Vaak wordt aangenomen dat Kate Middleton een van de weinige middenklassers is die ooit tot de koninklijke familie zijn toegetreden. Laten we eens kijken of dat echt zo is.
In 2007, toen er (voortijdig, zo bleek) werd gespeculeerd dat prins William zijn vaste vriendin Catherine Middleton ten huwelijk zou vragen, gonsde de pers van ademloze opwinding over de gewone burger die koningin zou worden. Toen het nieuws van de verloving in 2010 bekend werd, riepen Britse kranten dat Kate Middleton ‘onze eerste middenklasse koningin sinds Anne Boleyn’ zou worden.
Kate Middleton
Middleton en Boleyn
Ik had mijn bedenkingen bij de vergelijking. In eerste instantie, namens Anne. Als Anne Boleyn nu leefde en in vergelijkbare omstandigheden was geboren, zou zij niet in aanmerking zijn gekomen om een “Wij zijn de 99%” bord omhoog te houden.
Boleyns vader stond aan het hoofd van een familie met meerdere huizen verspreid over Engeland en hij was troonopvolger van zijn Ierse grootvader, de graaf van Ormond – hoewel een rommelig familieproces ervoor zorgde dat er veertien jaar verstreek tussen de dood van de oude man en het aantrekken van de kroning door Thomas.
Anne Boleyn werd geboren in dezelfde omgeving als enkele van de grote Londense socialites van de twintigste eeuw – zoals Edith, markiezin van Londonderry of Deborah, hertogin van Devonshire – de eerste de dochter van een ‘gewone’ Mr. Chaplin en de laatste van Lord Redesdale, een landheer.
Anne Boleyn, die tevoorschijn komt uit de pagina’s van roddelbladen over de high society van de twintigste eeuw, zoals Tatler, en enthousiast is over de ‘stralende Miss Boleyn’ of, toen ze ouder werd, ‘de geachte Anne Boleyn, jongste dochter van Lord Rochford, zag er prachtig uit in een japon van…is een contrafeitelijke vlucht van amusante en lichtzinnige fantasie, maar het onderstreept wel het feit dat naar de maatstaven van haar tijd, de tweede vrouw van Hendrik VIII ongeveer net zo middenklasse was als de helft van de personages in Downton Abbey. (Midden-eeuwse debutantes werden altijd beschreven als een variant van ‘stralend’, tenzij ze werden opgezadeld met een bijvoeglijk naamwoord als ‘levendig’, wat een beleefde manier was om te zeggen ‘enorm, maar goed voor een giechel’.)
Kate’s achtergrond
Achteraf gezien was de vergelijking even onnauwkeurig voor Kate Middleton. In Britse termen gaat de beschrijving van haar als middenklasse nog net op, in die zin dat zij niet geboren is in oude, landadelachtige, patricische rijkdom. Als we de achtergrond van de hertogin echter uitsluitend beoordelen op basis van de economische positie van haar familie, verandert het beeld dramatisch. Catherine Middleton’s ouders waren selfmade miljonairs en ze ging naar een van de beste particuliere kostscholen van het land. Het accent van Hare Koninklijke Hoogheid – en accenten zijn een soort nationale obsessie – verraadt voor het Britse oor een bevoorrechte achtergrond.
In 2010 waren de vergelijkingen met Anne Boleyn een onheilspellende indicator van waar het verhaal heen zou kunnen gaan. Historici zijn traditioneel niet vriendelijk geweest over de afkomst van Anne Boleyn, en gebruikten die om te suggereren dat Anne een meisje was dat klom als klimop, een ambitieuze avonturierster die gokte in een spel dat ze niet mocht spelen en de ultieme prijs betaalde voor het durven overstijgen van de voorbeschikte beperkingen van haar achtergrond. Aanvankelijk begonnen sommige Britse publicaties hetzelfde te doen met Miss Middleton.
Er waren spottende bijschriften bij foto’s van haar moeder Carole die kauwgom kauwde; er waren kritieken op het begrip van de Middleton familie voor etiquette. Er was zelfs een verhaal, vrijwel zeker een absurde fantasie, dat de oudste dochter van de koningin, prinses Anne, weigerde te buigen voor Catherine na het huwelijk, omdat ze weigerde te accepteren dat iemand die in de middenklasse was geboren, zou moeten buigen voor de prinses.
Later doken er geruchten op dat de koningin het ‘de déclassé’ Carole Middleton kwalijk nam dat ze in de kinderkamer van prins George aanwezig was. In Groot-Brittannië werd die wrok afgedaan als onzin, die totaal niet strookte met het wereldbeeld van de koningin, maar in talkshows in het buitenland kreeg het wat aandacht.
De worm keerde echter snel om. Dergelijk snobisme werd niet geloofd of scherp bekritiseerd. In plaats van haar vooruitzichten of populariteit te schaden, zoals een halve eeuw eerder misschien wel het geval was geweest, werd de afkomst van de hertogin van Cambridge aanvankelijk gebruikt om een vaag gevoel van continuïteit te cultiveren met haar directe voorgangers als consorten, enorm populaire figuren als prinses Diana of koningin Elizabeth de koningin-moeder, beiden van geboorte ‘gewone burgers’. (Beiden waren dochters van graven, maar laten we niet te veel in details verzanden.) Catherine kon de fakkel van langdurige waardigheid en echtelijke steun dragen die het land associeerde met de koningin-moeder, maar ook het onopgesmukte charisma en de liefdadige goede daden van de tragische Diana.
Kate Middleton
Wat belangrijker is, is waar ze heengaat
Het heeft geen zin om te doen alsof de hertogin van Cambridge niet geliefd en gerespecteerd wordt door de overgrote meerderheid van de toekomstige onderdanen van haar echtgenoot. Dat ze is geboren in een familie van hardwerkende ondernemers en vervolgens is getrouwd met een man die op een dag de bewaarder zal zijn van een erfenis die kan worden teruggevoerd op de heiligen en krijgers van de Donkere Middeleeuwen, zijn twee opmerkelijke feiten in een gracieus en, naar alle zeggen van degenen die haar kennen, diepgaand vriendelijk leven van een jonge vrouw.
Maar ze was niet, om een stuk uit 2007 te citeren, een ‘middenklasse roos’. In het recente stuk King Charles III van Mike Bartlett wordt Catherine’s afkomst herwerkt tot een moedige en vastberaden sociale klimmer, iets wat het stuk interessant genoeg door bepaalde delen van de Britse pers als een aanval op de hertogin zag en door veel Amerikaanse recensenten als een voordeel voor het personage werd beschouwd.
Dat is misschien wel wat het idee van Catherine Middleton als middenklasse ons het duidelijkst laat zien. Op zich niets over de hertogin, maar wel over de zich ontwikkelende Britse perceptie van klasse, en over de verschillen in opvattingen aan weerszijden van de Noord-Atlantische Oceaan. Sinds 2011 zijn de discussies over ‘de eerste middenklasse-koningin sinds Anne Boleyn’ verstomd, wat leidt tot de nogal verfrissende opvatting dat de hertogin, en haar daden, als belangrijker worden beschouwd.
Kortom, het doet er veel meer toe waar ze naartoe gaat dan waar ze vandaan komt. Dat is een geweldige Amerikaanse zin om te beschrijven wat volgens mij een lange en succesvolle koninklijke carrière zal blijken te zijn voor de hertogin van Cambridge.
* Oorspronkelijk gepubliceerd in 2016.