De wereldwijde strijd tegen massale wreedheden, de bezorgdheid over de mensenrechten in China, de democratie die wereldwijd wordt bedreigd, het tot zwijgen brengen van journalist Jamal Khashoggi, de zich ontvouwende catastrofe in Kameroen – de lijst van dringende mensenrechtendiscussies die vandaag moeten worden gevoerd, is lang.
De derde editie van de #RightsCity-conferentie, die op 3 juni in Montreal wordt gehouden, is bedoeld om deze uitdagingen te bespreken, op een moment dat de liberale internationale orde lijkt te rafelen.
Dit jaar is bijzondere nadruk gelegd op de rol van prominente activisten, journalisten en wereldleiders op het gebied van mensenrechten, en ook op die van Canada. De conferentie brengt enkele van ’s werelds meest vooraanstaande leiders en denkers op het gebied van de mensenrechten bijeen, waaronder: De Saoedische activist Omar Abdulaziz; de Canadese gepensioneerde luitenant-generaal en senator Roméo Dallaire; de Iraanse vrouwenrechtenleider Shaparak Shajarizadeh; de Chinese dissident en voormalige politieke gevangene Yang Jianli; en de voormalige speciale adviseur van de secretaris-generaal van de VN inzake de verantwoordelijkheid om te beschermen, Jennifer Welsh.
Het evenement wordt georganiseerd door het Montreal Institute for Genocide and Human Rights Studies aan de Concordia University, in samenwerking met het Raoul Wallenberg Centre for Human Rights, Amnesty International, de Canadian International Council en het Centre for International Peace and Security Studies. (Het evenement wordt naar verwachting livestreamed via CPAC.)
Hier werpen enkele betrokkenen bij het evenement hun licht op de mensenrechtenkwesties die volgens hen het belangrijkst zijn om aan te pakken om mondiale stabiliteit te waarborgen.
- Waar is onze verdediging van de mondiale instellingen en mechanismen ter bescherming van de mensenrechten?
- Er zijn misdaden tegen de menselijkheid gepleegd in Kameroen. Laten we ons niet afwenden.
- Een oproep voor een nieuwe generatie Canadese mensenrechtenpromotie.
- Onderschat het belang, en de kwetsbaarheid, van de multinationale democratie niet.
- Voor alles is de rode draad – en de behoefte – eerlijkheid.
Waar is onze verdediging van de mondiale instellingen en mechanismen ter bescherming van de mensenrechten?
– Kyle Matthews, uitvoerend directeur van het Montreal Institute for Genocide and Human Rights Studies
In een tijd waarin alle internationale normen en wetten met betrekking tot de mensenrechten onder vuur liggen, zijn we getuige van een historisch gecoördineerde inspanning om de effectiviteit te ondermijnen van multilaterale instellingen die zijn ontworpen om burgers te beschermen tegen massale gruweldaden.
De vertakkingen van aangemoedigde autoritaire staten zijn helaas te zien in het Syrië-conflict. Rusland heeft zijn veto uitgesproken over 12 resoluties van de VN-Veiligheidsraad om het Assad-regime ter verantwoording te roepen voor grootschalige schendingen van de mensenrechten. Rusland, China en Iran hebben het Assad-regime niet alleen diplomatiek verdedigd; ze hebben openlijk een regering afgeschermd die chemische wapens tegen de eigen bevolking heeft gebruikt, hongersnood als oorlogswapen heeft ingezet en tienduizenden burgers heeft gemarteld in gevangenissen in het hele land.
De westerse regeringen zijn ongelooflijk zwak geweest ten opzichte van Syrië, waardoor Rusland en het Assad-regime vrij spel hebben gekregen. Toen ze de verlamming van de VN-Veiligheidsraad zagen, riepen 44 ngo’s het orgaan op om samen te werken en verdere aanvallen tegen burgers en ziekenhuizen in Idlib te stoppen. Helaas negeerde Rusland dit verzoek.
“De westerse regeringen hebben zich ongelooflijk zwak opgesteld tegenover Syrië, waardoor Rusland en het Assad-regime vrij spel hebben gekregen.”
Niet over het hoofd te zien is China, dat de mensenrechten van zijn burgers is blijven schenden. Ongeveer een miljoen leden van de Oeigoerse minderheid worden momenteel vastgehouden in “heropvoedingskampen”. De Chinese regering heeft kunstmatige intelligentie bewapend als onderdeel van een massale bewakingscampagne, die Orwelliaans van aard is. China heeft Myanmar ook een diplomatieke dekmantel gegeven door openlijk steun te verlenen aan de militaire operaties van de regering tegen haar Rohingya-minderheid, een massale gruweldaad die ertoe heeft geleid dat meer dan 700.000 mensen gedwongen werden naar Bangladesh te vluchten.
