Op mijn alcoholisch dieptepunt was mijn leven een rommelig ontwerp van een liedje: haastig gekrabbelde teksten op een bardienblad, onafgewerkte gedachten en plaatsvervangende woorden. In die tijd was dat alles wat mijn leven echt inhield. Ik had niet de discipline om daar uren achter elkaar te zitten, zorgvuldig ideeën uit te werken of iets af te maken dat er toe deed. Sinds ik nuchter ben, heb ik precies één keer een terugval gehad – een zwarte, schuldgevoelens opwekkende, maagklachten veroorzakende ervaring die ik nooit meer wil meemaken. Ik had genoeg brandende paniek en kamergedoe om meerdere levens te vullen. En toch, die terugval definieerde mijn herstel. Het zette alles voor mij in de juiste context. Ik waardeerde nuchterheid op dezelfde manier als Dorothy kleur waardeerde toen ze in Oz aankwam. Het overleven van een terugval maakte me beter op alle manieren waarop gebroken botten sterker genezen. En voor het geval ik ooit vergeet hoe dat voelt, zijn er liedjes die niet alleen herinneren aan de sombere terugval, maar ook aan de triomf om mezelf los te rukken van een terugval. Hier zijn 10 nummers die me eraan herinneren dat ik in dat konijnenhol ben beland en er sterker dan ooit weer uit ben gekomen.
- “Entropy,” Grimes (feat. Bleachers)
Een anders zo springerig nummer van de Canadese singer-songwriter Claire Boucher (die optreedt onder de artiestennaam Grimes) herinnert me er meteen aan hoe het is om je af te vragen waar het bij nuchterheid allemaal om draait als je weer in de greep van een verslaving bent. “Wilde ik het eigenlijk wel? Heb ik gewoon aangenomen hoe het moest zijn?” vraagt ze, wat een echo is van alle vragen die ik had in die vroege, turbulente dagen van nuchterheid. Toen ik me voor het eerst weer op de drank stortte, was ik alleen maar aan het uitzoeken met hoeveel chaos en instorting ik weg kon komen (“bereken de entropie/het opraken van de energie”) terwijl ik voor alle anderen nog steeds nuchter leek te zijn. Het was een uitputtende oefening in futiliteit die me, net als de slottekst van het nummer, eenzaam achterliet.
- “Empty Bottles,” I Break Horses
Sponsored ad
Een opzwepend, langzaam opbouwend nummer dat me meteen doet denken aan de eerste stappen die ik zette in mijn eigen nuchterheid. Er is een gevoel dat het nummer I Break Horses ontwaakt tot het idee van zichzelf en dat het, ja, echt iets kan bereiken waarvan het oorspronkelijk dacht dat het onmogelijk was. Het is een nummer dat aarzelend is en achtervolgd wordt door iets, net zoals ik dat was door mijn eigen terugval. En toch, aan het einde van het nummer is het personage net zo levendig, betrokken en geïnspireerd als ik was toen ik al mijn eigen lege flessen achter me liet.
- “Nitrous Gas,” Frightened Rabbit
Verreweg het somberste nummer op de lijst, het is geen verrassing dat deze groep afkomstig is van de voorgevoelige heidevelden van Schotland. Het is het geluid van krantengrijze luchten en overgave. Het nummer van Frightened Rabbit kwam niet alleen toen ik een onbeheersbaar leven leidde van drinken en doen alsof ik nuchter was, maar het sprak ook rechtstreeks tot mijn eigen alcoholische zelfhaat: “I’m just dying to be unhappy again.” Dit nummer herinnert me eraan dat er altijd een deel van mijn hersenen is dat wanhopig verlangt naar wanhoop.
- “I’ll Believe in Anything,” Wolf Parade
Wat begint als dissonant en chaotisch, als een kind dat met zijn vingers op een Casio-toetsenbord zit te prikken, verandert in een opzwepend volkslied over geloven in elk greintje of restje hoop dat er is. Het is precies hoe ik me voelde na mijn enige terugval: Ik geloofde in alles en iedereen die me kon helpen de enge dag van een leven zonder de steun van alcohol onder ogen te zien. Mijn eerste dagen na mijn terugval waren net zo springerig en verstrooid als de opening van dit nummer, hoewel ik geleidelijk aan net zoveel vertrouwen kreeg als dit nummer in zijn laatste, opbeurende momenten laat horen. Net als mijn herstel is de grootste kracht van dit nummer hoe het een sterke melodie opbouwt uit een anders zo onsamenhangende reeks noten.
- “Landslide,” Fleetwood Mac
Wat een muzikaal hoogtepunt uit de jaren zeventig is geworden – een solide single die door iedereen is gecoverd, van The Smashing Pumpkins tot The Dixie Chicks en de cast van Glee – is ook een prachtig gelaagde meditatie over verlies. De soberheid die ik na de afkick had opgebouwd – de “met sneeuw bedekte heuvels” van het liedje – stortte ineen toen ik weer aan de fles ging. En terwijl “de tijd je moediger maakt”, begreep ik ook dat mijn nuchterheid een breekbaar, delicaat iets is-dat gegarandeerd weer zal instorten als ik de voorwaarden creëer voor een nieuwe aardverschuiving.
