3 Common genital and urinary infections

Doe de hoofdstukquiz voor en na het lezen van dit hoofdstuk.

Open hoofdstukquiz

Inhoud

• Doelstellingen
• Inleiding tot genitale infecties
• Vaginale afscheiding
• Genitale zweren
• Inguale zwellingen
• Andere seksueel overdraagbare virale infecties
• Pubische jeuk
• Counseling vrouwen met seksueel overdraagbare infecties
• Acute urineweginfecties
• Casusstudies

Doelstellingen

Wanneer je dit hoofdstuk hebt afgerond, moet je in staat zijn om:

• De behandeling van vrouwen met genitale infecties begrijpen
• De voordelen van de syndromale benadering van de behandeling uitleggen
• Vrouwen met vaginale afscheiding behandelen
• Vrouwen met genitale ulcera behandelen
• Vrouwen met lieszwellingen behandelen
• Vrouwen met acute bekkenontstekingsziekte
• Begrijpen hoe sommige infecties ernstige ziekte of onvruchtbaarheid kunnen veroorzaken
• Begeleiden van een vrouw met een seksueel overdraagbare aandoening
• Diagnosticeren en behandelen van acute cystitis en acute pyelonefritis

Inleiding tot genitale infecties

3-1 Wat zijn genitale infecties?

Het zijn infecties van de vulva, de vagina, de baarmoederhals, de baarmoeder en de eileiders (het vrouwelijk geslachtsorgaan). De vulva, vagina en baarmoederhals vormen de onderste geslachtsorganen, terwijl de baarmoeder, eileiders en eierstokken de bovenste geslachtsorganen vormen.

3-2 Waarom zijn genitale infecties belangrijk?

Omdat ze vaak voorkomen en sommige kunnen leiden tot ernstige ziekte, onvruchtbaarheid en zelfs de dood. Veel genitale infecties zijn echter mild en veroorzaken geen symptomen of verschijnselen.

Genitale infecties kunnen ernstige problemen veroorzaken voor de foetus als de vrouw zwanger is terwijl ze de infectie heeft.

3-3 Wat zijn seksueel overdraagbare infecties?

Seksueel overdraagbare infecties (soa’s) zijn infecties van de geslachtsorganen die meestal worden overgedragen door seksueel contact van persoon tot persoon (vaginale, anale of orale seks). Niet alle genitale infecties zijn echter seksueel overdraagbaar.

Geschat wordt dat elk jaar 11 miljoen Zuid-Afrikanen besmet raken met een seksueel overdraagbare aandoening.

Let op Soa’s staan ook bekend als seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s). Het is echter het beste om ze soa’s te noemen om te benadrukken dat ze besmettelijk zijn.

3-4 Welke organismen veroorzaken genitale infecties?

Genitale infecties kunnen worden veroorzaakt door een breed scala van organismen, waaronder bacteriën, virussen, schimmels of protozoa.

Veel verschillende organismen kunnen genitale infecties veroorzaken.

3-5 Hoe worden genitale infecties klinisch herkend?

Aan de hand van de symptomen (waar de patiënt over klaagt) en klinische verschijnselen (wat de gezondheidswerker bij klinisch onderzoek waarneemt). Aan de hand van de symptomen en verschijnselen kan soms worden geraden welk organisme de infectie het meest waarschijnlijk veroorzaakt. Deze gok kan echter onjuist zijn en er kan meer dan één soort organisme zijn dat een soortgelijke klinische presentatie veroorzaakt. Daarom wordt de behandeling eerder gebaseerd op de symptomen en verschijnselen dan op het identificeren van een specifiek organisme.

Vaak kan het organisme dat de genitale infectie veroorzaakt niet worden geïdentificeerd aan de hand van de klinische presentatie.

3-6 Hoe kan de oorzaak van een genitale infectie worden bevestigd?

Door te vragen om de juiste laboratoriumonderzoeken of nevenlaboratoriumtesten. Deze laboratorium- en nevenlaboratoriumonderzoeken vereisen deskundig personeel en speciale apparatuur, en zijn vaak duur. Als gevolg daarvan zijn deze onderzoeken vaak niet beschikbaar voor eerstelijnsverpleegkundigen en -artsen. En zelfs als ze beschikbaar zijn, is het mogelijk dat ze niet het organisme of de vele betrokken organismen identificeren. Daarom is de behandeling zelden gebaseerd op een laboratoriumdiagnose, zelfs wanneer deze onderzoeken beschikbaar zijn.

Laboratoriumtesten om de organismen te identificeren die genitale infecties veroorzaken, zijn soms niet beschikbaar of betrouwbaar.

3-7 Hoe moeten genitale infecties worden behandeld in een eerstelijnszorgsetting?

De beste methode voor het beheren van genitale infecties in een eerstelijnszorgsetting is de syndromale benadering.

3-8 Wat is de syndromale benadering voor het beheren van vrouwen met genitale infecties?

Genitale infecties kunnen worden gegroepeerd in een beperkt aantal syndromen. Elk syndroom presenteert zich met zijn eigen typische symptomen en verschijnselen, hoewel het syndroom kan worden veroorzaakt door een aantal verschillende organismen. De behandeling is gebaseerd op de klinische presentatie, en niet op de resultaten van laboratoriumonderzoek, en bestrijkt het hele scala van organismen die dat specifieke syndroom kunnen veroorzaken. De syndromale aanpak behandelt de klinische presentatie en niet een specifieke ziekte. Het doel van de behandeling is een snelle verlichting van de symptomen, een effectieve behandeling van alle infecties en het voorkomen van toekomstige genitale infecties bij de patiënt en haar partner.

De syndromale benadering wordt gebruikt om vrouwen te behandelen die zich presenteren met een patroon van symptomen en klinische verschijnselen.

3-9 Wat zijn de voordelen van een syndromale benadering van genitale infecties?

De syndromale benadering heeft veel voordelen. Het is niet afhankelijk van laboratoriumonderzoek om het organisme dat de infectie veroorzaakt te identificeren. Hij is eenvoudig, goedkoop, kan worden gestandaardiseerd en is gemakkelijk aan te leren. De syndromale aanpak biedt de meeste vrouwen met genitale infecties een bevredigende behandeling.

De syndromale aanpak vereist geen laboratoriumonderzoeken om het organisme dat de infectie veroorzaakt te identificeren.

Opmerking De Wereldgezondheidsorganisatie heeft de syndromale aanpak voor de behandeling van soa’s in 1991 geïntroduceerd en aanbevolen.

3-10 Wat zijn de veel voorkomende syndromen bij vrouwen met genitale infecties?