In zijn recente artikel, The End of Human Rights?, merkte David Rieff terecht op dat “het mondiale machtsevenwicht is verschoven van regeringen die zich inzetten voor mensenrechtennormen naar regeringen die onverschillig of actief vijandig tegenover hen staan.” De verantwoordelijkheid om te beschermen, het genocideverdrag, het Internationaal Strafhof en het internationaal humanitair recht lijken allemaal deel uit te maken van de liberale internationale orde die autoritaire staten graag zouden willen ontmantelen. Het is noodzakelijk dat democratische staten en het maatschappelijk middenveld samenwerken om te behouden wat we hebben opgebouwd.
Kyle Matthews is uitvoerend directeur van het Montreal Institute for Genocide and Human Rights Studies aan de Concordia University en fellow aan het Canadian Global Affairs Institute.
Er zijn misdaden tegen de menselijkheid gepleegd in Kameroen. Laten we ons niet afwenden.
– Pearl Eliadis, Canadees advocaat en senior fellow van het Raoul Wallenberg Centre for Human Rights
Kameroen beleeft een grotendeels genegeerde mensenrechtenkatastrofe in de noordwestelijke en zuidwestelijke regio’s van het land, waar het grootste deel van de Anglofone bevolking woont. Tien procent van die bevolking is onder dwang ontheemd, waardoor het piepkleine land de onwaarschijnlijke zesde grootste bron van ontheemden ter wereld is geworden. Meer dan 200 dorpen zijn aangevallen en in brand gestoken. Volgens VN-bronnen hebben 1,3 miljoen mensen onmiddellijk humanitaire hulp nodig.
De bekende schrijfster Chimamanda Ngozi Adichie noemde het in The New York Times het “bloedbad” van Kameroen. Internationale en binnenlandse maatschappelijke groeperingen, media en mensenrechtenverdedigers hebben geprobeerd de internationale gemeenschap tot actie aan te zetten.
Tot voor kort zijn ze daarin niet geslaagd. De crisis is afgedaan als het onvermijdelijke gevolg van een intern conflict.
Zoals Jan Egeland van de Noorse Vluchtelingenraad onlangs zei, zijn er “geen systematische bemiddelingspogingen geweest, geen groot hulpprogramma, weinig belangstelling van de media en te weinig druk op de partijen om te stoppen met het aanvallen van burgers.” Dit conflict, zoals vele op het Afrikaanse continent, heeft wortels in Europese bemoeienis en dreigt weinig aandacht te krijgen totdat het ergste gebeurt.
Dit is de verkeerde reactie.
De internationale gemeenschap kan en moet meer doen. Het bewijsmateriaal uit Kameroen biedt een kans om duidelijke vroege waarschuwingssignalen om te zetten in vroegtijdige actie om verdere escalatie te voorkomen.
Canada zou ook meer moeten doen. Daarom hebben het Centrum voor Mensenrechten en Democratie in Afrika en het Raoul Wallenberg Centrum voor Mensenrechten een uniek Kameroens-Canadees partnerschap gecreëerd, dat is uitgemond in het rapport Cameroon’s Unfolding Catastrophe, dat zal worden gelanceerd op #RightsCity 2019.
Significant is dat het rapport concludeert dat er redelijke gronden bestaan om aan te nemen dat er in Kameroen misdaden tegen de menselijkheid zijn gepleegd. Wij onderstrepen de noodzaak van onmiddellijke actie om verdere wreedheden te voorkomen, de burgerbevolking te beschermen en te streven naar verantwoordingsplicht. Bemiddelde besprekingen en onafhankelijke onderzoeken zijn cruciale onderdelen van elke succesvolle oplossing.
Pearl Eliadis is een Canadese juriste die sinds 2000 veel heeft gewerkt aan multilaterale bestuurs- en mensenrechteninitiatieven in Afrika en Azië. Zij is co-auteur van het rapport Cameroon’s Unfolding Catastrophe. Pearl is tevens senior fellow van het Raoul Wallenberg Centre for Human Rights.
Een oproep voor een nieuwe generatie Canadese mensenrechtenpromotie.
– Arthur Graham, Canadees advocaat en hoofd van de afdeling rechtsstaat en mensenrechten bij de missie van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa in Servië
Canada kan een veel effectievere voorvechter zijn, per hoofd van de bevolking en dollar voor dollar, van mensenrechten en goed bestuur in de rechtsstaat. Global Affairs Canada (GAC) kan Canada in die leidende rol plaatsen zonder extra belasting voor de belastingbetaler.
Hoe? Eenvoudig: maak gewoon gebruik van de rijke ervaring van Canadese deskundigen die dit werk al doen.
