Jeśli Twój starszy pies pije i oddaje więcej moczu niż zwykle, może to być spowodowane różnymi przyczynami. Jedną z nich może być choroba Cushinga (CD), znana również jako hiperadrenokortycyzm. Ten stan, zwykle spowodowany przez guz w przysadce mózgowej, jest o wiele bardziej powszechny niż zdajemy sobie z tego sprawę, ale z powodu skomplikowanych badań diagnostycznych, które są wymagane, jest on niedostatecznie zdiagnozowany. Leczenie jest drogie i ciągłe, i wymaga konsekwentnego monitorowania.
Może słyszałeś o hormonie stresu kortyzolu i związanej z nim reakcji „walcz lub uciekaj”. Kortyzol jest kontrolowany przez korę nadnerczy, znajdującą się na zewnętrznej warstwie gruczołów nadnerczy. Te dwa gruczoły wielkości orzeszka ziemnego, znajdujące się przed nerkami, produkują hormony, które pomagają organizmowi wykonywać podstawowe funkcje.
Przysadka mózgowa, maleńki gruczoł znajdujący się u podstawy mózgu, uwalnia hormon adrenokortykotropowy (ACTH), który z kolei każe nadnerczom uwalniać kortyzol, zwany również glikokortykoidami. U zwierząt z CD, guz w przysadce mózgowej lub, rzadziej, w jednym z nadnerczy, powoduje, że kora wydziela nadmierną ilość kortyzolu.
Objawy choroby Cushinga
Często właściciele donoszą, że ich pierwszą wskazówką, że coś mogło być nie tak, było to, że ich pies chciał wyjść w nocy, aby oddać mocz. Choroba powoduje ekstremalne pragnienie, więc pies z CD ma tendencję do picia ogromnych ilości wody i częstego oddawania moczu. W miarę postępu choroby, psy tracą mięśnie i stają się słabe. Właściciele mogą zauważyć ścieńczenie skóry, zmiany na skórze oraz wypadanie włosów na bokach, szyi i kroczu. Objawami są również otyłość i brak energii.
Ponieważ rozwój tych objawów wymaga czasu – co najmniej jednego roku – i ponieważ objawy te są często mylone ze wspólnymi oznakami starzenia się, wiele psów ma zaawansowaną postać CD zanim właściciel w ogóle rozpozna problem.
Przyczyny choroby Cushinga
Choroba Cushinga jest zespołem występującym naturalnie, ale może być również spowodowana podawaniem nadmiernych ilości prednizonu lub deksametazonu przez dłuższy czas. Przewlekłe stosowanie kropli do uszu zawierających sterydy może również powodować tę chorobę, ponieważ leki są wchłaniane przez skórę. U psów dotkniętych tą chorobą występują objawy identyczne jak w przypadku choroby nowotworowej. Ta forma ustępuje po odstawieniu sterydów.
Niektóre rasy są w grupie podwyższonego ryzyka rozwoju CD. Pudel, jamnik, Boston Terrier, bokser i Beagle to rasy, które należy obserwować. Prawie wszyscy pacjenci są starsi niż osiem lat, kiedy CD się rozwija.
Diagnozowanie choroby Cushinga
Diagnozowanie CD nie jest łatwe i może być dość kosztowne. Kiedy lekarz weterynarii podejrzewa tę chorobę, do postawienia diagnozy potrzebne są badania krwi i moczu. Rozcieńczony mocz i podwyższony poziom enzymu wątrobowego fosfatazy alkalicznej we krwi wskazują, że badanie w kierunku CD może być konieczne.
Choroba Cushinga może być zweryfikowana za pomocą testu stymulującego wydzielanie hormonu adrenokortykotropowego (ACTH). W tym teście od pacjenta pobiera się próbkę krwi, następnie podaje mu się zastrzyk z ACTH, a kilka godzin później wykonuje się drugie badanie krwi. Jeśli poziom kortyzolu u psa wzrośnie nieznacznie, jego reakcja nadnerczy jest normalna. Jeśli zaczyna się wysoki i wspina się jeszcze wyżej, diagnoza CD jest potwierdzona.
Weterynarz może również użyć drugiej metody, test supresji deksametazonu, w którym pies otrzymuje zastrzyk steroidu deksametazonu. U zdrowego psa poziom kortyzolu spada w ciągu następnych kilku godzin, ponieważ steryd hamuje produkcję nadnerczy. Jeśli poziom kortyzolu nie spadnie, sugeruje to, że istnieje guz, który nie reaguje na lek.
Badania ultrasonograficzne pozwalają również lekarzowi weterynarii określić, czy guz jest obecny, czy nie, i czy znajduje się w przysadce mózgowej lub nadnerczach.
Leczenie choroby Cushinga
Lokalizacja guza dyktuje, jakie leczenie należy zastosować. Ponad 90 procent psów z CD ma guza przysadki mózgowej. Ten typ guza ma wielkość zaledwie milimetra i często jest łagodny, ale jest problematyczny, ponieważ produkuje i uwalnia niekontrolowane ilości ACTH, który, jak wyjaśniono powyżej, stymuluje korę nadnerczy do uwalniania nadmiernych ilości kortyzolu.
Choć guzy przysadki są rutynowo usuwane u ludzi, u psów ta technika chirurgiczna jest jeszcze w powijakach. Większość psów z CD opartym na przysadce leczymy lekami. Mitotan (Lysodren) i trilostan (Vetoryl) są lekami doustnymi, które selektywnie niszczą część kory nadnerczy, tak że chociaż guz przysadki nadal wydziela ACTH, poziom kortyzolu pozostaje w normie. Staranne monitorowanie jest wymagane w celu zapewnienia, że leki nie zniszczyć wszystkie kory i że kortyzol pozostaje na określonym poziomie.
Nadnerczowe CD, który na szczęście jest rzadką postacią choroby, jest bardziej niepokojące i najlepiej traktowane z chirurgii. Około jedna połowa tych guzów jest złośliwa, rośnie agresywnie i szybko daje przerzuty. Chirurgiczne wycięcie złośliwego guza nadnercza jest mało prawdopodobne, aby być wyleczenie. Jeśli jest to łagodny wzrost, operacja może go wyleczyć, ale operacja jest skomplikowana procedure.
Odkąd leczenie zostało rozpoczęte, objawy CD powinny zacząć się rozpraszać, począwszy od zmniejszenia picia w jednym tygodniu lub tak. Nieco dłużej (kilka miesięcy) trwa ustępowanie zmian skórnych.
Prognoza dla psów z chorobą Cushinga
Średni czas przeżycia psa z CD wynosi około dwóch lat, przy czym tylko 10 procent pacjentów żyje dłużej niż cztery lata. Ta statystyka, jednak nie oznacza, że ta choroba powoduje śmierć. Ponieważ CD jest najczęściej diagnozowana u psów w wieku geriatrycznym, większość z nich umiera z przyczyn niezwiązanych ze starzeniem się.
Dr Jeff Grognet jest lekarzem weterynarii prowadzącym praktykę w Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie, który prowadzi również kursy online dla asystentów weterynaryjnych.
.