Druga Wojna Światowa była największym jak dotąd wysiłkiem narodowym Nowej Zelandii. Około 140 000 mężczyzn i kobiet zostało wysłanych za granicę, aby służyć w formacjach bojowych, 104 000 w 2NZEF, reszta w brytyjskiej lub nowozelandzkiej marynarce wojennej lub siłach powietrznych. W marcu 1944 roku za granicą służyło nieco poniżej 70.000 nowozelandzkiego personelu. Liczba ofiar śmiertelnych podczas konfliktu wyniosła 11 928 (dane Commonwealth War Graves Commission). Powojenne obliczenia wykazały, że wskaźnik liczby zabitych na milion mieszkańców Nowej Zelandii (6684) był najwyższy we Wspólnocie Narodów (Wielka Brytania – 5123, a Australia – 3232).
W kraju Nowa Zelandia zmobilizowała się do wojny. Początkowo nacisk kładziono na produkcję na potrzeby działań wojennych, a pierwszorzędne nowozelandzkie produkty dostarczały niezbędnych artykułów spożywczych dla Wielkiej Brytanii. Pobór mężczyzn do sił zbrojnych, począwszy od 1940 roku, szedł w parze z przydziałem siły roboczej dla tych, którzy nie zostali wysłani za granicę. Rozwój bezpośredniego zagrożenia znacznie zintensyfikował ten proces.
W lipcu 1942 roku mobilizacja wojskowa Nowej Zelandii – największa w jej historii – osiągnęła szczyt z 154.549 mężczyzn i kobiet pod bronią (w tym tych za granicą) i dalszych 100.000 w Home Guard. Ogółem w siłach zbrojnych służyło 194 000 mężczyzn – 67 procent osób w wieku od 18 do 45 lat – i 10 000 kobiet. Nowa Zelandia przeznaczyła bardzo dużą część swoich zasobów na wysiłek wojenny: około 30 procent dochodu narodowego ogółem, przy czym liczba ta wzrosła do 50 procent w krytycznych latach 1942-44.
Strategia Nowej Zelandii w II wojnie światowej okazała się skuteczna. Przedwojenne założenia, że siła morska będzie miała kluczowe znaczenie dla jej bezpieczeństwa fizycznego i ekonomicznego, okazały się uzasadnione, nawet jeśli nie w przewidywany sposób. To raczej amerykańska niż brytyjska potęga morska pokonała Japonię, a lotniskowce, a nie pancerniki, były decydującymi elementami w konflikcie morskim na Pacyfiku.
W ostatecznym rozrachunku Nowa Zelandia zależała od ogólnego zwycięstwa aliantów, a to zostało osiągnięte w 1945 r. wraz z kapitulacją Niemiec (8 maja) i Japonii (15 sierpnia), przy czym Włochy zostały pokonane dwa lata wcześniej. Pod tym względem wynik wojny przypominał jej poprzedniczkę z 1918 roku. Choć Imperium Brytyjskie i Wspólnota Narodów wraz z sojusznikami zwyciężyły w obu przypadkach, drugi konflikt jeszcze dobitniej pokazał ograniczenia brytyjskiej potęgi. Jej niepowodzenie na Pacyfiku w latach 1941-42 miało mieć głębokie konsekwencje dla przyszłości Imperium Brytyjskiego, a w odpowiednim czasie także dla statusu Wielkiej Brytanii jako światowego mocarstwa. Nie mogło to nie wpłynąć zasadniczo na pozycję Nowej Zelandii, choć implikacje te były początkowo opornie przyjmowane przez nowozelandzką opinię publiczną. W międzyczasie rząd starał się wzmocnić brytyjską potęgę na Pacyfiku poprzez uzyskanie zobowiązania do zapewnienia bezpieczeństwa ze strony Stanów Zjednoczonych, obecnie wyraźnie dominującej potęgi na Pacyfiku, który to cel został osiągnięty dzięki zawarciu sojuszu ANZUS w 1951 roku.