Al meer dan 100 jaar is het toedienen van antivenoms de basis van de primaire behandeling van slangenbeten. Antigifstoffen versterken de immuunrespons na een slangenbeet. Ze worden gemaakt door donordieren zoals paarden of schapen te immuniseren met slangengif. Deze dieren hebben een sterk immuunsysteem en produceren krachtige antilichamen die zich kunnen binden aan de bestanddelen van slangengif, zodat ons eigen immuunsysteem deze giftige stoffen kan elimineren. Tegengiffen worden verkregen door de antilichamen te oogsten en vervolgens te zuiveren uit plasma dat door het donordier wordt geproduceerd. Een antigif van goede kwaliteit kan letterlijk het verschil maken tussen leven en dood.
Het potentieel van de behandeling met tegengif om aanzienlijk bij te dragen tot een doeltreffende beheersing van de last van morbiditeit, invaliditeit en mortaliteit door slangenbeten is echter door een aantal factoren beperkt:
- Slechte regelgevingskaders voor antigif, een gebrek aan geschikte referentienormen, en een gebrek aan deskundigheid en capaciteit binnen nationale laboratoria voor geneesmiddelencontrole;
- Onvoldoende investeringen in onderzoek en ontwikkeling die zouden leiden tot verbeterde productveiligheid, werkzaamheid en klinische effectiviteit;
- Ontbreken van minimumspecificaties voor neutralisatie van de totale letaliteit en specifieke toxische activiteiten van antivenooms die de definities van klinische doeltreffendheid op bepaalde markten weerspiegelen;
- Traditionele geloofssystemen die slangenbeten associëren met bovennatuurlijke, in plaats van gezondheidsgerelateerde gebeurtenissen;
- De aanhoudende erosie van het vertrouwen in tegengifproducten als gevolg van de slechte opleiding van gezondheidswerkers, het op de markt brengen van onveilige of ondoeltreffende producten van slechte kwaliteit, en andere factoren;
- De zwakke punten van het gezondheidssysteem, de ontoereikende infrastructuur en de ondoeltreffende distributie van tegengifproducten;
- Een vicieuze cirkel die wordt veroorzaakt door lage investeringen in aanschaf, slechte kwaliteit en specificiteit van sommige antivenooms, waardoor de verkoop afneemt, de productie daalt, de winstgevendheid afneemt, de prijzen stijgen en de toegankelijkheid afneemt – waardoor de achteruitgang van de markt blijft voortduren en fabrikanten uit de antivenomvoorzieningssector worden verdreven.
De gevolgen van deze en andere problemen zijn het meest dramatisch in Afrika bezuiden de Sahara, waar de plaatselijke produktie van tegengif altijd ontoereikend is geweest om aan de behoeften van het continent te voldoen. Grote multinationale producenten van tegengif hebben de concurrentie van inferieure (en soms goedkopere) producten aangevoerd als reden voor het stopzetten van hun productie in Afrika bezuiden de Sahara. Het verlies van doeltreffende producten en de vervanging ervan door producten van slechte kwaliteit en producten die niet naar behoren zijn geëvalueerd alvorens ze op de markt worden gebracht, heeft het vertrouwen van de gezondheidswerkers in het gebruik van antivenooms nog doen afnemen. Bovendien ontmoedigen de gebrekkige gegevens over het aantal en het soort slangenbeten, en de moeilijkheid om in elk land de behoeften aan specifieke tegengifproducten nauwkeurig te evalueren, de deelname van de belangrijkste farmaceutische fabrikanten.
- Grote cyclus van falende markt voor tegengif
pdf, 2.53Mb