Zespół posocznicowy

Co to jest zespół posocznicowy?

Zespół posocznicowy (PSS) jest stanem, który dotyka do 50% osób, które przeżyły sepsę. Obejmuje on fizyczne i/lub psychologiczne skutki długoterminowe, takie jak:

fizyczne –

• Trudności w zasypianiu, albo trudności z zasypianiem lub utrzymaniem snu
• Zmęczenie, senność
• Duszność oddechu, trudności w oddychaniu
• Niewydolny ból mięśni lub stawów
• Puchnięcie kończyn
• Powtarzające się zakażenia, szczególnie w ciągu pierwszych kilku tygodni i miesięcy po pierwszym epizodzie sepsy
• Słaby apetyt
• Zmniejszona czynność narządów, np. nerek, wątroby, serca
• Utrata włosów
• Wysypka skórna

Psychologiczne lub emocjonalne –

• Halucynacje
• Napady lęku

Psychologiczne lub emocjonalne

Ryzyko wystąpienia PSS jest wyższe wśród osób przyjętych na oddział intensywnej terapii (OIOM) oraz u osób, które przebywały w szpitalu przez dłuższy czas. PSS może dotknąć ludzi w każdym wieku, ale badanie przeprowadzone przez University of Michigan Health System, opublikowane w 2010 r. w czasopiśmie medycznym JAMA, wykazało, że starsi pacjenci, którzy przeżyli ciężką sepsę, byli bardziej narażeni na długoterminowe zaburzenia funkcji poznawczych i problemy fizyczne niż inni w ich wieku, którzy byli leczeni na inne choroby. Ich problemy wahały się od niemożności chodzenia do niemożności uczestniczenia w codziennych czynnościach, takich jak kąpiel, toaleta czy przygotowywanie posiłków. Zmiany w stanie psychicznym mogą obejmować od braku zdolności do wykonywania skomplikowanych zadań do braku zdolności do zapamiętywania codziennych rzeczy.

Autorzy napisali, „…60 procent hospitalizacji z powodu ciężkiej sepsy było związanych z pogorszeniem funkcji poznawczych i fizycznych wśród starszych dorosłych, którzy przeżyli. Szanse na nabycie umiarkowanych lub poważnych zaburzeń poznawczych były 3,3 razy większe po epizodzie sepsy niż w przypadku innych hospitalizacji.”

Co więcej, jedna na sześć osób, które przeżyły sepsę ma problemy z zapamiętywaniem, koncentracją i podejmowaniem decyzji.

Dzieci również mogą żyć z trwałymi problemami związanymi z sepsą. Około 34% dzieci, które przeżyły sepsę, nie wraca do stanu sprzed sepsy przez co najmniej 28 dni po hospitalizacji. Liczby te mogą być w rzeczywistości wyższe, ponieważ inne badanie obejmowało nauczycieli, którzy oceniali uczniów, którzy mieli sepsę. Naukowcy odkryli, że 44% dzieci, które były we wstrząsie septycznym, miało problemy poznawcze w porównaniu z dziećmi zdrowymi. Są one również bardziej narażone na PTSD, jeśli były leczone na pediatrycznym oddziale intensywnej terapii.

Co powoduje zespół posocznicowy?

Dla niektórych pacjentów, przyczyna ich PSS jest oczywista. Zakrzepy krwi i słabe krążenie krwi podczas choroby mogły spowodować gangrenę, skutkującą amputacją palców u rąk, nóg lub kończyn. Uszkodzenie płuc może mieć wpływ na oddychanie. W innym badaniu, opublikowanym w 2012 roku w czasopiśmie Shock, naukowcy stwierdzili, że osoby, które przeżyły sepsę, mogą być bardziej podatne na rozwój wirusowych infekcji układu oddechowego (płuc).

Inne narządy również mogą zostać uszkodzone, takie jak nerki lub wątroba.

Te trwałe problemy fizyczne można wyjaśnić, ale w PSS jest coś więcej, czego jeszcze nie można wyjaśnić, np. upośledzające zmęczenie i przewlekły ból, którego doświadcza wiele osób, które przeżyły sepsę. Inni skarżą się na pozornie niezwiązane problemy, takie jak utrata włosów, która może wystąpić tygodnie po ich wypisie ze szpitala.

Zespół stresu pourazowego

Wielu pacjentów, którzy przeżyli sepsę, zgłasza również objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD). Naukowcy uznali już, że pobyty na OIT mogą wywołać PTSD, który może trwać latami.

Zgodnie z badaniem Johns Hopkins z 2013 r., które dotyczyło PTSD po pobytach na OIT, osoby z historią depresji były dwukrotnie bardziej narażone na wystąpienie PTSD po pobycie na OIT. Badacze stwierdzili również, że pacjenci, którzy mieli sepsę, byli bardziej narażeni na rozwój PTSD.

