De aorta – een zuurstokvormig bloedvat dat in de borstkas aan de bovenkant van het hart ontspringt en zich tot in de buik uitstrekt – is de grootste slagader in het lichaam. Net als andere slagaders voert het zuurstofrijk bloed van het hart naar de rest van het lichaam. De wanden van de aorta bestaan uit drie lagen die hem sterk maken.
Een aortadissectie, of scheur in de aorta, treedt meestal op wanneer de binnenste laag van de wand van de slagader verzwakt. In deze laag ontstaat een scheurtje dat, als het niet wordt behandeld, groter kan worden.
Bloed kan door het scheurtje in de middelste laag van de wand terechtkomen, waardoor de lagen van elkaar gaan scheiden, oftewel ontleden. Dit kan leiden tot de vorming van een nieuw kanaal, een vals lumen genoemd, tussen de twee lagen. Dit valse lumen kan zich uitstrekken van de scheur tot het laagste deel van de aorta, waardoor het bloed niet goed naar de rest van het lichaam kan stromen.
De scheiding van de binnenste laag van de aorta vormt een flap, of septum, die meerdere gaten kan hebben, bekend als reentry-scheuren, die een Zwitsers kaasuiterlijk hebben. Door deze scheuren kan bloed stromen tussen het ware lumen, of natuurlijke doorgang, en het valse lumen. Als de flap niet loskomt van de aorta, kan het bloed zich ophopen in het valse lumen.
Na verloop van tijd kan het bloed in het valse lumen zich ophopen en stollen, waardoor de bloedstroom naar andere organen wordt afgesneden en de aortawand verder verzwakt. Soms breekt het bloed door de buitenste laag van de aorta, wat een levensbedreigend bloedverlies en daling van de bloeddruk veroorzaakt die een onmiddellijke operatie vereist.
Aortadissectie kan leiden tot ernstige complicaties, waaronder een hartaanval, nierfalen, beroerte, verlamming en intestinale ischemie, waarbij de bloedvaten naar de darmen geblokkeerd raken. Het kan ook leiden tot ischemie van de onderste extremiteit, of blokkades in de bloedvaten van de benen.
Omdat de risico’s en passende behandelingen duidelijk kunnen verschillen, afhankelijk van het type aortadissectie, is het van cruciaal belang om deze aandoening nauwkeurig te diagnosticeren. Artsen van NYU Langone stellen het type aortadissectie vast op basis van de plaats van de scheur en de duur van de symptomen. Er zijn twee soorten aortadissectie, type A en type B.
Type Aortadissectie
Als de aortadissectie optreedt in de opgaande aorta, het gebogen deel van de aorta dat zich vanaf het hart naar boven uitstrekt, wordt het een type A aortadissectie genoemd. Een type A-scheur kan zich uitstrekken langs het bovenste deel van de aorta en naar beneden in de richting van de buik.
Type A komt vaker voor dan type B. Het is ook gevaarlijker, omdat de kans groter is dat de aorta scheurt, wat leidt tot een mogelijk fatale hartaandoening.
Hoewel dit type dissectie soms geen symptomen veroorzaakt, gaat het vaker gepaard met kortademigheid en een plotselinge, hevige, scherpe pijn die aanvoelt als een scheur in de borst en bovenrug. Het vereist onmiddellijke chirurgie.
Aortadissectie type B
Een aortadissectie type B ontstaat in de descenderende aorta, die zich uitstrekt van de boog aan de bovenkant van de ascenderende aorta – het deel dat zich vanuit het hart naar boven uitstrekt – in de borst naar het onderste deel van de aorta, ook bekend als de abdominale aorta.
Dit type dissectie wordt meestal behandeld met medicijnen en controle door een arts, omdat het zelden levensbedreigende bijwerkingen veroorzaakt. Af en toe kunnen type B-dissecties de bloedtoevoer naar organen, zoals de nieren en de darmen, verminderen of blokkeren, waardoor een operatie nodig is.
Symptomen kunnen zijn: hoge bloeddruk en een ernstige, scherpe rugpijn die kan aanvoelen alsof deze zich uitstrekt tot in de borstkas of de buik.
Acute aortadissectie
Zowel type A als type B aortadissecties worden door artsen verder gediagnosticeerd als zijnde ofwel acuut of chronisch. De meerderheid van de aortadissecties is acuut, wat betekent dat de scheur onmiddellijk symptomen veroorzaakt en levensbedreigend kan zijn.
Accute aortadissectie veroorzaakt plotselinge pijn op de borst of in de rug of beide. Omdat de aandoening kan leiden tot een scheuring van de aorta, vereist deze onmiddellijke medische aandacht, meestal een operatie.
Chronische aortadissectie
Soms zijn de symptomen van een aortadissectie vaag en aspecifiek en kunnen ze onopgemerkt blijven totdat de scheur andere complicaties begint te veroorzaken. Wanneer deze symptomen optreden, of als beeldvormend onderzoek tekenen laat zien dat de aandoening al twee weken of langer aanwezig is, wordt gesproken van een chronische aortadissectie. De meeste chronische aortadissecties zijn van het type B.
Nadat u een diagnose hebt gekregen, controleert uw arts de chronische dissectie met CT-scans of een soort MRI-scan die een magnetisch resonantie-angiogram wordt genoemd. Deze beeldvormingstests kunnen een snelle uitzetting van de aorta aantonen, wat kan duiden op een bloedstolsel of een aorta-aneurysma, waarbij de aorta uitpuilt en een operatie nodig is. Medicijnen worden vaak voorgeschreven om de bloedstroom tegen de aortawand te helpen verminderen.