Wat is Persona?
Persona is het publieke beeld van iemand. Het oorspronkelijke woord persona betekent masker, dus het masker dat we in het openbaar dragen om een bepaald beeld over ons op te dringen: vader, moeder, chef, kunstenaar, ambtenaar, president van de republiek, enz. Persona is dus een resultaat van sociale aanpassing dat een belangrijke rol speelt in de omgang met gelijken.
De persona kan overdreven zijn, dat wil zeggen een persoonlijkheid suggereren die niets natuurlijks heeft maar pure fictie is. Dit is gewoonlijk het geval bij politici, sterren uit de massamedia, iedereen die beweert een speciale rol te spelen in het sociale leven.
Als de persona overdreven is, dan verdwijnt onze authentieke persoonlijkheid tot ze praktisch onherkenbaar wordt.
Het
individuatieproces begint vanaf dit niveau, van de persona, van het sociale masker, waarbij men probeert de kunstmatige conventie te doorbreken door het bewustzijn van haar aanwezigheid en functie, en de verzwakking van haar vaak beklemmend-imperatief karakter.
Jung over Persona
Persona… is het systeem van aanpassing van het individu aan, of de manier die hij aanneemt in de omgang met, de wereld. Elke roeping of beroep, bijvoorbeeld, heeft zijn eigen karakteristieke persoonlijkheid. Het is tegenwoordig gemakkelijk om deze dingen te bestuderen, nu de foto’s van publieke persoonlijkheden zo vaak in de pers verschijnen. Een bepaald gedrag wordt hen door de wereld opgedrongen, en beroepsmensen trachten aan deze verwachtingen te voldoen. Alleen bestaat het gevaar dat zij identiek worden met hun personages – de professor met zijn leerboek, de tenor met zijn stem. Dan is het kwaad geschied; voortaan leeft hij uitsluitend tegen de achtergrond van zijn eigen biografie. Want tegen die tijd staat er geschreven: “… toen ging hij naar zo’n en zo’n plaats en zei dit of dat”, enz. (…) Men zou, met enige overdrijving, kunnen zeggen dat de persona datgene is wat men in werkelijkheid niet is, maar wat men zelf en ook anderen denken dat men is. (Uit Carl Jung: The Archetypes and the Collective Unconscious, Deel 9, deel I van The Collected Works , Princeton University Press, 1990, p. 123.)