De rechtsstaat schraagt onze doelstellingen op het gebied van de mensenrechten, waaronder die in het kader van het Feminist International Assistance Policy. Wij zijn het eens met de collegiale toetsing van de Commissie voor Ontwikkelingsbijstand van de OESO in 2018 dat de GAC strategische beleidsinstrumenten moet verspreiden voor elk prioritair actiegebied van Canada’s Feminist International Assistance Policy (FIAP). Als basis voor het FIAP, en voor andere gebieden, moet het eerste actiegebied voor een uitvoeringsstrategie inclusief bestuur zijn, waaronder democratie, mensenrechten en de rechtsstaat.
Canadese beroepsbeoefenaars staan vandaag in de voorhoede bij het bevorderen van rechtvaardige samenlevingen in landen in overgang, meestal zonder Canadese branding of steun. Zij worden gezocht vanwege hun unieke comparatieve voordelen: tweetaligheid, bijuralisme, en een geërfde vaardigheid om samen te werken met de zwaargewichten op het gebied van bestuursondersteuning, met name de Europese Unie en de Verenigde Staten.
“De beste manier voor GAC is om ervaren mensen uit het veld te halen om samen te werken met onze centra voor beleidsonderzoek en -innovatie.”
GAC zou gebruik moeten maken van deze onderbenutte bron, in plaats van onze unieke sterke punten door anderen te laten benutten. De strategische aanpak van Canada zou in plaats daarvan gebruik kunnen maken van onze sterke punten, gebaseerd op onze inzet voor multilateralisme als hoofdrolspeler in teams met elkaar kruisende waarden: de VN-familie, uiteraard, maar ook de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, de Francophonie, het Gemenebest, de Internationale Organisatie voor Ontwikkelingsrecht en anderen.
De beste koers van het GBAC is om ervaren mensen uit het veld te laten samenwerken met onze centra voor beleidsonderzoek en -innovatie. Samen zouden zij een strategie kunnen produceren die klaar is voor het veld en die onafhankelijke Canadese beleidsvorming combineert met de kosteneffectiviteit van multilaterale programma’s voor een nieuwe generatie Canadese mensenrechtenbevordering voor FIAP en de SDG’s.
Arthur Graham is een Canadese advocaat die sinds 1999 bestuursassistentie heeft verleend op het gebied van de rechtsstaat en mensenrechten, met de VN, de OVSE en bilaterale agentschappen. Momenteel is hij hoofd van de afdeling rechtsstaat en mensenrechten bij de OVSE-missie in Servië.
Onderschat het belang, en de kwetsbaarheid, van de multinationale democratie niet.
– Michael J. Abramowitz, voorzitter van Freedom House
Mijn organisatie, Freedom House, publiceert jaarlijks een rapport over de staat van de democratie, genaamd Freedom in the World. Het rapport geeft een momentopname van de staat van vrijheid in een land; het belicht ook de redenen voor de verbetering van een land of, zoals tegenwoordig meestal het geval is, de achteruitgang.
Freedom House heeft in de afgelopen 13 jaar een wereldwijde ommekeer geconstateerd. Verkiezingen verlopen minder vaak eerlijk; de persvrijheid ligt onder vuur; corruptie is alomtegenwoordig.
Een minder besproken ontwikkeling is de toenemende mishandeling van raciale en religieuze minderheden. Van de 195 landen die Freedom House beoordeelt, hebben slechts vijf een uitstekende beoordeling voor een categorie die “gelijkheid voor de wet” meet. Terwijl sommige landen stappen ondernemen om corruptie te beperken, zich verzetten tegen aanvallen op de persvrijheid en werken aan eerlijkere verkiezingen, worden vooroordelen, discriminatie en agressie tegen minderheden steeds erger.
In dictaturen of autocratieën kunnen de gevolgen traumatisch zijn. We hebben dit gezien in Saoedi-Arabië, Syrië, Myanmar en onlangs nog in China, waar Oeigoeren massaal naar concentratiekampen zijn gestuurd.
Nog verontrustender is de intensivering van de campagnes tegen minderheden in de democratieën van de wereld. In het ene land na het andere zijn immigranten buitengesloten, gedemoniseerd, het doelwit van politiek vitriool gemaakt, geslagen en soms vermoord.
Het meest verontrustend is de erosie van de instellingen die een multinationale samenleving in de Verenigde Staten versterken. Ondanks zijn geschiedenis van slavernij en wettelijke discriminatie stonden de Verenigde Staten, hoe gebrekkig ook, model voor een samenleving die een manier leek te hebben gevonden om mensen uit verschillende culturen in haar sociale weefsel te integreren.
