mm Hg (tab. 1 i 2) oraz (ryc. 1 i 2)

.