Adenomyosis
Definitie, prevalentie en oorzaken
Adenomyosis is een goedaardige aandoening van de baarmoeder waarbij weefsels die gewoonlijk beperkt blijven tot het endometrium (de binnenbekleding van de baarmoeder) zich binnen het myometrium (de spierlaag van de baarmoeder) bevinden. Adenomyose komt meestal voor bij vrouwen tussen 40 en 50 jaar en wordt in verband gebracht met een bevallingsgeschiedenis in het verleden. Ongeveer 80 procent van de vrouwen met deze aandoening is bevallen.
Adenomyosis wordt ook in verband gebracht met andere baarmoederaandoeningen. Meer dan 80 procent van de vrouwen met adenomyose heeft een andere abnormale aandoening in de baarmoeder; 50 procent van de patiënten heeft geassocieerde myomen (goedaardige gladde spiertumoren van de baarmoeder), ongeveer 11 procent heeft endometriose (endometriumweefsel buiten de baarmoeder, meestal in de eierstokken), en zeven procent heeft endometriale poliepen (goedaardige uitgroeisels van endometriumweefsel). De symptomen van deze geassocieerde aandoeningen maken het vaak moeilijk om adenomyose te diagnosticeren.
Symptomen en diagnose
Een typische baarmoeder met adenomyose is opgeblazen en vergroot. Symptomen van adenomyose zijn abnormale baarmoederbloedingen en bekkenpijn. Ongeveer 60 procent van de vrouwen met adenomyose heeft last van abnormale bloedingen in de baarmoeder, en 25 procent heeft last van dysmenorroe (pijn in het bekken tijdens de menstruatie).
De diagnose kan alleen worden gesteld door microscopisch onderzoek van baarmoederweefselmonsters die tijdens een operatie zijn verkregen. Echografie van het bekken of MRI van het bekken kunnen de aandoening suggereren, maar kunnen geen positieve diagnose stellen.
Behandeling
De enige definitieve behandeling van adenomyose is totale hysterectomie (operatieve verwijdering van de gehele baarmoeder). GnRH (gonadotropin releasing hormone) agonisten zijn in een paar gevallen gebruikt, wat resulteerde in een tijdelijke afname van de baarmoeder grootte, in amenorroe (het stoppen van de menstruele cyclus), en zelfs in de mogelijkheid om zwanger te worden. Helaas treden binnen zes maanden na het stoppen van de GnRH-behandeling meestal opnieuw adenomyose en nieuwe symptomen op.
Endometriale poliepen
Definitie en prevalentie
Endometriale poliepen zijn overtollige uitgroeisels van het baarmoederslijmvlies (binnenste baarmoederlaag) in de baarmoederholte.
De prevalentie van poliepen wordt geschat op 10 procent tot 24 procent van de vrouwen die een hysterectomie (chirurgische verwijdering van de baarmoeder) of een plaatselijke endometriale biopsie ondergaan. Endometriale poliepen zijn zeldzaam bij vrouwen jonger dan 20 jaar. De incidentie van deze poliepen neemt gestaag toe met toenemende leeftijd, met een piek in het vijfde decennium van het leven, en neemt geleidelijk af na de menopauze.
Symptomen en diagnose
Het meest voorkomende symptoom van vrouwen met endometriale poliepen is metrorrhagie (onregelmatige, acyclische baarmoederbloeding), die wordt gemeld in 50 procent van de symptomatische gevallen. Post-menstruele spotting komt ook vaak voor. Minder vaak voorkomende symptomen zijn hevig menstrueel bloedverlies, bloedverlies na de menopauze en doorbraakbloedingen tijdens hormonale therapie. Over het geheel genomen zijn endometriale poliepen verantwoordelijk voor 25 procent van de abnormale bloedingen bij zowel premenopauzale als postmenopauzale vrouwen.
Endometriale poliepen worden vaak gediagnosticeerd door microscopisch onderzoek van een specimen verkregen na endometriale biopsie of na D&C (dilatatie en curettage), maar kunnen ook worden gediagnosticeerd op echografie of hysteroscopie.
Behandeling
De meerderheid van de gevallen van endometriale poliepen wordt genezen door grondige curettage. Verwijdering van poliepen of andere structurele afwijkingen kan echter worden gemist door blinde curettage, daarom is hysteroscopisch geleide resectie vaak nuttig.