Mijn kleine prinsesje is altijd een geweldige baby/peuter geweest, maar erg gevoelig en emotioneel. De laatste maanden huilt ze om zowat alles. Ze huilt als je vrolijk hallo zegt als ze wakker wordt, ze huilt als ze haar grootouders en neefjes en nichtjes ziet, ze huilt als iemand te dichtbij komt, ze huilt als je haar geeft wat ze wil en als je dat niet doet. Ze wil me altijd en zal zeggen “Ik wil alleen maar met je knuffelen”. Ik geef haar natuurlijk altijd knuffels en probeer me niet te laten beïnvloeden door haar emotionaliteit, maar haar constante tranen kunnen frustrerend zijn, vooral als ik iets leuks probeer te doen waarvan ik denk dat ze het leuk zou vinden.
Bijvoorbeeld, ze is dol op zich verkleden als een prinses, dus nam ik haar mee naar een prinsessen-theekransje met een vriendin en haar dochter. We waren de enige twee gezinnen daar, dus het was niet alsof ze in een overvolle situatie was. Ze huilde bij alles en wilde nergens aan meedoen.
Ze zegt ook “Ik wil alleen maar naar bed” en ligt de hele tijd in bed met haar binky als ze ergens “overstuur” van is. Is ze depressief? Ik heb onlangs een ander kind gekregen, dus ik weet dat dat wat stress toevoegt aan haar leven, maar ze was al zo lang voordat hij kwam.
Ze is ook erg kieskeurig en wil niets anders eten dan yoghurt en pindakaas. Ik weet dat eten een controle ding is, dus ik ga niet tegen haar in en ik bied gewoon geen ongezond voedsel aan. Maar ze wil de yoghurt niet zelf eten, ik moet het haar geven. Ik heb onlangs geprobeerd om haar zichzelf te laten voeden en dat werd een groot probleem. Nu zegt ze dat yoghurt haar verdrietig maakt!!! Ik wil niet ongevoelig zijn, maar hoe kan ik haar over al die tranen heen helpen? Ik wil er nog aan toevoegen dat ze als baby nog nooit gehuild heeft… is dit gewoon haar inhaalslag?
De meesten van ons hebben het zo moeilijk als onze kleintjes ongelukkig zijn. Als ze huilen als reactie op zoveel dingen, breekt dat ons hart — en frustreert het ons! Het is ook verwarrend. Waarom is ze zo ongelukkig als je zoveel van haar houdt? Tranen als reactie op overgangen en nieuwe dingen — dat is het meeste wat een peuter meemaakt, en het lijkt op wat jij beschrijft — geeft aan dat het kind zich overweldigd voelt en niet in staat is om de gelegenheid aan te grijpen. Dat is zorgwekkend, niet alleen omdat uw dochter ongelukkig is, maar ook omdat peuters zoveel ontwikkelingstaken moeten aanpakken. Als ze daar niet tegen opgewassen zijn en zich terugtrekken in hun bed, staat dat hun ontwikkeling in de weg en ontstaat er een patroon van verstoppen voor het leven.
Je dochter kan angst uiten — als in angst voor nieuwe situaties. In dat geval heeft ze hulp nodig bij haar angst (meer daarover hieronder). Het kan zijn dat ze verdriet en rouw uit, zoals het “terugtrekken in bed” suggereert, en dat zou een natuurlijke reactie zijn op het krijgen van een nieuw broertje of zusje. In dat geval heeft ze hulp nodig bij haar verdriet en moet uw relatie met haar worden versterkt. (Meer daarover hieronder.)
