U hebt een strandtas ingepakt en bent in uw zwempak gestapt, en uw hersenen zijn gevuld met gelukkige gedachten aan plezier in de zon. U kunt niet wachten om in de oceaan te duiken en het zoute water op uw huid te voelen, toch? Dat is allemaal leuk en aardig, maar vergeet niet dat er ook risico’s kleven aan het zwemmen in zand en zee.
Een van die gevaren? Een icky-klinkende schepsel genaamd zeeluis – die hun weg vinden in zwemkleding strandgangers ‘en veroorzaken een rode, hobbelige uitslag genaamd seabather’s uitbarsting.
Als je niet wilt dat jij dit bent, lees dan verder voor advies om jezelf vrij van uitslag te houden op het strand.
Wat zijn zeeluizen precies?
Deze kleine jongens zijn niet te verwarren met hoofdluizen. Ondanks de gelijkluidende naam, lijken ze niet op die piepkleine beestjes die in je haar leven en je hoofd laten jeuken. In feite zijn het helemaal geen luizen, dus de naam is behoorlijk misleidend.
“Zeeluis” verwijst eigenlijk naar een soort piepkleine kwallen, en ook naar een bepaalde soort zee-anemoon. (Deze moeten ook niet worden verward met een parasiet die “zeeluis” wordt genoemd en die zich graag aan zalm vastklampt, maar niet bij mensen voorkomt).
De larvale stadia van vingerhoedkwallen en een soort zee-anemoon genaamd Edwardsiella lineata zijn zo klein dat mensen het niet eens merken als ze in een poel met hen zwemmen. “Deze organismen zijn beschreven ter grootte van een stipje peper en ze zijn doorzichtig, waardoor ze onmogelijk te vermijden zijn in het water,” zegt Allison Arthur, MD, een board-gecertificeerde dermatoloog in Orlando, Florida.
Kwallen en zeeanemonen laten allebei gif los als ze zich bedreigd voelen. Als je gewoon om ze heen zwemt, is er waarschijnlijk niets aan de hand. Maar deze wezens zijn zo klein dat ze vast kunnen komen te zitten in je zwembroek, merkt Dr. Arthur op. Als je dan uit het water komt en je billen op een strandlaken neerploft, reageren deze beestjes en steken je (en, echt, wie kan het ze kwalijk nemen?).
Wat is het meest voorkomende symptoom van zeeluis?
Als je gestoken bent, weet je dat ongeveer 24 uur nadat je in de oceaan hebt gezwommen. Het gif veroorzaakt een “overgevoeligheidsreactie”, beschrijft Dr. Arthur, en die reactie uit zich in een aantal jeukende rode bultjes op je huid. Meestal zie je deze bulten op plaatsen die bedekt waren door je zwembroek, waar de kwallen- of zeeanemoonlarven vastzaten. Maar sommige mensen kunnen ook uitslag krijgen op plaatsen waar wrijving optreedt, zoals waar je dijen wrijven.
Een zeebaarsuitslag blijft meestal één tot twee weken aanwezig, volgens Dr. Arthur. In zeer zeldzame gevallen kan het gepaard gaan met andere symptomen zoals koorts, misselijkheid, diarree of hoofdpijn.
Don’t fret: Hoewel het vervelend kan zijn, is de huiduitslag meestal niet gevaarlijk. Lichte gevallen kunnen worden behandeld met vrij verkrijgbare hydrocortisoncrèmes en antihistaminepillen, zegt Dr. Arthur. Maar ze raadt aan een arts te raadplegen als je symptomen hebt zoals koorts en hoofdpijn om er zeker van te zijn dat je niet te maken hebt met een ander onderliggend gezondheidsprobleem dat achter je symptomen zou kunnen zitten.
Er zijn enkele stappen die je kunt nemen om een zeeluisprobleem te voorkomen.
Gezien het feit dat zeeluizen in principe onzichtbaar zijn, kan het lijken alsof er niets is dat je kunt doen om jezelf te beschermen (behalve de oceaan vermijden!). Maar zelfs het controleren van lokale oceaanrapporten kan je op de hoogte houden van zeeluis – en je kunt het water desnoods mijden.
Zo worden de larven van vingerhoedkwallen in de late lente tot de zomer in de wateren van Florida en de golfstromen gespoeld, volgens het Florida Department of Health. Wat meer is, uitbraken van de uitslag veroorzaakt door zeeluis worden vaak gemeld in het Caribisch gebied, Mexico, Brazilië, de Filippijnen, en Florida. Zeldzame gevallen zijn ook opgedoken in het noordoosten van de VS, merkt Dr. Arthur op.
Zwem dus op eigen risico op deze plaatsen – en kijk uit naar meldingen van uitbraken, voegt ze eraan toe. Als andere mensen uitslag hebben gemeld na het zwemmen, zullen er waarschijnlijk nieuwsberichten of berichten op community-sites en message boards zijn over uitbraken van zeehondenuitbarstingen. En, uh, misschien wil je die dag het strand overslaan en in plaats daarvan een zwembadfeest houden.
Als u er toch voor kiest om te gaan zwemmen, of als er geen berichten zijn maar u toch voorzichtig wilt zijn, neem dan ander ondergoed mee naar het strand. U moet zo snel mogelijk uw zwembroek uittrekken, zegt Dr. Arthur, en uw huid afspoelen met zoet water om eventuele zeeluizen van u af te spoelen. Hoe minder kans je deze wezens geeft om je te steken, hoe beter.
Wanneer u thuiskomt, wast u uw badpak met wasmiddel in de wasmachine en droogt u het daarna in de droger als dat mogelijk is. “De hitte kan helpen om achtergebleven organismen in de stof te doden”, zegt Dr. Arthur. Ze heeft gehoord van een aantal gevallen waarin iemand die zeeziekte-uitbarsting kreeg nadat ze hun badpak gewoon hadden afgespoeld en het hadden laten drogen. Vervolgens, nadat de eerste uitslag was genezen, trokken ze hun badpak aan en kregen ze opnieuw uitslag. Niet leuk.
Als je dan toch last krijgt van zeeluisuitslag, kun je je pak beter gewoon weggooien. “Bij ernstige gevallen van zeeluisuitslag kun je ook overwegen het besmette badpak weg te gooien”, zegt Dr. Arthur, omdat het pak nog kleine kwalletjes en zeeanemonen kan bevatten. Je wilt het niet echt riskeren.
Hoe dan ook, probeer je zomerplannen niet te laten verpesten door angst voor zeeluis. Veel mensen genieten elk jaar van het strand zonder uitslag te krijgen. En als je de pech hebt gestoken te worden, kun je de bultjes gemakkelijk behandelen met een beetje crème van de drogist.