Vrouwen met een genitale infectie klagen meestal over 1 van de volgende syndromen:

• Vaginale afscheiding
• Genitale ulcera
• Inguinale zwelling
• Lage buikpijn
• Pubische jeuk of genitale wratten

Elke presentatie (syndroom) wordt alleen op de anamnese en klinisch onderzoek herkend zonder dat laboratorium- of nevenlaboratoriumonderzoek nodig is. Elk syndroom kan op zichzelf voorkomen of in combinatie met 1 of meer van de andere syndromen.

Opmerking Soms zijn deze verschijnselen en symptomen niet te wijten aan een genitale infectie maar aan een andere oorzaak zoals een maligniteit, een complicatie van zwangerschap of een urineweginfectie.

Vaginale afscheiding

3-11 Is een vaginale afscheiding altijd abnormaal?

Nee. Een vaginale afscheiding kan normaal zijn en geen teken van een infectie. Veel gezonde vrouwen hebben een milde vaginale afscheiding die normaal is en niet behandeld hoeft te worden. Een normale vaginale afscheiding bij gezonde vrouwen komt vaak voor na geslachtsgemeenschap, tijdens de zwangerschap en op het moment van de ovulatie. Vrouwen vragen zelden om behandeling als ze een normale afscheiding hebben.

Een vaginale afscheiding kan normaal zijn.

3-12 Wanneer wijst een vaginale afscheiding op een genitale infectie?

De symptomen en tekenen van een abnormale vaginale afscheiding die duidt op een genitale infectie zijn:

• Offensieve geur (ruikt slecht)
• Geassocieerd met jeuk, een branderig gevoel of ongemak
• Niet helder en kleurloos, maar geel of groen
• Profuus (er is veel)

Vrouwen weten het meestal als ze een abnormale vaginale afscheiding hebben die anders is dan de normale afscheiding die ze gewend zijn. Ze kunnen ook ongemak hebben bij het plassen (dysurie) en jeuk of een branderig gevoel in de vulva.

Een abnormale vaginale afscheiding kan het gevolg zijn van een infectie van de vagina (vaginitis) of de baarmoederhals (cervicitis) of beide. Het kan ook een teken zijn van een infectie van het bovenste genitale stelsel (baarmoeder en eileiders).

Vaginitis komt vaak voor en is meestal niet ernstig. Cervicitis en infecties van de bovenste geslachtsorganen komen minder vaak voor en kunnen leiden tot ernstige complicaties.

Een met bloed besmeurde vaginale afscheiding, niet rond de menstruatie, moet altijd worden onderzocht omdat het een teken kan zijn van kanker van de baarmoederhals of de baarmoeder.

3-13 Wat zijn de veel voorkomende infectieuze oorzaken van een vaginale afscheiding?

• Candidiasis
• Trichomonale infectie
• Chlamydiale infectie
• Gonorroe
• Bacteriële vaginose

Een vaginale afscheiding kan veel verschillende oorzaken hebben.

3-14 Zijn alle organismen die genitale infecties veroorzaken seksueel overdraagbaar?

Nee. De meeste wel, maar sommige infecties van de vulva en vagina, zoals candidiasis en bacteriële vaginose worden niet noodzakelijk seksueel overdraagbaar.

Seksueel overdraagbare infecties zoals Trichomonale infectie, Chlamydiale infectie en gonorroe komen zeer veel voor in zuidelijk Afrika.

3-15 Wat zijn de typische kenmerken van vaginale candidiasis?

Vaginale candidiasis (monilia of ‘spruw’) is een veel voorkomende oorzaak van vaginitis die zich presenteert als een dikke witte afscheiding. Vaak veroorzaakt het niet veel ongemak, maar soms kan het ernstige irritatie en jeuk van de vulva (de huid rond de opening van de vagina) veroorzaken. Vrouwen kunnen ook klagen over een branderig gevoel na het urineren. In dit geval kan de huid van de vulva rood zijn en vaak tekenen van krabben vertonen. Milde candidiasis komt vaak voor en veroorzaakt weinig ongemak. Het is meestal niet seksueel overdraagbaar, maar kan optreden nadat een vrouw een antibioticakuur heeft gehad. Het kan ook een teken zijn van diabetes of HIV-infectie, vooral als het recidiverend is.

Candida-infectie is een veel voorkomende oorzaak van vaginitis en presenteert zich met afscheiding en ernstige vulvaljeuk.

Opmerking Candidiasis (moniliasis) van de vulva en vagina (vulvovaginitis) wordt veroorzaakt door een schimmel, Candida albicans. De afscheiding kan er kazig uitzien en bij speculumonderzoek kunnen witte vlekken op de vaginale wanden worden gezien. Het vaginale epitheel en de vulvalhuid zien er rood en ontstoken uit. De klinische diagnose kan worden bevestigd door schimmels te zien bij microscopie van de afscheiding in een natpreparaat met 5% kaliumhydroxide. Bij de syndromale benadering is laboratoriumbevestiging niet nodig.

3-16 Wat zijn de typische kenmerken van trichomonale infectie?

Trichomonale infectie is een andere veel voorkomende oorzaak van vaginitis en presenteert zich meestal met een offensieve (onaangename) geur, branderigheid en een geelgroene afscheiding. Vaak is er pijn bij het plassen (dysurie). De infectie wordt meestal seksueel overdraagbaar.

Opmerking De infectie wordt veroorzaakt door Trichomonas vaginalis, een protozoön die kan worden gezien bij microscopie van een nat preparaat met normale zoutoplossing van de afscheiding.

Trichomonale infectie is een veel voorkomende oorzaak van vaginitis en presenteert zich met een onaangenaam ruikende afscheiding.

3-17 Wat zijn de typische kenmerken van gonorroe- en chlamydia-infectie bij een vrouw?

Gonorroe en chlamydia-infectie zijn beide seksueel verspreid en kunnen vergelijkbare symptomen en verschijnselen veroorzaken. Het is daarom klinisch moeilijk te bepalen welke infectie aanwezig is. Omdat de 2 infecties vaak samen voorkomen is het het beste om altijd voor beide te behandelen. Beide infecties presenteren zich met vaginale afscheiding, terwijl gonorroe ook een pijnlijk abces in de schaamlippen kan veroorzaken.

Opmerking Gonorroe wordt veroorzaakt door Neisseria gonorrhoea en leidt tot cervicitis. De diagnose wordt bevestigd door Gram-kleuring of kweek.

3-18 Wat zijn de gevaarlijke complicaties veroorzaakt door gonorroe- en chlamydia-infecties?

Zowel gonorroe als chlamydia-infectie kunnen zich uitbreiden naar de eileiders en ernstige buikpijn veroorzaken. Dit is een gevaarlijke complicatie die een spoedige verwijzing naar het ziekenhuis vereist.

Gonorroe en chlamydia-infectie kunnen beide uitzaaien naar de eileiders en ernstige complicaties veroorzaken.

3-19 Wat is bacteriële vaginose?