Of ze is gewoon overweldigd door het leven, dus huilt ze om alles. Dat zou suggereren dat ze misschien een lichamelijk probleem heeft waardoor ze zich lichamelijk slecht voelt, zodat ze gewoon niets aankan. We weten allemaal dat als we een lichamelijk probleem hebben, het leven overweldigend wordt. Heeft ze een volledig onderzoek gehad? Is er een suggestie van een fysieke allergie? Ik weet dat dit gek klinkt, maar soms hebben kinderen voedselallergieën/reacties die prikkelbaarheid, lage frustratietolerantie, overreacties op stimuli, depressieve symptomen en vaak huilen veroorzaken. Als psycholoog denk ik altijd eerst aan emoties, maar zowel het lichaam als de geest kunnen een bron van emoties zijn, en ik heb “wonderen” gezien bij sommige kinderen die het Feingold dieet hebben geprobeerd. Als je er nog niet van gehoord hebt, kijk er dan eens naar. Aangezien ze alleen yoghurt en pindakaas eet, is dit waarschijnlijk niet van toepassing, maar je moet er zeker van zijn dat je pindakaas geen additieven bevat (de gebruikelijke merken hebben dat wel) en dat ze geen pinda-allergie heeft. De bacteriën in onze darmen hebben invloed op onze stemming. Ik ben geen expert, maar omdat men denkt dat probiotica een positieve invloed hebben op het humeur, zou ik aannemen dat biologische yoghurt van hoge kwaliteit goed zou zijn, zelfs in grote hoeveelheden. Aan de andere kant kan zelfs yoghurt zuivelallergieën opwekken. Zoals ik al zei, ik ben geen expert, maar dit lijkt me belangrijk om uit te sluiten.
Je zegt dat je een nieuwe baby in je gezin hebt verwelkomd. Ik heb nog nooit gehoord van een tweejarige die geen grote, verwarde gevoelens had als reactie op de komst van een nieuw broertje of zusje, dus dat zou een goede verklaring zijn voor haar constante gebarentaal. Maar u zegt dat ze hiermee begon lang voordat haar broertje of zusje was geboren. Aan de andere kant zegt u dat ze als baby nooit huilde, hoewel ze altijd gevoelig en emotioneel expressief is geweest. Er is dus iets veranderd — ofwel in haar, ofwel in haar leven — waardoor dit gedrag begon. Kan je je herinneren wanneer het begon? Als u dat kunt, hebben we misschien een aanwijzing die ons zou kunnen helpen.
Sinds ze pas twee en een half is, en een nieuw broertje of zusje heeft, dan bent u of zwanger geweest of hebt u een nieuwe baby verzorgd voor het grootste deel van het laatste jaar van haar leven, en ik neem aan dat dit gedrag ergens in die tijd is begonnen. Peuters van deze leeftijd kunnen lastig zijn, zeker voor een zwangere moeder. Je hebt het niet over discipline, maar als je enige andere begeleiding hebt gebruikt dan empathische grenzen, kan dit een factor zijn die bijdraagt aan een gevoelige peuter. (Voor meer info over gepaste discipline en empathische grenzen.) Je vermeldt ook geen gezondheidsproblemen of familiestress, maar natuurlijk pikken kleine kinderen onze emoties op en drukken ze uit.
Maar wat de oorzaak ook is van het ongelukkig zijn van uw dochter, laten we het eens hebben over hoe u haar daarmee kunt helpen. Laten we beginnen met de vooronderstelling dat alle mensen emoties hebben als reactie op onze waarnemingen, en dat zodra we de gelegenheid hebben die gevoelens te “voelen”, de emoties verdwijnen en verdwijnen. We hebben allemaal wel eens een “getuige” nodig om ons te helpen grote gevoelens te onderzoeken. Naarmate we ouder worden, kunnen we zelfs onze percepties en dus onze emoties veranderen (“Misschien betekent de keuze van mijn ouders om nog een baby te krijgen niet dat ze mij vervangen omdat ik toch niet goed genoeg was!”), maar kleintjes hebben daar nog niet de reflectieve capaciteit voor.
