Pszenica ozima (zwykle Triticum aestivum) to odmiany pszenicy, które sadzi się jesienią, aby wykiełkowały i rozwinęły się w młode rośliny, które pozostają w fazie wegetatywnej podczas zimy i wznawiają wzrost wczesną wiosną. Klasyfikacja na pszenicę jarą lub ozimą jest powszechna i tradycyjnie odnosi się do pory roku, w której uprawia się daną roślinę. W przypadku pszenicy ozimej fizjologiczny etap kłoszenia (kiedy po raz pierwszy pojawia się kłos) jest opóźniony do czasu, gdy roślina doświadczy wernalizacji, czyli okresu od 30 do 60 dni niskich temperatur zimowych (od 0° do 5°C; 32-41°F).
Pszenica ozima jest zwykle sadzona od września do listopada (na półkuli północnej) i zbierana latem lub wczesną jesienią następnego roku. W niektórych miejscach (np. w Chile) uprawa pszenicy ozimej w pełni „kończy się” na rok przed zbiorami. Pszenica ozima daje zwykle większe plony niż pszenica jara.
Tzw. „fakultatywne” odmiany pszenicy wymagają krótszych okresów wernalizacji (15-30 dni) i temperatur od 3° do 15°C (37-59°F). W wielu rejonach odmiany fakultatywne mogą być uprawiane jako ozime lub jare, w zależności od terminu siewu.
W krajach o łagodnych zimach, takich jak Azja Południowa (Indie, Pakistan, Nepal, Bangladesz), Afryka Północna, Bliski Wschód i niższe szerokości geograficzne (np. Sonora w Meksyku), pszenica jara (niewymagająca okresu wernalizacji) jest również wysiewana jesienią (listopad/grudzień) i zbierana późną wiosną (kwiecień-maj) następnego roku. Ta pszenica jara zasiana jesienią i uprawiana przez zimę jest czasami również błędnie nazywana „pszenicą ozimą”.
Twarde pszenice ozime mają wyższą zawartość białka glutenowego niż inne pszenice. Są one wykorzystywane do produkcji mąki do chlebów drożdżowych lub mieszane z miękkimi pszenicami jarymi w celu uzyskania uniwersalnej mąki używanej w szerokiej gamie produktów piekarniczych. Czysta pszenica miękka jest używana do produkcji mąki specjalnej lub tortowej. Durum, najtwardsza pszenica, jest używana głównie do wyrobu makaronów. Prawie cała pszenica durum uprawiana w Ameryce Północnej jest uprawiana na wiosnę.
Pszenica ozima uprawiana jest w całej Europie i Ameryce Północnej, a także na Syberii.
.