Bacteriële vaginose is een veel voorkomende oorzaak van steeds terugkerende vaginale afscheiding. De afscheiding heeft een typische ‘visachtige’ geur, vooral na geslachtsgemeenschap of tijdens de menstruatie. Bacteriële vaginose is meestal niet seksueel overdraagbaar.

De afscheiding van bacteriële vaginose heeft een visachtige geur.

Opmerking Bacteriële vaginose wordt veroorzaakt door de overgroei van Gardnerella vaginalis en andere anaerobe bacteriën die de normale vaginale flora verdringen. De vaginale pH is hoger dan 4,5, in plaats van zuur. Een normale zure pH onderdrukt de groei van normale vaginale organismen.

3-20 Hoe wordt cervicitis gediagnosticeerd?

Diagnosticeren van cervicitis is niet eenvoudig zonder inwendig onderzoek. Patiënten klagen meestal over vaginale afscheiding en kunnen pijn hebben bij geslachtsgemeenschap (dyspareunie) of bij inwendig onderzoek. Daarom moet de behandeling van een vaginale afscheiding zowel vaginitis als cervicitis omvatten.

Cervicitis wordt meestal veroorzaakt door een gonorroe- of chlamydia-infectie.

Opmerking Bij speculumonderzoek ziet de geïnfecteerde baarmoedermond er rood en gezwollen uit met een gele afscheiding.

3-21 Wat is het syndromale management van vrouwen met een abnormale vaginale afscheiding?

Het management moet alle veelvoorkomende oorzaken van een vaginale en cervicale infectie behandelen. Daarom wordt meestal een combinatie van geneesmiddelen gebruikt. De keuze van de geneesmiddelen hangt af van het feit of de patiënte al dan niet seksueel actief is.

1. Als zij in de afgelopen 3 maanden geen vaginale seks heeft gehad, moet zij worden behandeld met metronidazol 2 g als eenmalige dosis. Het is belangrijk dat zij gedurende 24 uur na de dosis geen alcohol drinkt, omdat een combinatie van metronidazol en alcohol ernstige misselijkheid en braken veroorzaakt.
2. Als zij in de afgelopen 3 maanden seks heeft gehad, moet rekening worden gehouden met de aanwezigheid van andere organismen en moet zij worden behandeld met een combinatie van:
   • Een eenmalige dosis metronidazol 2 g oraal
   • Een eenmalige dosis cefixime 400 mg oraal
   • Doxycycline 100 mg 12-uurlijks gedurende 7 dagen. Als zij zwanger is of borstvoeding geeft, moet in plaats daarvan amoxycilline 500 mg 8-uurs gedurende 7 dagen worden gebruikt.
   • Haar seksuele partner moet worden behandeld met dezelfde doses cefixime en doxycycline
3. Als zij dikke witte afscheiding heeft of haar vulva rood is en jeukt, moet zij ook krijgen:
   • Een 500 mg clotrimoxazol tablet vaginaal ingebracht of (als de vaginale irritatie ernstig is) clotrimoxazol vaginale crème tweemaal per dag aangebracht tot 3 dagen nadat de symptomen zijn verdwenen.
4. Ze moet na 7 dagen terugkomen als de symptomen aanhouden:
   • Als de vulval roodheid en jeuk niet is hersteld, herhaal dan de clotrimoxazol en screen haar op diabetes.
   • Als ze nog steeds vaginale afscheiding heeft, maar geen vulval roodheid en jeuk, verwijs dan naar het ziekenhuis voor verder onderzoek en behandeling.

Het is belangrijk om de juiste behandeling te geven aan vrouwen die zich presenteren met het syndroom van vaginale afscheiding.

Opmerking Gonorroe wordt behandeld met cefixime, chlamydia met doxycycline, trichomonas en bacteriële vaginose met metronidazol, en candida met clotrimazol.

3-22 Wat zijn de gevaarsverschijnselen bij een vrouw met vaginale afscheiding?

• Lage buikpijn
• Een abdominale massa
• Orale temperatuur van 38 °C of hoger

Een van deze wijst op een acute bekkenontstekingsziekte.

Opmerking Pijn bij het bewegen van de baarmoedermond bij vaginaal onderzoek wijst ook op een acute bekkenontstekingsziekte. Afwachtende of terugkaatsende gevoeligheid van de onderbuik kan aanwezig zijn.

3-23 Wat is een acute bekkenontstekingsziekte?

Een acute bekkenontstekingsziekte is een infectie van de bovenste geslachtsorganen. Het is meestal een complicatie van een lagere genitale infectie veroorzaakt door gonorroe of chlamydia. Patiënten kunnen zich presenteren met koorts, buikpijn en een abdominale massa. De infectie kan zich uitbreiden naar het buikvlies (peritonitis) of zelfs septikemie veroorzaken en zich verspreiden naar andere delen van het lichaam. Dit kan fataal zijn en moet daarom met spoed worden behandeld.

Een voorgeschiedenis van pijn in de onderbuik of koorts is zeer belangrijk bij vrouwen met vaginale afscheiding.

Lage buikpijn en koorts zijn belangrijke gevaarsignalen bij vrouwen met vaginale afscheiding.

3-24 Hoe moet een vrouw met een acute bekkenontstekingsziekte poliklinisch worden behandeld?

Ze moet al het volgende krijgen:

• Ceftriaxone 250 mg als eenmalige intramusculaire injectie
• Orale doxycycline 100 mg 12-uurlijks gedurende 14 dagen. Gebruik bij zwangerschap of borstvoeding in plaats daarvan orale amoxicilline 500 mg 8-uurs gedurende 14 dagen.
• Oraal metronidazol 400 mg 12-uurs gedurende 14 dagen

Opmerking Hoewel de meeste protocollen een kuur van 14 dagen geven, zouden 10 dagen doxycycline voor Chlamydia en 7 dagen metronidazol voor anaerobe bacteriën voldoende moeten zijn.

3-25 Welke vrouwen moeten naar het ziekenhuis worden doorverwezen?

Vrouwen moeten met spoed naar het ziekenhuis worden verwezen als zij:

• ernstig ziek zijn of tekenen van peritonitis vertonen (ernstige abdominale gevoeligheid)
• een abdominale massa hebben of een orale temperatuur van 38 °C of hoger
• geen verbetering vertonen na 72 uur van poliklinische behandeling
• Misschien zwanger zijn of onlangs bevallen zijn of een miskraam hebben gehad

Het is zeer belangrijk om altijd een zwangerschapstest te doen bij vrouwen die zich presenteren met pijn in de onderbuik. Als ze zwanger is, kan ze een buitenbaarmoederlijke zwangerschap hebben, een dreigende miskraam of een zwangerschapscomplicatie zoals septische miskraam of post-partum baarmoeder sepsis.

Opmerking Appendicitis of ernstige urineweginfectie kunnen ook koorts, buikpijn en ernstig ziek zijn veroorzaken.

