Czy wiesz jaka jest różnica między tymi dwoma terminami?
Te dwa terminy, „psychopata” i „socjopata”, są często używane zamiennie. Są one używane do opisania osoby, która jest, z braku lepszego słowa, „szalona”. Nie jest miło nazywać kogoś psychopatą lub socjopatą, nawet jeśli ta osoba zrobiła coś, co zraniło twoje uczucia. I to może nie być dokładne, albo.
Podczas gdy psychopaci i socjopaci mają wiele wspólnych cech, istnieją subtelne różnice między tymi dwoma terminami. Zbadajmy, jak Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne definiuje oba te terminy i co oddziela psychopatę lub socjopatę od reszty „normalnej” populacji.
Antysocjalne zaburzenie osobowości
Gdzie można znaleźć informacje na temat psychopatów, socjopatów i tym podobnych? W wydanym przez APA Diagnostycznym i Statystycznym Podręczniku Zaburzeń Psychicznych. Ten podręcznik jest w swoim piątym wydaniu i jest używany przez profesjonalistów do diagnozowania pacjentów od 2003 roku. (Pierwszy DSM został opublikowany w 1952 roku.)
Ale DSM-5 nie ma specyficznej diagnozy dla psychopatii lub socjopatii. Zamiast tego, oba te terminy wchodzą w zakres zaburzenia zwanego Antyspołecznym Zaburzeniem Osobowości, lub ASPD.
Osoba, która jest psychopatą lub socjopatą może być zdiagnozowana z ASPD, ale nie wszyscy ludzie z ASPD mogą być uważane za psychopatów. Narcyzi, na przykład, wchodzą pod parasol ASPD.
Zanim przyjrzymy się subtelnym różnicom między psychopatią a socjopatią, spójrzmy na to, co to znaczy mieć Antyspołeczne Zaburzenie Osobowości.
Nieprawidłowe poczucie siebie
W wieku 3 lat, dziecko rozwija poczucie siebie. Widzą siebie jako odrębne od innych ludzi. Jak dziecko rośnie, dowiadują się więcej o świecie. Dowiaduje się również więcej o sobie i cechach osobowości, które czynią je tym, kim jest. W miarę tego procesu uczenia się, ich poczucie „ja” rośnie i może się zmieniać. Poczucie to wpływa na sposób, w jaki dana osoba wchodzi w interakcje z innymi oraz na to, kogo wpuszczamy do grona przyjaciół. Poczucie własnego ja może mieć wpływ na karierę, którą dana osoba wybierze lub na to, jak zdecyduje się spędzać czas. Posiadanie silnego poczucia własnej wartości stawia osiągnięcia, porażki i inne wydarzenia w odpowiedniej perspektywie.
People with antisocial personality disorder don’t have a developed sense of self. Lub, ich poczucie jaźni jest przesadzone. Czegoś im brakuje. Mogą nie rozpoznawać swoich cech osobowości lub tego, jak pasują do większego społeczeństwa. To zniekształcone poczucie własnej osoby wpływa na ich brak empatii i ambicje. Niektóre osoby z ASPD mogą poszukiwać bogactwa lub fortuny, aby czuć się usatysfakcjonowane. Inni mają trudności z zachowaniem spójności z rodziną, przyjaciółmi lub współpracownikami.
Oczywiście, nie jest to jedyna oznaka socjopaty czy psychopaty.
Brak empatii
Większość ludzi rozpoznaje socjopatów lub psychopatów jako pozbawionych empatii. Nie są w stanie wczuć się w uczucia innych ludzi. Czy to oznacza, że są niezdolni do troski lub miłości? Nie zawsze. Ale czy oznacza to, że są bardziej skłonni do krzywdzących zachowań? Tak. Bez empatii trudno jest się cofnąć i powiedzieć: „To nie jest w porządku” lub „Może powinienem uzyskać pozwolenie, zanim coś zrobię”.
