LA Johnson/NPR
Snel – denk aan de mooiste persoon die je kent. Is het je partner? Je moeder? Rihanna? (Wacht, ken je Rihanna? Dat is geweldig!)
Er zijn een miljoen verschillende redenen waarom we bepaalde mensen mooi vinden. Maar het valt niet te ontkennen dat veel van de huidige schoonheidsnormen in de VS gebaseerd zijn op een bepaald type schoonheid – een type blanke vrouwelijkheid dat alleen toegankelijk is voor een select groepje.
Dus deze week beantwoorden we in Ask Code Switch een vraag van Cecilia Fernandez, uit Ann Arbor, Mich. Ze tweette naar ons met de vraag: “Naast de natural hair-beweging, welke andere manieren hebben gekleurde vrouwen gebruikt om hun schoonheidsritueel te dekoloniseren?”
Cecilia, dit is echt een geweldige vraag. Ik heb jarenlang mijn krullen plat gestreken en orthodontie ondergaan, dus ik was hier ook erg benieuwd naar.
Dus laten we het om te beginnen eens hebben over wat het betekent als we zeggen dat onze opvattingen over schoonheid “gekoloniseerd” zijn.
Denk eens na waarom die persoon mooi is. Is het omwille van hun perfect witte tanden? Hun dikke, glanzende haar? Het feit dat hun gelaatstrekken perfect voldoen aan de westerse schoonheidsnormen?
Om te beginnen vieren veel van de huidige westerse schoonheidsnormen blankheid – niet een of ander objectief, biologisch, evolutionair iets, maar letterlijk gewoon het zijn van een blanke. In feite, als je teruggaat en kijkt naar het werk van sommige vroege rassentheoretici – mensen als Christoph Meiners en Johann Blumenbach – definieerden zij de categorie van “blank,” of “Kaukasisch,” als zijnde de mooiste van de rassen.
“Het was belangrijk om op alle gebieden superieur te zijn,” zegt Nell Irvin Painter, een kunstenaar en historicus die The History Of White People heeft geschreven. Zij zegt dat de groep academici die als eersten deze rassencategorieën creëerden, blanke supremacisten waren, dus, “zij wilden niet alleen dat de mensen die zij ‘hun vrouwen’ noemden, de mooiste waren, en ‘hun mannen’, de meest viriele. Ze wilden dat ‘hun landen’ de beste politiek hadden. Dus wilden ze alles beter hebben. En daar hoorde schoonheid bij.”
Die associatie tussen schoonheid en blankheid is moeilijk af te schudden gebleken. Er is een reden waarom zoveel mensen nog steeds denken aan een “all-American beauty” als een dunne, blonde, blanke vrouw met blauwe ogen. Pas in 1940 werden de regels veranderd om gekleurde vrouwen toe te laten tot de Miss America-verkiezing. Daarvoor moesten de deelneemsters volgens de officiële regels “gezond en van het blanke ras zijn.”
Beslissingen over wie door de samenleving als mooi wordt beschouwd, hebben ook veel met klasse te maken. Nell Irvin Painter merkt op dat veel dingen die we mooi vinden, eigenlijk slechts een aanduiding zijn voor rijkdom. Denk aan hoeveel het kost om cosmetische chirurgie te ondergaan, of een beugel, of zelfs een gezichtsbehandeling. (Het is vermeldenswaard dat er een behoorlijke overlap is tussen schoonheidsroutines en gezondheids- of verzorgingsroutines. Mensen poetsen hun tanden om gaatjes te voorkomen, zeker, maar veel tandpasta’s hebben ook whitening producten. En je kunt je haar föhnen om het droog te krijgen, of om ervoor te zorgen dat het glanst en volumineus is. In dit verband denken we aan de zuiver esthetische onderdelen van een routine – niet aan die welke te maken hebben met gezondheid, functionaliteit of hygiëne.)
Dus, hoe ga je daartegenin? Veel mensen praten over het belang van het kopen van make-up of mode ontworpen door vrouwen van kleur. Maar door de geschiedenis heen zijn veel van de meest effectieve bewegingen geweest over het uitbreiden van onze ideeën over wat het betekent om mooi te zijn.
Laten we even terugkomen op de natuurlijk haar beweging. Die kwam voort uit de bredere Black is Beautiful beweging in de jaren ’60 en ’70. Die beweging – die ontstond te midden van de bredere Black Power en burgerrechtenbewegingen – ging over het bevestigen van aspecten van zwartheid die volgens blanke, koloniale normen als lelijk werden beschouwd. Organisatoren van de beweging begonnen de politieke kracht te omarmen achter het idee dat alle aspecten van zwartheid mooi waren.
Nell Painter zegt dat de beweging een enorm effect had op zowel haar als haar familie. Ze zegt dat ze zichzelf pas mooi begon te vinden toen ze in de dertig was, rond de tijd dat “black is beautiful” opkwam. Iets soortgelijks gebeurde met haar moeder, die in 1917 werd geboren:
“Mijn moeder was heel mooi. Maar mijn moeder had een donkere huidskleur, dus vond ze zichzelf nooit mooi. … Voor zwarte mensen, het idee van zwart als mooi, dat was een echte doorbraak. En dus kwam mijn moeder naar voren als een mooi persoon, en mensen vertelden haar dat ze mooi was, en het kostte haar een lange tijd om dat te accepteren. Ik weet niet of ze dat ooit echt heeft gedaan.”