Doe altijd een zwangerschapstest bij vrouwen met pijn in de onderbuik.

3-26 Welke complicatie op lange termijn kan het gevolg zijn van een acute bekkenontstekingsziekte?

Bekkenontstekingsziekte kan de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap of onvruchtbaarheid vergroten door beschadiging van de eileiders, zelfs als deze adequaat worden behandeld.

Opmerking Gonorroe en chlamydiale infectie zijn belangrijke oorzaken van onvruchtbaarheid en buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Genitale zweren

3-27 Wat is de klinische presentatie van genitale zweren?

Vrouwen klagen meestal dat ze een zweer of zweertje op hun genitaliën hebben. De zweren of zweren kunnen enkel of meervoudig zijn, klein of groot, zeer pijnlijk of helemaal niet pijnlijk. Een enkel ulcus kan niet duidelijk zijn tenzij de schaamlippen zorgvuldig worden onderzocht.

Patiënten met genitale ulcera kunnen ook een lieszwelling hebben (vergrote lymfeklieren in de lies).

Een syndromale benadering wordt ook gebruikt om patiënten met genitale ulcera te behandelen. Echter, de klinische presentatie van genitale ulcera suggereert vaak welk oorzakelijk organisme betrokken is. Daarom is het nuttig om meer te weten te komen over de typische presentaties.

3-28 Wat zijn de meest voorkomende infecties die zich presenteren met genitale ulcera?

• Syfilis
• Herpes
• Chancroid

Opmerking Minder vaak veroorzaken lymphogranuloma venereum (door Chlamydia trachomatis) en granuloma inguinale (door Calymmatobacterium granulomatis) genitale ulcera, vaak met duidelijke inguinale lymfadenopathie. De lymfeklieren kunnen afbreken en suppureren.

Syfilis, herpes en chancroid presenteren zich allemaal met genitale ulcera.

3-29 Wat is de typische presentatie van syfilis?

Syfilis is een seksueel overdraagbare infectie die zich meestal presenteert als een pijnloos, stevig ulcus ergens op de genitaliën. Kort daarna kunnen pijnloze zwellingen worden gevoeld in beide liesstreekjes.

Dit kan 6 tot 8 weken later worden gevolgd door een gegeneraliseerde huiduitslag of platte, vochtige wratten (condyloma lata) op de genitaliën. De patiënt kan ook algemeen onwel zijn.

Sommige patiënten met syfilis vertonen echter geen typische symptomen of verschijnselen of blijven vele jaren klinisch gezond.

Opmerking Syfilis wordt veroorzaakt door Treponema pallidum. Bij primaire syfilis (het eerste stadium van syfilis) ontwikkelt zich 2 tot 4 weken na infectie een zweer (chancre). Indien onbehandeld kan dit worden gevolgd door secundaire syfilis met koorts, maculaire huiduitslag, platte genitale wratten en algemene ziekte. Deze laesies mogen niet worden verward met genitale wratten veroorzaakt door het humaan papillomavirus. Zonder behandeling kan dit vele jaren later gevolgd worden door tertiaire syfilis met hart- en neurologische aandoeningen.

3-30 Hoe wordt de klinische diagnose van syfilis bevestigd?

De VDRL- of RPR-tests kunnen worden gebruikt om op syfilis te screenen. Indien positief, moeten zij worden bevestigd met een Rapid syfilis test, TPHA of FTA test. Als zowel de screenings- als de bevestigingstest positief zijn, heeft de patiënt syfilis.

Een positieve VDRL-test suggereert syfilis.

Alle patiënten met een seksueel overdraagbare aandoening moeten op syfilis worden gescreend.

Opmerking De VDRL-test (Venereal Disease Research Laboratory) en de RPR-test (Rapid Plasma Reagin) kunnen nog negatief zijn bij patiënten met primaire syfilis, maar niet bij patiënten met secundaire syfilis. De snelle syfilis-test, TPHA (Treponema pallidum hemagglutinatie assay) en FTA (Fluorescent Treponema Antibody Absorption) tests blijven levenslang positief, zelfs nadat syfilis met succes is behandeld. Primaire en secundaire syfilis worden behandeld met een eenmalige intramusculaire injectie met benzathine penicilline 2,4 miljoen eenheden. Indien allergisch voor penicilline, behandelen met erytromycine 500 mg 4 maal per dag gedurende 14 dagen.

3-31 Wat is de typische presentatie van herpes ulcera?

Herpes is een seksueel overdraagbare infectie die zich presenteert met vele kleine, zeer pijnlijke ulcera op de genitaliën. Er kan ook een pijnlijke lieszwelling aan beide zijden zijn en de patiënt voelt zich over het algemeen ziek. De zweren genezen na 1 tot 3 weken.

Sommige vrouwen hebben herhaalde aanvallen van genitale herpes die beginnen met een jeukend of brandend gevoel gevolgd door pijnlijke zweren die na een week of 2 genezen. Terugkerende herpeszweren kunnen zelfs verschijnen als de vrouw recent geen seks heeft gehad.

Genitale herpes presenteert zich met vele kleine, zeer pijnlijke zweren.

Opmerking Genitale herpes wordt veroorzaakt door het Herpes simplex virus en presenteert zich enkele dagen na infectie. De diagnose wordt meestal klinisch gesteld en behandeld met analgesie en oraal acyclovir 400 mg om de 8 uur gedurende 7 dagen. De laesies moeten ook schoon en droog worden gehouden. Pijnstilling kan worden gegeven met paracetamol en als er secundaire infectie aanwezig is, ook met erytromycine 500 mg 4 keer per dag gedurende 7 dagen. Terugkerende aanvallen van genitale herpes kunnen een probleem zijn, omdat ze lang na de eerste infectie kunnen optreden.

3-32 Wat is de typische presentatie van chancroid?

Chancroid is een seksueel overdraagbare infectie die zich presenteert met meerdere pijnlijke papels (puistjes) op de uitwendige genitaliën. Deze gaan snel over in zweren die pijnlijk of pijnloos kunnen zijn. Ze bloeden gemakkelijk bij aanraking. Enkele dagen tot weken later kan aan één kant een pijnlijke, rode lieszwelling (bubo) ontstaan. Dit kan uitgroeien tot een abces.

Opmerking Chancroïd wordt veroorzaakt door Haemophilus ducreyi. De diagnose wordt meestal klinisch gesteld. Behandeling is ciprofloxacine 500 mg 12 uur per dag gedurende 3 dagen. Een fluctuerende inguinale zwelling moet worden afgezogen.

3-33 Wat is de syndromale behandeling van vrouwen met genitale ulcera?