Het Amerikaanse model is vandaag de dag bezoedeld. Maar zelfs in een omgeving waarin niet-blanke immigranten door sommige politieke leiders als tweederangsburgers worden behandeld, kunnen de VS nog lessen leren aan anderen. Ten eerste is beleid van cruciaal belang. Gelijkheid voor de wet moet in grondwetten worden verankerd. Discriminatie moet illegaal worden gemaakt, en wetten moeten worden gehandhaafd.
Belangrijker is dat minderheden in staat moeten zijn hun rechten te doen gelden door middel van normale politieke participatie. Dit kan worden bereikt door partijen die zijn opgericht om bepaalde groepen te vertegenwoordigen – etnische partijen. Veel beter is het echter als minderheden kunnen participeren via de reguliere partijen. Een naar ras of etniciteit gescheiden politiek zal waarschijnlijk leiden tot wrevel en achterdocht.
Wij ontdekken dat de multinationale democratie een grote, maar kwetsbare verworvenheid is. Maar hoewel de dynamiek van multinationale democratie complex is, zijn het verbieden van discriminatie en het openen van de deur naar politieke vertegenwoordiging ideale plaatsen om te beginnen.
Michael J. Abramowitz is voorzitter van Freedom House. Voordat hij in februari 2017 bij Freedom House kwam, was hij directeur van het Levine Institute for Holocaust Education van het U.S. Holocaust Memorial Museum, en was hij eerder nationaal redacteur en vervolgens Witte Huis-correspondent voor de Washington Post.
Voor alles is de rode draad – en de behoefte – eerlijkheid.
– Jeremy Kinsman, voormalig ambassadeur van Canada bij de Europese Unie en Hoge Commissaris voor Groot-Brittannië
Een geheel van essentiële mensenrechten zijn met elkaar verbonden binnen deugdzame cirkels van verantwoording, transparantie, de rechtsstaat en inclusiviteit. Eenmaal gevestigd, moeten zij voortdurend worden bewaakt.
“Stabiliteit” is niet het doel – dictators beloven stabiliteit en bescherming tegen verandering. Voor velen in de wereld is zo’n stabiele status quo oneerlijk.
“We kunnen hun omstandigheden niet veranderen, maar we moeten de rechten van hun mensenrechtenverdedigers zonder uitzondering verdedigen.”
Het was gebrek aan “eerlijkheid” dat ervoor zorgde dat demonstranten het Tahrirplein in Caïro, het Maidan in Kiev en Wall Street in New York bezetten, en in Daraa, Syrië, optrokken. Het is ook wat de Rohingya’s uit Myanmar deed vluchten. Ze wilden een einde maken aan de oneerlijkheid van corruptie, privileges van ingewijden, ongebreidelde ongelijkheden en willekeurige straffen.
Burgers kijken naar leiders om hun veiligheid te beschermen – de Indiase premier Narendra Modi vergelijkt zijn rol met die van een bewaker bij de poort van een appartement. Maar autoritaire leiders overdrijven veiligheidsdreigingen door het volk de schuld te geven en angst aan te jagen voor iemand anders, een minderheid, een buitenlander, een vluchteling, een vijand.
Populistische nationalisten misbruiken het gevoel van oneerlijkheid om sociale verdeeldheid en angst te verdiepen, om aan de macht te komen. Zij verafschuwen compromissen, die een inclusieve democratie nodig heeft. Zij slachten de waarheid af.
Onze regering sluit zich aan bij gelijkgezinde democratieën om de behoeften van open samenlevingen te verdedigen.
Naast het feit dat wij zelf betere voorbeelden zijn van rechtvaardige en solidaire samenlevingen, hoe kunnen wij op legitieme wijze anderen helpen?
Hun trajecten zijn hun eigen, niet de onze. We kunnen hun omstandigheden niet veranderen, maar we moeten de rechten van hun mensenrechtenverdedigers zonder uitzondering verdedigen. Dat zal alleen lukken als we via onze eigen burgermaatschappij, in de media, als wetenschappers en burgers, aandringen op eerlijkheid en rechtvaardigheid.
Het ondersteunen van de inspanningen van de burgermaatschappij elders, van burger tot burger, is geen geopolitieke impuls. Het is wat de voormalige Tsjechische president Vaclav Havel de “eerbiedwaardige praktijk van menselijke solidariteit” noemde, die onze gedeelde menselijke conditie erkent, een universeel verlangen naar eerlijkheid en rechtvaardigheid, en onze groeiende collectieve afhankelijkheid van internationale normen en samenwerking voor onze bescherming.
Jeremy Kinsman heeft gediend als Canadees ambassadeur in Rusland (1992-96), Italië (1996-2000), en de Europese Unie in Brussel (2002-2006), en als Hoge Commissaris in het Verenigd Koninkrijk (2000-2002).