- “Capsized,” Andrew Bird
Singer-songwriter Andrew Bird maakt regelmatig prachtig gelaagde, genuanceerde liedjes over liefdesverdriet, en dit is niet anders: het hoofdpersonage bevindt zich in de schaduw van een breuk en zijn leven is net zo gekapseisd als een schip geworden. En toch spreekt dit nummer ook over hoe ik me voelde toen ik mijn eerste poging tot nuchterheid had verijdeld. Het is een weloverwogen maar luchtig nummer over uit het donker klauteren en aandacht schenken aan alle alledaagse gebeurtenissen (“another sunrise”) die ik eerder negeerde en voor lief nam.
- “Shake It Out,” Florence + The Machine
In mijn ogen heeft de Engelse indieband Florence + The Machine de markt voor opzwepende, dramatische nummers over het overstijgen van chaos in handen. Dit nummer vat eigenlijk alles perfect samen wat ik me herinner van mijn terugval, inclusief het knagende gevoel van “het is moeilijk om te dansen met een duivel op je rug”. Toen ik weer begon te drinken, gaf ik er gewoon niet meer om nuchter of dronken te zijn. Zoals de vlammende zangeres Florence Welch zegt: “En ik ben verdoemd als ik het doe en ik ben verdoemd als ik het niet doe, dus op drankjes in het donker aan het eind van mijn weg.” Ik had me erbij neergelegd om te leven in de “final mess left me so empty” voor ik besloot dat ik de terugval kon afschudden als een blip op de radar.
- “Mess,” Ben Folds Five
Toen ik nog dronk, was BFF’s The Unauthorized Biography of Reinhold Messner mijn minst favoriete. Het was voor mij net zo ontoegankelijk als de soundtrack van een of ander onuitgevoerd toneelstuk. Dat komt omdat toen ik nog dronk, ik wilde dat dingen me snel en makkelijk aanspraken. Nu zie ik het als hun meest genuanceerde, ambitieuze plaat, met “Mess” als een prachtige, luchtige ode aan het verzoenen van je geruïneerde verleden en het echt begrijpen van “the mess I have made.” Zoals mijn sponsor zegt: “Er is niets dat alcohol niet erger kan maken” en dat is nog nooit zo waar geweest als in dit nummer. “Maar toen werd het ingewikkeld,” zegt hij, “mijn onschuld is zo goed als vervaagd.” Hij probeert ook “dat deel van mij” af te schermen van iemand die dichtbij hem staat, wat alles is wat ik probeerde te doen onmiddellijk na mijn terugval. Het liedje is echter niet zo opbeurend als de andere nummers op de track – het zit op de loer in een trieste luchtbel van zelfbewustzijn. Messner, het hoofdpersonage van Folds, is zich ervan bewust dat hij mensen gekwetst heeft, maar hij isoleert zichzelf ook opzettelijk om ervoor te zorgen dat het nooit meer gebeurt. Het is een gevoel dat ik in mijn vroege nuchterheid was vergeten – vooral in de nasleep van mijn terugval. Ik wilde gewoon alleen zijn en mezelf kwellen met nieuwe schuldgevoelens.
- “Weight,” Mikal Cronin
De singer-songwriter Mikal Cronin is zeker geen bekende naam, maar slaagt er toch regelmatig in om verdriet te verwoorden en te laten horen hoe je er bovenuit kunt stijgen. De openingsregels van dit nummer echoën de spijt die ik had onmiddellijk na mijn terugval (“I’ve been starting over for a long time/I’m not ready for another day”). Ik was ook niet “klaar voor de tweede golf” van nuchterheid die nog zou komen. In plaats daarvan was ik verlamd door het gewicht van de titel van het liedje, angst en verdriet. Het is een lied dat spreekt over de angst om na jaren van dronkenschap de realiteit van nuchterheid onder ogen te zien: “Ik ben niet klaar voor de angst en schaamte, ik ben niet klaar voor het ontwaken.” En hoewel ik zeker niet klaar was voor die dingen, heb ik ze ervaren en ben ik erin geslaagd om mezelf als gevolg daarvan gelukkig te maken.
- “Slippery People,” Talking Heads
Complex en meta, zelfs naar jaren tachtig-normen, dit Talking Heads-nummer bevat puzzeldoos-teksten die lijken in te vouwen en op zichzelf in te storten. Het is een echokamer van een liedje dat herinnert aan alle tegenstrijdige stemmen in mijn hoofd na mijn terugval. Leadzanger David Byrne opent alsof hij zich rechtstreeks tot mijn innerlijke alcoholist richt: “What about the time you were rollin’ over/fall on your face/you must be having fun.” Hij begrijpt dat we allemaal “ons verstand verliezen” maar dat het de “gladde mensen” zijn die ons er doorheen helpen. In mijn geval waren dat de stemmen in mijn hoofd en al die anonieme mensen die ik in kerkkelders ontmoette en die me naar nuchterheid leidden. Het lied maakt ook een punt van het noemen van “backsliding” en hoe de gladde mensen zijn “gonna see you through”, die, toen het ging om mijn ervaring, was absoluut waar.