Ik ben net terug van het zien van Harry Potter and theSorcerer’s Stone en voor het eerst begrijp ik waar alle ophef over gaat. Nou ja, misschien niet ALLE ophef.
Ik begrijp de bestseller verkoop. Ik begrijp hoe mensen van alle leeftijden zijn geboeid door het verhaal. Ik begrijp waarom de uitgever in staat was het in 30 verschillende landen te vertalen en op de markt te brengen.
Wat ik niet begrijp is de verguizing die dit verhaal heeft gekregen van mensen die zichzelf “christelijk” noemen.”
Misschien zijn het de toverstokken en het woord “heksen” die de kriebels doen rinkelen? Inderdaad, de meest vernietigende kritiek is afkomstig van sommige christenen die gefixeerd zijn op de letterlijke betekenis van dingen. Er is echter meer nodig dan letterlijkheid om van Harry Potter’s verwaterde versie van grillige hekserij en tovenarij tot serieus Satanisme te komen. In feite, als ik er nu over nadenk, lijkt de bewering dat dit verhaal of schaamteloos of cryptisch Satanisch is, ronduit absurd. Integendeel, het plot, de thema’s en de symbolen in de film die ik zojuist heb gezien (ik heb – net als een handvol Amerikaanse volwassenen – het boek nog steeds niet gelezen!) pleiten juist tegen de kwaadaardige krachten die de christenen traditioneel en doctrinair toeschrijven aan zowel zonde als Satan.
Dit is precies waarom ik denk dat iedere vrome Christen Harry Potter zou moeten zien en ervan zou moeten genieten.
De plot van Harry Potter vertelt hoe een jongen moedig, zij het onbewust, een diepere, waarachtiger magie toepast om een boze tovenaar te verslaan en een strijd te winnen over de krachten van het kwaad. Op deze manier lijkt het verhaal erg op de roman van C.S. Lewis, De leeuw, de heks en de kleerkast, waarin de Christus-leeuw, Aslan, de gemene Witte Heks verslaat door zich te laten offeren, en daarmee een beroep doet op een oudere magie die Narnia bevrijdt uit haar ijzige, bestraffende greep. (Ik vraag me af wat er over het werk van Lewis werd gezegd toen het werd gepubliceerd?) Voor christenen moeten beide verhalen aangenaam vertrouwd klinken. Het horen ervan zou ons begrip van ons eigen Christelijke verhaal niet moeten ondermijnen, maar juist versterken, omdat ze een beroep doen op ons begrip van verlossing door een diepere, grotere macht.
Evenzo zijn de thema’s in Harry Potter niet onopvallend goddeloos, maar overduidelijk moreel: Loyaliteit. Moed. Doorzettingsvermogen. De kracht van de liefde. Het gevaar van het niet kunnen onderscheiden van goed en kwaad. De zekerheid dat ijdelheid en egoïstisch willen leiden tot een zinloos en rampzalig einde. De film is bijna prekerig op deze punten. Toegegeven, de Hogwart’s academie is nog steeds meer kleuterschool dan zondagsschool; maar de moraal die er wordt gepromoot is zeker ook een “christelijke” moraal.
Tenslotte, en het meest opvallend, is het gebruik van symboliek in Harry Potter. Bijvoorbeeld, de Steen der Tovenaar is een steen ter grootte van een handpalm. Het lijkt op een appel en is sterk suggestief voor de vrucht van de verboden boom in de Hof van Eden. (Natuurlijk, de verboden boom in Genesis is de boom van de kennis van goed en kwaad, niet de boom des levens.)Ook Harry Potter zelf wordt geïdentificeerd door een merkteken dat hij kreeg toen hij als kind alleen achterbleef nadat zijn ouders waren vermoord, zijn moeder als offer voor hem. Inderdaad, men is niet ver van het begrijpen van de doop als men begrijpt dat we op ons voorhoofd het onzichtbare teken dragen van de liefde van een ouder (kind van God!) en van het leven dat in opoffering voor ons is gegeven. Dit teken van het kruis, dat in de doop op ons voorhoofd is aangebracht, markeert ons voor altijd, beschermt ons en maakt ons apart voor allen die ons tegenkomen. De symbolen komen natuurlijk niet precies overeen, maar ze lijken genoeg op elkaar om ons de rituelen, symbolen en realiteiten van de christelijke praktijk opnieuw te laten overwegen en waarderen.
Ik heb verontschuldigingen voor “Potter” gelezen, waarin het als onschuldig werd afgedaan omdat het “maar een verhaal” of “een fantasierijk verhaal” is. Deze bagatelliseringen schieten hun doel net zo voorbij als de bewering dat “Potter” satanisch is. Als christenen al iets te klagen hebben over Harry Potter, dan is het wel de mate waarin de schrijfster, J.K. Rowling, “kopieert” van het christelijke verhaal en de christelijke traditie, zonder daar de eer aan te geven. “Harry Potter” is een succes over de hele wereld, omdat het spreekt over een echte strijd tussen goed en kwaad, een echte ontmoeting met mysterie, en een echt verlangen naar liefde die in het hart van de mensheid, het centrum van de kosmos en de basis van het christelijk geloof.
Een beschrijving van een aantal van de verschillende opvattingen over Harry Potter en de Steen der Tovenaar kan worden gevonden op gospelcom.net.