Zowel de patiënte als haar partner moeten worden behandeld met het volgende:

• Benzathine penicilline 2.4 miljoen eenheden via intramusculaire injectie als eenmalige dosis
• Erythromycine 500 mg 6-uurs gedurende 7 dagen
• Acyclovir 400 mg 8-uurs gedurende 7 dagen

Als de patiënte allergisch is voor penicilline, vervang dan benzathine penicilline door ciprofloxacine 500mg oraal 12-uurs gedurende 3 dagen.Als er sprake is van een pijnlijke, rode lieszwelling (bubo), ook behandelen voor lieszwelling.

Als er na 7 dagen geen verbetering is of de klachten verergeren, verwijzen voor verder onderzoek en behandeling.

Opmerking Syfilis wordt behandeld met penicilline terwijl herpes wordt behandeld met acyclovir. Vrouwen bij wie syfilis tijdens de zwangerschap wordt vastgesteld, moeten wekelijks 3 doses benzathine-penicilline krijgen. Als ze allergisch zijn voor penicilline behandelen met erytromycine 500 mg 6-uurs gedurende 4 weken.

Inguinale zwelling

3-34 Wat is de klinische presentatie van een lieszwelling?

Een knobbel of zwelling in de lies (waar het bovenbeen bij de buik komt). Het is vaak warm, pijnlijk en gevoelig bij palpatie. De zwelling kan zich slechts aan één kant of aan beide kanten bevinden. Meestal is de zwelling stevig en is hij pas enkele dagen aanwezig. Soms is de zwelling zacht (fluctueert) en kan een abces vormen of pus afscheiden.

Opmerking De zwelling is het gevolg van 1 of meer ontstoken lieslymfeklieren. Deze knopen kunnen ook zwellen als gevolg van een infectie van de voet of het been, waarnaar moet worden gezocht.

3-35 Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van een lieszwelling in verband met genitale ulcera?

• Syfilis veroorzaakt een pijnloze lieszwelling, meestal aan beide zijden
• Herpes veroorzaakt een stevige, pijnlijke lieszwelling, meestal aan beide zijden
• Chancroid veroorzaakt een pijnlijke, rode lieszwelling (bubo) die kan uitgroeien tot een abces, meestal slechts aan 1 zijde

Bij sommige patiënten kan de presentatie echter niet typisch zijn. Daarom wordt de syndromale aanpak van de behandeling gebruikt.

Opmerking Andere oorzaken zijn lymphogranuloma venereum en granuloma inguinale.

3-36 Wat is de syndromale aanpak van een lieszwelling geassocieerd met genitale ulcera?

Syndromale behandeling moet worden gegeven voor het genitale ulcus. Indien bubo aanwezig is, moeten zowel de patiënte als haar partner bovendien worden behandeld met zowel:

• Ciprofloxacine 500 mg 12-uurs gedurende 3 dagen
• Doxycycline 100 mg 12-uurs gedurende 14 dagen. Als de vrouw zwanger is gebruik dan erytromycine 500 mg 6-uurs gedurende 14 dagen.

Opmerking Ciprofloxacine, doxycycline en erytromycine behandelen Haemophilus ducreyi.

3-37 Kunnen genitale infecties overgaan op de foetus of de pasgeborene?

Syfilis kan de foetus aantasten en doodgeboorte of ernstige ziekte bij de pasgeborene veroorzaken. Zowel gonorroe- als chlamydia-infectie kan neonatale bindvliesontsteking veroorzaken.

Andere seksueel overdraagbare virusinfecties

3-38 Kan HIV-infectie genitale syndromen veroorzaken?

Nee. HIV is een zeer belangrijke seksueel overdraagbare infectie, maar het veroorzaakt geen vaginale afscheiding of genitale zweren. Gegeneraliseerde lymfekliervergroting is een veel voorkomend vroeg klinisch teken van HIV-ziekte.

Omdat een aantal genitale infecties vaak gelijktijdig worden overgedragen, moet bij 1 diagnose altijd naar andere worden gezocht. Daarom is het raadzaam om alle vrouwen met een genitale infectie te screenen op HIV, omdat zij een verhoogd risico lopen.

3-39 Kunnen genitale syndromen het risico op HIV-infectie verhogen?

Infecties van de lagere genitale tractus die zich presenteren met vaginale afscheiding en genitale ulcera maken het voor HIV gemakkelijker om het lichaam binnen te dringen en de vrouw te infecteren. Het risico van HIV-infectie wordt verhoogd door genitale syndromen.

3-40 Kan hepatitis worden veroorzaakt door een seksueel overdraagbare infectie?

Ja. Hepatitis B-virus wordt meestal seksueel overgedragen bij volwassenen en is een belangrijke oorzaak van zowel hepatitis als leverkanker. Alle kinderen moeten worden ingeënt tegen infectie met het hepatitis B-virus.

3-41 Wat zijn genitale wratten?

Gewone wratten kunnen voorkomen op de vulva. Ze worden veroorzaakt door een wrattenvirus dat seksueel verspreid kan worden. Kleine gewone wratten worden behandeld door 20% tinctuur van podofylline-oplossing direct op de wrat aan te brengen en deze er na 4 uur af te wassen. Herhaal dit wekelijks tot de wratten verdwenen zijn. Zorg ervoor dat de podofylline niet op de normale huid terechtkomt, want die kan worden geabsorbeerd. Vrouwen met grote wratten (meer dan 10 mm) moeten voor behandeling worden doorverwezen.

Vlakke, vochtige, zwerende wratten zijn een teken van secundaire syfilis.

Pubische jeuk

3-42 Welke parasieten kunnen jeuk in de schaamstreek veroorzaken?

Twee veel voorkomende oorzaken van jeuk in de schaamstreek zijn:

• Luizen: De kleine witte eitjes (neten) zijn te zien die aan het schaamhaar vastzitten. Breng 25% benzylbenzoaat aan op de aangetaste plek gedurende 24 uur en was ze daarna af. Was kleding en beddengoed in heet water.
• Scabiës: Uitslag als gevolg van krabben. 25% benzylbenzoaat vanaf de hals naar beneden gedurende 24 uur aanbrengen. Was kleding en beddengoed in heet water en strijk ze daarna.

Zowel luizen als schurft kunnen van persoon tot persoon worden verspreid door nauw contact.

Counseling vrouwen met seksueel overdraagbare aandoeningen

3-43 Hoe kunnen seksueel overdraagbare aandoeningen worden voorkomen?

Een belangrijk onderdeel van de behandeling van vrouwen met een genitale infectie is het voorkomen van verdere infecties bij henzelf en hun partner of partners. Daarom moeten alle patiënten worden begeleid om het risico op herhaling en het risico van verspreiding van de infectie naar anderen te verkleinen. Het is van groot belang dat de volledige kuur wordt gevolgd en dat zij geen seks heeft totdat de behandeling is voltooid.

