Kunnen de psychologische effecten van stress bijdragen tot conceptieproblemen? Dit is een voortdurende vraag die onderzoekers en artsen proberen te achterhalen op basis van de bestaande medische gegevens. Geschat wordt dat maar liefst 30% van alle gevallen van onvruchtbaarheid door stressfactoren kan worden veroorzaakt.
Het wordt algemeen erkend dat ontspanningstechnieken vrouwen, die voorheen moeilijkheden ondervonden bij de conceptie, helpen zwanger te worden. Stresshormonen, zoals cortisol en epinefrine, stijgen tijdens moeilijke situaties en kunnen de vruchtbaarheid op een negatieve manier beïnvloeden. Vermindering van stress kan een goede manier zijn om de bloedtoevoer naar de voortplantingsorganen te verhogen, en daardoor de toevoer van voedingsstoffen in die gebieden te vergroten.
Onvruchtbare vrouwen hebben de neiging depressiever te zijn dan vrouwen die geen vruchtbaarheidsproblemen ervaren. Bovendien kan het proces van de vruchtbaarheidsbehandeling zelf de stress van paren die zwanger willen worden, nog doen toenemen. Stress beïnvloedt individuen echter op verschillende manieren. Daarom zijn vragen over de gevolgen van stress op reproductieve functies onderwerp van discussie.
Uit een studie bleek dat paren meer kans hebben om zwanger te worden in tijden dat ze zich gelukkig en ontspannen voelen, vergeleken met tijden van spanning. Bovendien kan het succes van geassisteerde voortplantingstechnieken, zoals IVF, ook worden beïnvloed door het angstniveau van een patiënt. Zowel de eisprong als de bevruchting blijken af te nemen bij vrouwen met een verhoogd stressniveau.
Een andere studie analyseerde het speeksel van vrouwen die probeerden zwanger te worden. In totaal werden 401 paren gedurende een jaar geëvalueerd, van 2005 tot 2009. De studie controleerde voor leeftijd, ras, inkomen, en de inname van alcohol, cafeïne en sigaretten. Er werd vastgesteld dat 87% van de koppels in staat waren zwanger te worden, terwijl de overige 13% niet zwanger werden. Volgens de bevindingen van de studie hadden vrouwen met het hoogste alfa-amylasegehalte in hun speeksel – een indicator van hogere stressniveaus – een 2-voudig verhoogd risico op onvruchtbaarheid, vergeleken met de andere deelnemers aan de studie. Er werd geen verband gevonden tussen cortisolspiegels en onvruchtbaarheid bij deze personen; cortisol is een bekende biomarker voor stress. Het is belangrijk op te merken dat, hoewel deze studie een verband aantoont tussen stress en onvruchtbaarheid, het stress niet vaststelt als een oorzakelijke factor voor onvruchtbaarheid.
Stressverlichters
Acupunctuurnaalden:
Paren die conceptieproblemen ondervinden, willen misschien kijken naar manieren om stress in hun dagelijks leven te verminderen. Een techniek die enig succes heeft gehad, is acupunctuur. Uit een onderzoek bleek dat vrouwen die acupunctuur kregen voor en na de embryotransplantatie tijdens een IVF-behandeling, meer kans hadden om zwanger te worden, vergeleken met vrouwen die geen acupunctuur kregen.
Op deze lijn kan massage vrouwen ook helpen de nadelige effecten van stress te overwinnen. Het is bekend dat massage een kalmerend effect heeft op het hart en de hersenen. Andere beproefde methoden om stress te verlichten zijn onder meer aërobe lichaamsbeweging, yoga, psychotherapie en steungroepen. Bovendien zijn meditatie, het luisteren naar muziek, diep ademhalen andere manieren om de ontspanningsreactie bij een individu op te wekken, wat leidt tot een fysieke en mentale kalmerende ervaring.
Uiteindelijk moeten vrouwen een eerlijke blik werpen op hun dagelijkse stressniveaus, en mechanismen bedenken om een deel ervan te verlichten. Deze inspanning zal niet alleen een positieve invloed hebben op de gezondheid van een vrouw, maar ook haar vermogen om zwanger te worden verbeteren.