Rozwój mówionego języka chińskiego od wczesnych czasów historycznych do chwili obecnej był złożony. Większość Chińczyków, w Syczuanie i w szerokim łuku od północnego wschodu (Mandżuria) do południowego zachodu (Yunnan), używa różnych dialektów mandaryńskiego jako języka ojczystego. Powszechność mandaryńskiego w północnych Chinach jest w dużej mierze spowodowana równinami północnych Chin. Do połowy XX wieku większość południowych Chińczyków posługiwała się tylko swoją rodzimą, lokalną odmianą języka chińskiego. Jednak pomimo mieszanki urzędników i zwykłych ludzi mówiących różnymi chińskimi dialektami, mandaryński nankiński stał się dominujący przynajmniej w czasach dynastii Qing. Od XVII wieku Cesarstwo zakładało akademie ortoepizmu (uproszczony chiński: 正音书院; tradycyjny chiński: 正音書院; pinyin: Zhèngyīn Shūyuàn), aby dostosować wymowę do standardu stolicy Qing – Pekinu, ale nie odniosły one większego sukcesu. Podczas ostatnich 50 lat panowania Qing, pod koniec XIX wieku, mandaryński pekiński ostatecznie zastąpił mandaryński nankiński na dworze cesarskim. Dla ogółu społeczeństwa, mimo że odmiany mandaryńskiego były już wtedy powszechnie używane w Chinach, jeden standard mandaryńskiego nie istniał. Osoby nie posługujące się mandaryńskim w południowych Chinach również nadal używały swoich lokalnych języków w każdym aspekcie życia. Sytuacja ta zmieniła się wraz z powstaniem (zarówno w ChRL jak i RKP, ale nie w Hong Kongu i Makau) systemu edukacji w szkołach podstawowych, zobowiązanego do nauczania nowoczesnego standardu języka chińskiego (mandaryńskiego). W rezultacie mandaryński jest obecnie używany przez praktycznie wszystkich ludzi w Chinach kontynentalnych i na Tajwanie. W czasie, gdy mandaryński został wprowadzony na szeroką skalę w Chinach kontynentalnych i na Tajwanie, Hongkong był kolonią brytyjską i mandaryński nigdy nie był używany. W Hongkongu, Makau, Guangdong i czasami Guangxi, językiem życia codziennego, edukacji, oficjalnych wystąpień i biznesu pozostaje lokalny kantoński. Mandaryński staje się jednak coraz bardziej wpływowy, co jest postrzegane jako zagrożenie przez miejscowych, którzy obawiają się, że ich język ojczysty może podupadać, prowadząc do jego śmierci. Ze względu na historyczny handel i podróże zagranicznych kupców, język chiński zaadoptował historycznie bardzo szeroki wachlarz japońskich słów, które zostały zaadoptowane w połączeniu z chińskim dialektem, akcentem i wymową, określane jako sinifikacja lub sinizacja (lit. „uczynić, przekształcić lub zaadoptować na język chiński”) obcych słów. W rezultacie, wielu leksykografów pomija to ze względu na historyczną interwencję chińskich historyków, aby nie włączać lub zapomnieć włączyć jako część importowanych obcych słów i ze względu na ewolucję języków; większość znaków Han ma jedno czytanie i straciłoby poprzednie czytanie wokalne w korelacji z używaniem nowego czytania instytucjonalnie, a zatem stając się głównym nurtem. Dotyczy to również słownictwa mongolskiego zaadoptowanego z południowej Mongolii poprzez wiodące postacie historyczne i dynastie.