De beste manier om genitale infecties te voorkomen is zich geheel te onthouden van geslachtsgemeenschap, slechts seks te hebben met 1 niet-geïnfecteerde partner, of altijd een condoom te gebruiken (Abstain, Be faithful, Condomise). Seks met meerdere partners is een gevaarlijke praktijk en is een zeer belangrijke risicofactor voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Dit moet op een niet-veroordelende manier worden besproken, terwijl veiliger vrijen wordt bevorderd.

3-44 Moeten partners van besmette vrouwen ook worden behandeld?

Ja. Als een vrouw zich presenteert met een seksueel overdraagbare genitale infectie, moeten haar partner of partners ook worden behandeld, ongeacht of ze symptomen of tekenen van genitale infectie hebben of niet. Een urethrale afscheiding en pijn bij het plassen zijn belangrijke symptomen van een genitale infectie bij mannen. Bij de behandeling van een partner zonder symptomen moet worden uitgegaan van de klinische presentatie van de vrouw. Partners met symptomen moeten worden behandeld volgens de syndromale aanpak voor mannen. Ze mag geen seks hebben met haar partner totdat beiden volledig zijn behandeld.

Het is belangrijk dat partners ook worden behandeld voor seksueel overdraagbare infecties.

Acute urineweginfecties

3-45Wat is een urineweginfectie?

De urinewegen bestaan uit de nieren, urineleiders, blaas en urinebuis. Een infectie van een deel van de urinewegen wordt een urineweginfectie (UTI) genoemd.

3-46 Waardoor worden urineweginfecties veroorzaakt?

Infecties van de urinewegen worden meestal veroorzaakt door bacteriën die vaak in de darm voorkomen. De meest voorkomende bacterie die een infectie veroorzaakt is E coli (Escherichia coli).

3-47 Komen urineweginfecties veel voor?

Ja. Ze komen vooral bij vrouwen veel voor. De reden is waarschijnlijk dat vrouwen een kortere urinebuis hebben dan mannen en dat bacteriën daardoor gemakkelijker de blaas kunnen bereiken.

3-48 Wat zijn de meest voorkomende vormen van acute urineweginfecties?

Er zijn 2 veel voorkomende soorten acute urineweginfecties:

• Acute cystitis
• Acute pyelonefritis

Opmerking Acute cystitis en acute pyelonefritis worden ook wel ongecompliceerde UTI genoemd. Een UTI wordt gecompliceerd wanneer deze optreedt bij patiënten die gekatheteriseerd zijn, een abnormale urineweg hebben of wanneer deze leidt tot septikemie (vaak met septische shock). Ernstige sepsis heeft een hoog sterftecijfer van 20-40%. UTI tijdens de zwangerschap is ook gevaarlijk, en screening en behandeling van UTI moet deel uitmaken van de prenatale zorg.

3-49 Wat is acute cystitis?

Infectie van de blaas. Dit is de meest voorkomende vorm van urineweginfectie. Hoewel blaasontsteking meestal een eenmalige gebeurtenis is, kunnen herhaalde aanvallen van blaasontsteking voorkomen. Soms kan de infectie chronisch worden.

Opmerking Chronische blaasontsteking kan worden veroorzaakt door tuberculose of bilharzia.

Acute cystitis komt vaak voor bij vrouwen.

3-50 Wat is de klinische presentatie van acute cystitis?

De vrouw voelt zich meestal goed, maar klaagt over:

• Dysurie (pijn of ongemak bij het plassen)
• Frequentie (vaak moeten plassen)
• Nocturie (’s nachts moeten opstaan om te plassen)
• urine te plassen)
• Urgency (plotselinge behoefte om dringend te plassen)
• Hematurie (bloed in de urine)

Bij onderzoek kan er gevoeligheid over de blaas zijn.

3-51 Hoe wordt de klinische diagnose van acute blaasontsteking gesteld?

De diagnose acute blaasontsteking kan op klinische gronden worden gesteld. Bij vrouwen die klagen over dysurie, frequentie, nocturie en aandrang en die geen abnormale vaginale afscheiding hebben, kan met zekerheid de diagnose acute cystitis worden gesteld.

Acute cystitis kan klinisch worden gediagnosticeerd.

Wanneer beschikbaar kan een urinedipsticktest worden gedaan om te kijken naar pyurie (pus in de urine) en bacteriurie. Een urinedipstick-test is echter niet nodig om de klinische diagnose acute blaasontsteking te bevestigen.

Opmerking De urinedipstick test op de aanwezigheid van witte bloedcellen (leukocytenesterase) en bacteriën (nitrieten) in de urine. Positieve resultaten suggereren een UTI, maar negatieve tests sluiten een UTI niet uit.

3-52 Wat is het doel van een urinekweek?

Een urinekweek bevestigt de aanwezigheid van bacteriën in de urine en hun gevoeligheid voor antibiotica. Urinekweken moeten worden uitgevoerd bij vrouwen die acute pyelonefritis of recidiverende UTI’s vermoeden, maar ze zijn niet nodig bij vrouwen met acute cystitis.

Het is belangrijk om een schoon vangstmonster midden in de urine te verzamelen wanneer u urine opstuurt voor een kweek.

3-53 Wat is de behandeling van acute cystitis?

Acute ongecompliceerde cystitis moet worden behandeld met een korte kuur orale antibiotica. Het belangrijkste doel is een snelle verbetering van de symptomen, want zelfs zonder antibiotica gaat de infectie meestal vanzelf over. Bovendien moeten vrouwen worden aangemoedigd veel water te drinken.

Er zijn verschillende antibiotica die geschikt zijn voor de behandeling van acute blaasontsteking. Veel ziekenhuizen hebben richtlijnen en deze moeten worden geraadpleegd om ervoor te zorgen dat het juiste middel wordt gebruikt en om de ontwikkeling van antibioticaresistentie te voorkomen. Een gebruikelijke aanbeveling is het gebruik van orale ciprofloxacine 500 mg als eenmalige eenmalige dosis.

3-54 Wat is de oorzaak van terugkerende acute cystitis?

• Een terugkerende UTI wordt meestal veroorzaakt door bacteriën die resistent zijn tegen het antibioticum dat bij de eerste episode is gegeven, maar het kan ook een herinfectie met hetzelfde organisme zijn.
• Een terugkerende UTI komt vrij vaak voor bij verder gezonde, seksueel actieve vrouwen. De symptomen van cystitis treden vaak binnen enkele uren na geslachtsgemeenschap op, wanneer bacteriën van de huid in de urinebuis kunnen overgaan en de blaas kunnen infecteren.
• Recidiverende cystitis kan ook oudere vrouwen treffen.

3-55 Wat is de behandeling van recidiverende cystitis?

Vrouwen met recidiverende UTI hebben een urinekweek nodig om het type bacterie te identificeren en ervoor te zorgen dat een juist antibioticum wordt toegediend. Vrouwen met herhaalde episoden moeten indien mogelijk worden doorverwezen naar een specialist.