Kleintjes hebben dus veel grote emoties die hen overweldigen. Ze slaan ze op tot ze een veilige plek hebben om ze te uiten, wat meestal de armen van een liefhebbende ouder betekent. De natuur heeft peuters, die niet meer zo “in de armen” liggen, voorzien van een veilige manier om deze emoties te uiten — driftbuien. Maar als de peuter zich niet veilig voelt (bijvoorbeeld als ze op school zit), of geen accepterende getuige heeft (misschien voelt de ouder zich niet prettig bij haar woede, of verdriet, of angst), of heel gevoelig is (en dus nog meer grote gevoelens heeft dan de meeste peuters), dan stopt ze die gevoelens soms weg in plaats van ze te uiten. Helaas gaan gevoelens die worden weggestopt niet zomaar weg. Ze komen naar boven in de vorm van tranen of boos gedrag. We kunnen er dus van uitgaan dat uw dochter een reservoir aan grote gevoelens heeft opgeslagen. Deze emoties zetten haar onder druk en weerhouden haar ervan het leven aan te gaan. Ze komen naar buiten in de vorm van tranen wanneer ze zich overweldigd voelt. Ze heeft uw hulp nodig om die gevoelens te trotseren en zich er huilend doorheen te slaan. Hoe doet u dat?
Bij de eerstvolgende gelegenheid dat uw dochter begint te huilen en u een andere volwassene hebt aan wie u de baby kunt overhandigen, verwelkomt u haar tranen. Zie dit als een kans voor haar om die zware bagage te ontladen die haar naar beneden drukt. Hou haar vast en zeg “Oh, liefje, ik zie je dikke tranen, je hebt zulke grote gevoelens….Dat is ok…Iedereen moet soms huilen….Ik ben hier….Ik zal je veilig houden….Ik zal je vasthouden….Je mag zoveel huilen als je wilt….Je doet het zo goed met je grote gevoelens….”
Hoplijk genoeg zal je dochter reageren door nog harder te huilen. Laat dat je niet afschrikken. Haal adem, haal adem, herinner jezelf eraan dat je een getuige bent voor je kleine meid en dat je niets hoeft op te lossen. Vat haar tranen niet persoonlijk op. Jij bent haar partner in het harde werk dat ze doet; laat haar de leiding nemen. Het is prima om te zeggen “Ik zie hoe verdrietig je bent” maar ga haar niet analyseren (“Misschien ben je verdrietig om de nieuwe baby”)want dan voelt ze zich minder veilig. Wees echter niet verbaasd als ze hierna opmerkingen begint te maken en je de bron van haar gevoelens laat zien. Leef gewoon mee met zulke opmerkingen en laat zien dat ze die gevoelens mag hebben en dat je ze begrijpt (ook al ben je het niet met haar eens.)
Als datgene wat je dochter heeft “opgekropt” angst is, dan zal als ze huilt haar angst naar boven komen. Als kleintjes hun angst uiten, bewegen ze vaak in het rond, trillen, zweten en huilen zonder tranen. Ze willen zich vaak tegen ons aandrukken. Dus als uw dochter met zulk gedrag begint, verwelkom het dan en houd zo mogelijk uw hand op haar om haar te helpen uw vaste aanwezigheid te voelen. Herinner haar er met uw kalmerende stem aan dat u er bent en dat u haar veilig zult houden. Het kan zijn dat u verschillende sessies zoals deze moet doen (en ze kunnen een half uur of een uur duren), maar nadat ze wat van haar angst heeft weggenomen, zult u haar een veranderd meisje vinden, veel beter in staat om het leven met moed tegemoet te treden.