Er zijn andere bewegingen die hebben geprobeerd om schoonheid als een politieke kracht aan te pakken. Zo was er de indigenismo beweging in Mexico. Een van haar iconen was de kunstenares Frida Kahlo. In haar zelfportretten schilderde zij zichzelf gekleed in precolumbiaanse kleding en kapsels, met zichtbaar gezichtshaar en haar tussen haar wenkbrauwen. Velen hebben deze artistieke keuzes beschreven als een radicale afwijzing van blanke, koloniale schoonheidsnormen.
En tegenwoordig verzetten veel vrouwen zich tegen het idee dat zij gezichts- en lichaamshaar moeten verwijderen om als mooi, hygiënisch of professioneel te worden beschouwd. De activiste en model Harnaam Kaur heeft gesproken over hoe haar leven veranderde toen ze besloot te stoppen met het scheren van haar baard: “Ik voel me veel sterker en bevrijd om te zijn wie ik ben en te accepteren wie ik vrij ben. … Ik ben hier als een vrouw die iets draagt dat – tussen aanhalingstekens “hoort te zijn” – een mannelijk kenmerk zou moeten zijn.”
De beweging voor lichaamspositiviteit en de beweging voor vetacceptatie hebben zich ook consequent verzet tegen het idee dat dunne, jonge, blanke, valide vrouwen het toppunt van schoonheid zijn – of dat schoonheid om te beginnen een voorwaarde voor respect zou moeten zijn.
Een ding om in gedachten te houden is dat schoonheid een facet van macht is. Mooi gevonden worden kan je helpen toegang te krijgen tot bepaalde ruimtes, of je macht vergroten in bepaalde settings. Maar ook een vermeend gebrek aan schoonheid, of een weigering of onvermogen om aan bepaalde schoonheidsnormen te voldoen, heeft tastbare gevolgen.
Noliwe Rooks is professor aan de Cornell University en doceert over de politiek van ras en schoonheid. Ze zegt dat vrouwen in verschillende categorieën worden ingedeeld, afhankelijk van “hoe ze in de wereld verschijnen”, en dat pogingen om iemands schoonheidsritueel te dekoloniseren vaak leiden tot tegenwerking van de buitenwereld – vooral bij zwarte en bruine mensen. Als voorbeeld noemde ze Hampton University in Virginia. Het historisch zwarte instituut kwam in 2012 in het nieuws vanwege een beleid in de business school dat zei dat mannelijke studenten geen dreadlocks mochten hebben, omdat ze als onprofessioneel werden beschouwd.
Rooks zegt: “Als je iemand bent die het gevoel heeft dat voor lichaamspositiviteit en zelfbevestiging, en versiering, dit is wat ik ga doen, ‘Ik wil dreadlocks’ – ja, dat kun je doen. Je kunt die look dekoloniseren op de manier die jij belangrijk vindt. Maar je kunt niet zo naar die school gaan. … Tot voor kort kon je niet in het leger dienen. … Er zijn allerlei zakelijke banen die je niet kunt krijgen als je je lichaam aan het dekoloniseren bent.”
Bedenk wel, zegt Rooks, dat het vechten tegen schoonheidsnormen waarschijnlijk heel moeilijk zal zijn. Zwaarlijvige vrouwen, oude vrouwen, queer vrouwen, vrouwen van kleur en alle kruisingen worden extra onder de loep genomen, zelfs als ze zich proberen te conformeren aan schoonheidsnormen – laat staan als ze zich ertegen verzetten. “We kunnen leven in een wereld waarin we proberen de strijd aan te gaan met die overkoepelende verhalen,” voegt Rooks toe. “Maar de krachten die daar in veel delen van de wereld tegenin duwen – dat is nogal een tegenwind.”
Wanneer we het hebben over persoonlijke schoonheid, betekent het hebben van een schoonheidsroutine überhaupt dat je, bewust of onbewust, het idee accepteert dat je moet veranderen. De manier waarop je haar valt of de glans van je huid of de krul van je wimpers – het zal mooier zijn als je tijd en geld besteedt om het anders te maken.
Dus terug naar de vraag waar het hier om gaat: Hoe dekoloniseer je het idee dat je natuurlijke zelf niet adequaat is?
Je zou kunnen stellen dat een diepgaande manier om je schoonheidsroutine te dekoloniseren zou zijn om er geen te hebben, en gewoon te zeggen: “Mijn lichaam en gezicht en zijn waardevol en mooi zonder aanpassing.”
Het andere echt radicale zou kunnen zijn om te proberen persoonlijke schoonheid te verwerpen als een maatstaf van waarde. Velen hebben betoogd dat schoonheid geen voorwaarde zou moeten zijn, zoals het zo vaak is, om met respect, vriendelijkheid of persoonlijke autonomie te worden behandeld.
Hoe je het ook aanpakt, het proces van dekolonisatie van je schoonheidsroutine zal er waarschijnlijk toe leiden dat veel mensen zich ongemakkelijk voelen bij je uiterlijk. Het is ook de enige manier waarop schoonheidsnormen een kans hebben te veranderen. Dus je moet je politiek kennen. Wat probeer je te zeggen met je schoonheidsritueel? En welke lelijke waarheden ben je bereid te accepteren?
Heb je gedachten/vragen/gevoelens over ras? Heeft u advies nodig over rassen in uw eigen leven? Wij willen van u horen! E-mail ons op [email protected], met als onderwerp “Vraag Code Switch”, of vul dit formulier in en vertel ons de details.