Gdybyś wiedział, że nic, co mógłbyś zrobić, nie skrzywdzi kogoś, też mógłbyś zachowywać się inaczej, prawda?
Patologiczne cechy osobowości
Inne cechy osobowości, które mogą wskazywać na psychopatę lub socjopatę, obejmują:
- Brak kompasu moralnego
- Poszukiwanie uwagi
- Antagonizm
- Negatywna afektywność
Nietypowe zachowania
Możesz sobie pomyśleć: „Hmm…może znam socjopatę”. Nie jest niczym niezwykłym mieć zaburzone poczucie siebie, brak empatii lub przejawiać zachowania wymagające uwagi. Dzieci często mają te cechy, ponieważ wciąż się rozwijają. Ale kiedy dziecko osiągnie dorosłość, powinno być w stanie mieć zdrowe poczucie własnej wartości i rozumieć empatię. Powinny również wiedzieć, jak zachowywać się w sposób, który nie krzywdzi ich samych ani ludzi wokół nich.
Jeśli dana osoba może zajmować się swoimi sprawami, nie krzywdząc nikogo, raczej nie jest psychopatą ani socjopatą. Ale jeśli jej zachowanie jest niezwykłe, niepokojące lub szkodliwe, to może być czas na wizytę u specjalisty.
Psychopaci vs Socjopaci
Again, oba te terminy mieszczą się w szerszym zakresie Antyspołecznego Zaburzenia Osobowości. Niezależnie od tego, czy ktoś jest psychopatą czy socjopatą, prawdopodobnie wykazuje nietypowe zachowanie lub brak empatii. Istnieją jednak pewne drobne, drobne różnice między psychopatą a socjopatą, które warto zauważyć.
Pierwszą z nich jest to, że psychopaci mają znacznie trudniejszy czas tworzenia więzi z ludźmi. Socjopata nie jest samotnikiem. Tworzą emocjonalne więzi z przyjaciółmi i rodziną, nawet jeśli nie są całkowicie empatyczni. Psychopata nie ma tej samej zdolności do tworzenia bliskich więzi, nawet jeśli jest w stanie oczarować i manipulować ludźmi, których spotyka.
Inną różnicą między psychopatami a socjopatami jest to, że psychopaci mają tendencję do przejawiania znacznie bardziej agresywnych zachowań. Seryjni mordercy są ogólnie uważani za psychopatów, a nie socjopatów. Podczas gdy socjopaci mogą emocjonalnie ranić ludzi poprzez manipulację lub nie dbanie o ich uczucia, jest mało prawdopodobne, że dojdzie u nich do aktów przemocy. Socjopata może być również impulsywny, ale znowu, nie jest tak prawdopodobne, że stanie się seryjnym mordercą.
Kiedy socjopata przejawia impulsywne lub szkodliwe zachowania, ma tendencję do ich rozpoznawania. Mogą po prostu wytłumaczyć swoje zachowanie. Ale psychopata jest mało prawdopodobne, aby rozpoznać, że robi cokolwiek zdalnie złego. Będą myśleć o swoich manipulacyjnych i krzywdzących zachowaniach, i w żadnym momencie nie myślą, że są w błędzie lub że mogą wyrządzić krzywdę. Jest mało prawdopodobne, że psychopata pójdzie po pomoc do specjalisty od zdrowia psychicznego, ponieważ po prostu nie sądzi, że jej potrzebuje.
Oczywiście, gdyby poszli do specjalisty od zdrowia psychicznego, nie powiedziano by im, że są psychopatami. Terapeuta raczej zdiagnozowałby ich, tak jak zdiagnozowałby socjopatę, z Antyspołecznym Zaburzeniem Osobowości. Istnieją tylko subtelne różnice pomiędzy socjopatami i psychopatami, ale ich znajomość może pomóc ci określić, kiedy lepiej trzymać się z daleka od kogoś, kto może cię skrzywdzić.