Het risico op terugkerende blaasontsteking kan worden verminderd door:

• Uurineren snel na geslachtsgemeenschap om de urineleider door te spoelen
• Aandacht voor hygiëne na het uitpoepen van ontlasting is belangrijk. Vrouwen moeten het advies krijgen om achterwaarts af te vegen en niet voorwaarts. Dit helpt besmetting van de huid rond de vulva met darmbacteriën te voorkomen.
• Het dragen van katoenen broeken in plaats van synthetische broeken kan helpen
• Vaginale douches vermijden, deodorants of sprays, omdat deze de natuurlijke vaginale flora verstoren en tot abnormale afscheiding kunnen leiden
• Drinken van cranberrysap zou blaasontstekingen helpen verminderen

Opmerking Een terugkerende urineweginfectie die niet op de standaardbehandeling reageert, kan wijzen op een aangeboren afwijking in de urinewegen.

3-56 Welke symptomen wijzen op acute pyelonefritis?

De meeste patiënten met acute pyelonefritis hebben ernstige algemene symptomen:

• Koorts met een temperatuur boven 38° en rigoren (rillen)
• Onderrugpijn en flankpijn (pijn over de nierstreek)
• Nausea en braken
• Met of zonder symptomen van acute cystitis

3-57 Welke lichamelijke verschijnselen worden meestal gevonden bij een patiënt met acute pyelonefritis?

De vrouw is acuut ziek.

• Ze heeft meestal een hoge pyrexie en een tachycardie. De temperatuur kan echter normaal zijn tijdens de stijfheid.
• Bij abdominaal onderzoek kan ze gevoelig zijn voor een of beide nieren. Ze kan ook gevoelig zijn bij lichte percussie over een of beide nierhoeken (posterieur over de nieren).

3-58 Wat is de behandeling van een patiënte met acute pyelonefritis?

• De vrouw moet indien mogelijk in het ziekenhuis worden opgenomen. Dit is belangrijk bij zwangere vrouwen die vaak complicaties ontwikkelen.
• Een clear-catch midstream urinemonster voor microscopie, kweek en gevoeligheid moet worden verzameld indien mogelijk om de klinische diagnose te bevestigen, de bacterie te identificeren en het antibioticum van keuze te bepalen.
• Patiënten met een hoge temperatuur moeten ook een bloedkweek laten afnemen omdat zij septikemie kunnen hebben.
• Een intraveneuze infusie van Plasmalyte B of Ringer’s lactaat moet worden gestart en 1 liter moet snel worden toegediend gedurende 2 uur. Daarna moet om de 8 uur 1 liter Maintelyte worden toegediend.
• Breed spectrum antibiotica moeten snel worden toegediend. Veel ziekenhuizen hebben behandelingsrichtlijnen en deze moeten worden geraadpleegd. Een gebruikelijke aanbeveling is cefuroxime 750 mg intraveneus 8 uur per dag totdat de temperatuur van de patiënt gedurende 24 uur normaal is. Daarna orale cefuroxime 250 mg tweemaal daags tot een antibioticakuur van 10 dagen is voltooid. Veel bacteriën die pyelonefritis veroorzaken zijn nu resistent tegen ampicilline.
• Pethidine 100 mg wordt intramusculair toegediend voor ernstige pijn, terwijl paracetamol (Panado) 2 tabletten voor volwassenen kan worden gebruikt voor matige pijn.
• Paracetamol (Panado) 2 tabletten voor volwassenen worden, samen met lauwe sponzen, gebruikt om een hoge temperatuur te verlagen.

Opmerking Als de bacteriële cultuur uit de urine positief is, moet het antibioticum mogelijk worden gewijzigd, afhankelijk van de gevoeligheid van de bacterie.

Alle vrouwen met acute pyelonefritis tijdens de zwangerschap moeten in het ziekenhuis worden opgenomen voor behandeling met een breedspectrumantibioticum intraveneus.

3-59 Waarom is acute pyelonefritis een ernstige infectie?

Omdat er ernstige complicaties kunnen optreden:

• Septische shock
• Perinefrisch abces (een abces rond de nier)
• Anaemie

Septische shock presenteert zich meestal met aanhoudende hypotensie ondanks adequate intraveneuze vloeistoffen. De klinische symptomen van acute pyelonefritis verbeteren ook niet snel binnen de eerste 72 uur na antibiotische behandeling. Indien septische shock wordt vastgesteld, moet onmiddellijk intraveneus 80 mg gentamicine worden toegediend, gevolgd door nog eens 80 mg om de 8 uur. Gentamicine moet worden toegevoegd aan alle andere reeds toegediende antibiotica. De patiënt moet ook worden overgebracht naar een ziekenhuis van niveau 3.

Casus 1

Een jonge vrouw presenteert zich in een eerstelijnskliniek met een voorgeschiedenis van 1 week van een aanstootgevende gele vaginale afscheiding. Ze voelt zich over het algemeen goed en is onlangs een nieuwe seksuele relatie begonnen met een oudere man die in de afgelopen 2 jaar een aantal partners heeft gehad. Ze klaagt ook over schaamjeuk.

Wat is uw klinische diagnose?

Ze heeft een genitale infectie die zich presenteert als een abnormale vaginale afscheiding samen met schaamjeuk, waarschijnlijk veroorzaakt door een parasiet.

Waarom heeft ze dit probleem ontwikkeld?

De vaginale afscheiding is waarschijnlijk te wijten aan een seksueel overdraagbare infectie, zoals gonorroe of chlamydia. Ze is besmet geraakt door haar nieuwe seksuele partner die op zijn beurt besmet kan zijn door een vorige partner.

Wat is de beste manier om een abnormale vaginale afscheiding te behandelen?

De syndromale aanpak moet worden gebruikt. Dit zal ervoor zorgen dat het organisme of de organismen die de infectie veroorzaken correct zullen worden behandeld. De beschrijving van haar vaginale afscheiding suggereert gonorroe of een chlamydia infectie of beide. De afscheiding kan worden veroorzaakt door een ander organisme.

Welke behandeling moet worden gegeven voor de vaginale afscheiding?

Ze moet worden behandeld met een eenmalige orale dosis metronidazol en cefixime, evenals orale doxycycline 12 uur per dag gedurende 7 dagen. Ze moet na 7 dagen terugkomen als de vaginale afscheiding niet is verdwenen. Haar partner moet ook behandeld worden.

Welke 2 parasieten kunnen schaamschurft veroorzaken?

Luizen en schurft.

Wat is de behandeling van schaamluizen of schurft?

Ze moet worden behandeld met plaatselijk 25% benzylbenzoaat.

Welke counseling moet ze krijgen?

Zowel zij als haar partner moeten advies krijgen over manieren om verdere seksueel overdraagbare genitale infecties te voorkomen. Zij moeten ook worden gescreend op syfilis en HIV-infectie.

