Met een vergankelijk verleden van eigendom en religies, is het geen verrassing dat de stad Istanbul een kroniek van namen heeft. Volg de geschiedenis van de namen van Istanboel terwijl het veranderde van de handen van de Byzantijnen naar de Latijnse kruisvaarders, van de Ottomanen naar de Turken.
Byzantium
De heidense wortels worden toegeschreven aan de eerste erkende nederzetting van het historische schiereiland van Istanboel. Volgens de legende kreeg koning Byzas van de Griekse Dorische stadstaat Megara van het orakel van Delphi van Apollo de opdracht zich te vestigen tegenover het ‘land der blinden’. Hij ging op zoek naar zijn lotsbestemming tot hij op een uiterst strategische locatie stuitte tussen de Gouden Hoorn, de Bosporus en de Zee van Marmara. Zonder eerdere kolonisten die het eigendom betwistten, beschouwde Byzas hen als blinden om zo’n strategische locatie links te laten liggen. In de 7e eeuw v. Chr. werd op die plek Byzantium gesticht, genoemd ter ere van de koning.
Constantinopel
De nieuwe transformatie van Byzantium tot een stad die de status van hoofdstad waardig was, bezorgde Constantijn onsterfelijkheid bij naam. De stad werd bekend als Constantinopolis of Constantinopel, wat de “Stad van Constantijn” betekent, en werd de hoofdstad van het Romeinse Rijk, ook bekend als het Byzantijnse Rijk of Oost-Romeinse Rijk. Hoewel Constantijn de voorkeur gaf aan de naam Nea Roma (Nieuw Rome), heeft deze naam nooit aan populariteit gewonnen. Het bleef de officiële naam van de stad gedurende de Byzantijnse periode, en werd ook algemeen gebruikt door het westen tot aan de oprichting van de Republiek Turkije.
Kostantiniyye
Dit begon als gewoon het Arabische gekalqueerde woord voor Constantinopel dat een vertrouwde associatie hield met de stad in de islamitische wereld. Toen de Ottomanen de stad in 1453 in handen kregen, werd Kostantiniyye echter gebruikt als de hoogste, formele officiële naam van de stad in het Ottomaans Turks. De naam werd sporadisch gebruikt tot de val van het Ottomaanse Rijk in 1923, maar heeft zijn plaats in de geschiedenis behouden omdat hij in de 17e en 19e eeuw als officiële naam op munten verscheen.
De stad
Een teken van trots, de Byzantijnen hadden verschillende referenties voor hun grote stad, niet de minste bescheiden was ‘Koningin der Steden’. Toen namen moesten worden afgekort, werd de stad simpelweg ‘De Stad’ genoemd, wat nog steeds wordt gebruikt in Griekse en Armeense straattaal. De Griekse vertaling van stad ‘polis’ legde ook de basis voor de latere Turkse naam Istanboel, die ‘in de stad’ betekent.
Latijnse Rijk
De Vierde Kruistochten behaalden uiteindelijk de overwinning op het Byzantijnse Rijk en legden hun claim door de stad opnieuw een naam te geven. Deze feodale kruisvaardersstaat werd in 1204 opgericht als het Latijnse Rijk, maar het was van korte duur toen het verzwakte Byzantijnse Rijk de stad in 1261 weer opeiste.
Islambol
Deze aanpassing van de naam Istanbul was een verwijzing naar het belang van de rol van de stad als hoofdstad van het islamitische Ottomaanse Rijk, verwijzend naar ‘veel van de islam’. Het ontstond na de verovering van de stad door sultan Mehmed II, die het woord naar verluidt zelf had uitgevonden. Het verscheen ook op munten en werd in de 17e en 18e eeuw officieel gebruikt.
Istanbul
Eindelijk kreeg Istanbul een vaste plaats na de vorming van de Republiek Turkije in 1923. Het duurde echter even voordat de vorige namen van de stad achterhaald waren. Om de nieuwe naam kracht bij te zetten, werden alle poststukken met een andere naam na de jaren dertig onmiddellijk teruggestuurd naar de afzender. De naam was echter niet nieuw, maar veeleer een naam die voor en tijdens het Ottomaanse Rijk in de omgangstaal werd gebruikt. Etymologisch kan de naam “İstanbul” vertaald worden met “in de stad”.
- Hoe rijd je een Turkse Dolmus?
- Leder kopen in de Grote Bazaar – Inside tips van winkeleigenaren
- Ga niet van huis zonder je reistips voor Istanbul
- Top Tien Kerken in Istanbul – Een christelijk verleden
- Top tien voor Istanbul – na sightseeing…
- Graven door onderwater geschiedenis – het Marmaray Tunnel Project
- Vlieg naar de ruimte vanuit Turkije in een “bloon”
- Kebab Kennis – get it while it’s hot!
- Istanbul’s Sports Showdown – de Europese sporthoofdstad 2012
- Crises de baas – goedkoop eten in Istanbul
- Bruggen bouwen… krijgt Istanbul er een derde bij?
- Istanbul’s Million Dollar Views
- Secrets of Istanbul’s history
- Hagia Sophia’s History – A cathedral, moskee en museum
- De vele historische namen van Istanbul
- Verleden bij Pierre Loti
- Haar geheimen onthuld
- Een nacht in de Town
- Known by Association – A city of sights and smells
- Anzac Day – Lest We Forget
- Too Fat for Thought
- Hasankeyf – Going, Going, Gone