Ik wil eraan toevoegen dat spelen een geweldige manier is om kinderen met gevoelens te helpen. Alles wat uw dochter helpt giechelen, laat dezelfde angsten los die ze anders met tranen loslaat. Speel dus fysieke spelletjes met haar die haar aan het lachen maken en haar het gevoel geven dat ze machtig is: voer kussengevechten uit die zij wint, achtervolg haar en laat haar vallen, klamp je aan haar vast zodat zij de machtigste is en zich van je verwijdert. Er staan nog veel meer ideeën op deze website: http://www.ahaparenting.com/parenting-tools/connection/play-child-emotional-intelligence
Ik raad u aan om een half uur per dag te reserveren voor speciale tijd met uw dochter. Noem het bij haar naam — de meest speciale naam die er is. Vertel haar dat het speciale tijd is en dat u een speciaal spel met haar wilt spelen. Begin dan met een fysiek spel dat bedoeld is om uw band met haar te versterken en/of haar zelfvertrouwen te vergroten. Je zult merken dat naarmate de dagen verstrijken, haar vertrouwen in jou zal toenemen. Dat betekent dat ze meer klaar zal zijn voor een paar grote huilbuien om die grote gevoelens te uiten. Het is goed mogelijk dat ze geprikkeld raakt en begint te huilen uit protest als je een ruig huisspel afrondt tijdens Special Time, dus geef jezelf altijd wat extra tijd aan het eind voor een emotionele melt-down.
Je zegt dat yoghurt haar nu verdrietig maakt omdat je weigerde het aan haar te voeren. Als er een nieuwe baby in het gezin is, willen peuters vaak worden vertroeteld en vragen om te worden gevoed. Er is geen reden om haar dat te weigeren. U “verwent” haar niet, maar voldoet aan een legitieme behoefte. Als je het gevoel hebt dat ze hier rigide in is geworden en zichzelf nooit voedt, laat haar dan haar grote gevoelens over wie zijn behoefte aan verzorging krijgt uitleven in jouw huis door er spelletjes omheen te doen, bijvoorbeeld door haar jou te laten voeden. Hou het ZEER luchtig en onnozel. Je gaat voor gegiechel, niet voor tranen. Na zo’n spelletje staat ze er misschien op om zichzelf te voeden!
Ik wil daaraan toevoegen dat de meesten van ons als ouders problemen hebben met de afhankelijkheidsbehoeften van ons kind. We hebben zelf als kind de boodschap gekregen om die behoeften op te vullen, en we geven die boodschap onbewust door aan onze eigen kinderen. Ik stel voor dat u iemand vindt die u vertrouwt en bij wie u al uw gevoelens over uw dochter en deze kwestie kwijt kunt. Uw man, uw zus, uw beste vriendin… iemand die niet zal oordelen en niet zal oplossen. U hebt gewoon een plek nodig om uw eigen gevoelens te uiten met een vertrouwde getuige. Hierna zult u merken dat u beter in staat bent om met mededogen op de angsten van uw dochter te reageren, wat haar zal helpen om er niet reactief in opgesloten te raken.
U zult ook merken dat u creatiever met haar reacties omgaat. U zegt bijvoorbeeld dat ze huilt als ze haar grootouders en neven begroet. Je kunt haar niet alleen helpen, maar ook een spelletje maken van de begroeting, zodat ze zich zelfverzekerd voelt in de situatie en hen wel begroet, maar op haar eigen voorwaarden. Hier is een prachtig artikel van Patty Wiplfer van Hand in HandParenting dat ideeën voor deze situatie beschrijft:
Can I Have a Hug? Kinderen helpen met hallo en gedag
Ik besef dat dit allemaal als veel werk klinkt. Ik weet niet waarom uw dochter al deze gevoelens heeft opgeslagen, maar ik weet wel dat het geen natuurlijke toestand is voor een tweejarige. Als wij als ouders onze kinderen de steun willen geven om zoiets te verwerken, hebben we zelf ook steun nodig. Dat betekent vertrouwelingen met wie we onze eigen emoties kunnen verwerken. Ik wil er ook voor zorgen dat jullie weten van mijn dagelijkse inspiratie nieuwsbrieven, ontworpen om ouders te steunen in het harde werk van het ouderschap. Ze zijn gratis beschikbaar als een openbare dienst; je kunt ze hier krijgen:
Subscribe To Daily Inspiration Newsletter
Met jouw liefde en acceptatie, zul je zien dat je dochter uit deze fase begint te komen, en het leven weer helemaal ziet zitten. Veel succes, en laat me weten hoe het gaat! — Dr. Laura