Studie 2

Een oudere zwaarlijvige vrouw geeft een 2-weekse geschiedenis van een dikke witte vaginale afscheiding. Ze klaagt ook over hevige vaginale jeuk. Bij onderzoek zijn haar schaamlippen zeer rood. Ze heeft geen sexuele relatie meer gehad sinds haar man 5 jaar geleden is overleden.

Wat is de waarschijnlijke oorzaak van haar vaginale afscheiding?

Waarschijnlijk candidiasis die typisch een irriterende dikke witte afscheiding veroorzaakt. Aangezien zij al vele jaren geen sexuele relatie meer heeft gehad zal dit geen sexueel overdraagbare infectie zijn.

Is dit een veel voorkomende oorzaak van vaginale afscheiding?

Ja. Het is vaak mild en veroorzaakt weinig problemen. Soms volgt vaginale candidiasis op een antibioticakuur.

Hoe moet deze vrouw behandeld worden?

Met vaginale clotrimoxazol. Aangezien ze recent geen seks heeft gehad, heeft ze geen andere behandeling nodig.

Kan deze vrouw een medische aandoening hebben?

Diabetes kan zich presenteren met ernstige of recidiverende vaginale candidiasis. Ze kan ook HIV-positief zijn.

Welke andere infecties veroorzaken vaak vaginale afscheiding?

Trichomonale infectie en bacteriële vaginose. Terwijl trichomonale infectie meestal seksueel verspreid is, komt bacteriële vaginose vaak voor bij vrouwen die geen seksuele relatie hebben.

Welke infectie veroorzaakt een vaginale afscheiding met een visachtige geur en hoe wordt deze behandeld?

Bacteriële vaginose. Het wordt behandeld met behulp van de syndromale aanpak met meerdere antibiotica.

Casus 3

Een commerciële sekswerker presenteert zich met een aantal kleine, zeer pijnlijke zweren op haar vulva. Ze voelt zich over het algemeen niet lekker en heeft ook pijnlijke lieszwellingen aan beide kanten.

Wat is de meest waarschijnlijke diagnose?

Genitale herpes, dat is een seksueel overdraagbare infectie.

Kan dit ook een lieszwelling veroorzaken?

Ja. Herpes veroorzaakt meestal een pijnlijke lieszwelling.

Kan dit syfilis zijn?

Zeer onwaarschijnlijk, want een syfilische zweer is meestal stevig, enkelvoudig en is niet pijnlijk. Inwendige zwelling met syfilis is ook niet pijnlijk. Toch zou het verstandig zijn deze vrouw te screenen op syfilis, omdat bij dezelfde patiënt vaak meer dan 1 seksueel overdraagbare aandoening voorkomt.

Welke test wordt gebruikt voor screening op syfilis.

De VDRL- of RPR-test.

Hoe moet zij behandeld worden?

Met de syndromale benadering van een genitaal ulcus. Deze bestaat uit een enkele intramusculaire dosis benzathine penicilline en 7 dagen zowel orale erytromycine als acyclovir. Verwijs voor verder onderzoek en behandeling als ze na 7 dagen niet verbeterd is.

Welke genitale infectie veroorzaakt pijnlijke rode lieszwellingen?

Dit wordt bubo genoemd en wordt veroorzaakt door chancroid. De inguinale zwelling kan een abces worden.

Casus 4

Een vrouw met gele vaginale afscheiding sinds een week presenteert zich met een 1-daagse geschiedenis van koorts en buikpijn.

Wat is haar klinisch probleem?

Ze heeft waarschijnlijk een infectie van het onderste genitale stelsel die is uitgezaaid naar het bovenste genitale stelsel.

Hoe wordt deze complicatie genoemd?

Acute pelvic inflammatory disease. Deze patiënten kunnen ernstig ziek worden als de infectie zich uitbreidt naar het buikvlies om peritonitis te geven.

Hoe wordt het behandeld?

Met een eenmalige dosis ceftriaxon samen met 14 dagen orale doxycycline en metronidazol. Ernstig zieke patiënten of patiënten die na 72 uur behandeling niet reageren, moeten voor verder onderzoek en behandeling naar het ziekenhuis worden verwezen.

Wat zijn chronische complicaties van deze aandoening?

Ectopische zwangerschap, onvruchtbaarheid en chronische buikpijn.

Kan HIV een genitale infectie veroorzaken?

Nee, maar genitale afscheiding of zweer verhoogt het risico op infectie als de vrouw geslachtsgemeenschap heeft met een HIV-positieve partner.

Hoe kan het risico op een genitale infectie worden verkleind?

Zich onthouden van geslachtsgemeenschap, alleen geslachtsgemeenschap hebben met 1 niet-geïnfecteerde partner en altijd een condoom gebruiken.

Welke genitale infecties kunnen leiden tot infectie bij een pasgeboren kind?

Syfilis, gonorroe en chlamydia.

Studie 5

Een jonge, seksueel actieve vrouw meldt zich in een lokale kliniek met klachten over pijn bij het plassen en het vaker moeten plassen dan normaal, vooral ’s nachts. Ze is over het algemeen gezond en heeft geen koorts of vaginale afscheiding.

Wat is de meest waarschijnlijke klinische diagnose?

Acute cystitis aangezien dysurie, frequentie en nocturie de gebruikelijke presenterende symptomen zijn. Dit is een veel voorkomende aandoening bij seksueel actieve vrouwen.

Kan ze acute pyelonefritis hebben?

Dit zou zeer onwaarschijnlijk zijn aangezien vrouwen met acute pyelonefritis over het algemeen ziek zijn met hoge koorts. Zij hebben vaak pijn en gevoeligheid in de nierstreek.

Heeft deze vrouw speciaal onderzoek nodig?

Nee, want acute blaasontsteking is meestal een klinische diagnose. Urine dipsticks analyse is van weinig waarde om te beslissen of ze behandeld moet worden of niet. Een midstream urinemonster voor kweek is alleen geïndiceerd als u vermoedt dat de patiënte acute pyelonefritis heeft.

Zouden deze symptomen het gevolg kunnen zijn van een vaginale infectie?

Dit is onwaarschijnlijk aangezien zij geen vaginale afscheiding heeft.

Welke behandeling is nodig?

Oraal wordt meestal ciprofloxacine 500 mg als eenmalige eenmalige dosis gebruikt.

Hoe kan bij deze vrouw het risico op een acute blaasontsteking worden verkleind?

• Uureren snel na de geslachtsgemeenschap om de urineleider door te spoelen
• Oplettendheid bij de hygiëne na het plassen van de ontlasting is belangrijk. Vrouwen moet worden aangeraden achterwaarts af te vegen en niet voorwaarts.
• Vaginale douches, deodorants of sprays vermijden, omdat deze de natuurlijke vaginale flora verstoren en kunnen leiden tot een abnormale afscheiding