Należy zauważyć, że PSS nie występuje tylko u starszych pacjentów lub u tych, którzy byli już chorzy. W artykule redakcyjnym opublikowanym w JAMA w październiku 2010 r. poruszono kwestię PSS. W „The Lingering Consequences of Sepsis,” autor napisał, „Nowe deficyty były stosunkowo bardziej dotkliwe wśród pacjentów, którzy byli wcześniej w lepszym stanie zdrowia, być może dlatego, że było mniej miejsca na dalsze pogorszenie wśród pacjentów, którzy już mieli słabe fizyczne lub poznawcze funkcje przed epizodem sepsy.”Innymi słowy, od zdrowych ludzi można oczekiwać szybkiego powrotu do zdrowia po tak poważnej chorobie, ale w rzeczywistości mogą oni mieć odwrotne doświadczenia.

Co można zrobić z zespołem posocznicy?

Lekarze i inni pracownicy służby zdrowia muszą rozpoznać zespół posocznicy wśród osób, które przeżyły sepsę. W ten sposób pacjenci będą mogli być kierowani do odpowiednich placówek. Zasoby mogą obejmować skierowania do:

• Wsparcia emocjonalnego i psychologicznego (doradztwo, terapia poznawczo-behawioralna lub ocena neuropsychiatryczna)
• Wsparcia fizycznego, takiego jak terapia fizyczna lub neurorehabilitacja.

Niezależnie od tego, jak chory jest ktoś po przebyciu sepsy, osoba, która przeżyła sepsę, Julie Osenton opisuje, jak czuje się większość osób, które przeżyły sepsę: „Nigdy nie czujesz się bezpiecznie. Za każdym razem, gdy dzieje się jakaś mała rzecz, myślisz: „Czy muszę jechać do szpitala, czy to nic takiego?”

Co to jest zespół po-ICU i czy to jest to samo, co PSS?

Zespół po-ICU (PICS) jest uznanym problemem, który może dotyczyć pacjentów, którzy spędzili czas na oddziale intensywnej terapii, ICU. Jest on bardziej prawdopodobny wśród pacjentów, którzy zostali poddani sedacji lub umieszczeni pod respiratorem. Nie jest niczym niezwykłym, że u osoby przebywającej na oddziale intensywnej terapii może dojść do majaczenia – czasami nazywanego delirium ICU. Im dłużej pacjent przebywa na takim oddziale, tym większe jest ryzyko wystąpienia majaczenia lub PICS. Badanie opublikowane w New England Journal of Medicine wykazało, że niektórzy z tych pacjentów nadal mieli problemy poznawcze (psychiczne) rok po wypisie.

Różnica między PICS a PSS może wydawać się niewielka. PICS jest związany z oddziałem intensywnej terapii. Pacjenci, którzy są przyjmowani na OIT są narażeni na PICS. Z kolei PSS może wystąpić u pacjentów z sepsą, którzy nie byli leczeni na oddziale intensywnej terapii, ale mieli przedłużony pobyt w szpitalu. Ryzyko wzrasta w zależności od ciężkości choroby i długości hospitalizacji. Pacjenci z PSS mogą mieć również problemy fizyczne, które zazwyczaj nie są związane z PICS, takie jak amputacje.

Czy syndrom post-COVID i PSS to ta sama rzecz?

W prasie i Internecie pojawiło się wiele artykułów na temat długodystansowców COVID-19, nazwanych tak, ponieważ doświadczają trwałych objawów długo po tym, jak wyleczyli się z zakażenia koronawirusem.

Ludzie, którzy mają ciężką postać COVID-19 mają sepsę wirusową. COVID-19, zakażenie wywołane przez wirusa SARS-CoV-2, powoduje sepsę i prowadzi do ciężkiej choroby. Dlatego objawy związane z zespołem post-COVID są identyczne jak w przypadku PSS, z wyjątkiem utraty smaku i węchu. Ponieważ jednak sepsa jest rzadko wymieniana w odniesieniu do COVID-19, ludzie zaczęli nazywać trwałe problemy zespołem post-COVID zamiast PSS.

Listy dotyczące PSS dla pracowników służby zdrowia i innych osób.

Niektórzy ludzie, którzy uważają, że mają objawy PSS, mogą mieć trudności z rozmową z pracownikami służby zdrowia o swoich problemach. Ten list, skierowany do osób pracujących w służbie zdrowia, pomaga wyjaśnić niektóre z zagadnień związanych z PSS. Jeśli uważa Pan/Pani, że ten list byłby pomocny, proszę go wydrukować i przynosić na wizyty lekarskie.

Aby pomóc wyjaśnić innym kwestie związane z posocznicą, Sepsis Alliance posiada listy wyjaśniające sepsę i PSS do:

• Doktorów
• Nauczycieli
• Trenerów
• Pracowników opieki dziennej

Updated January 21, 2021.