Lymfoom bij honden
http://www.caninecancer.com
(De informatie op deze pagina is op geen enkele manier bedoeld om het advies van uw persoonlijke dierenarts te vervangen.)
Lymfoom is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij honden. Hoewel er rassen zijn die een verhoogd risico lijken te lopen op deze ziekte, kan lymfoom elke hond van elk ras op elke leeftijd treffen. Het maakt 10-20% van alle kankers bij honden uit.
Lymfoom (lymfosarcoom of non-Hodgkin-lymfoom) is een kwaadaardige vorm van kanker waarbij het lymfoïde systeem betrokken is. In een gezond dier is het lymfoïde systeem een belangrijk onderdeel van het afweersysteem van het lichaam tegen infectieuze agentia zoals virussen en bacteriën. Lymfoïd weefsel komt normaal voor in veel verschillende delen van het lichaam, waaronder lymfeklieren, lever, milt, maagdarmkanaal en huid. Lymfosarcoom wordt ingedeeld naar de plaats in het lichaam waar de kanker begint.
Deze omvatten:
- Multicentrische vorm komt voor in de lymfeklieren.
- Gastro-intestinale vorm treedt op in de maag, darmen, lever en lymfeklieren in de buik.
- Mediastinale vorm treedt op in het mediastinum, voor het hart in een orgaan dat de thymus wordt genoemd. Vandaar dat deze vorm van lymfosarcoom soms thymisch lymfoom wordt genoemd.
- Cutane vorm treedt op in de huid.
- Acute lymfoblastische leukemie treedt op wanneer de ziekte in het beenmerg begint.
- Diverse vormen van lymfosarcoom komen minder vaak voor en omvatten die welke beginnen in het zenuwstelsel, de neusholte of de nieren.
Oorzaken
Weliswaar begrijpen we hoe lymfomen ontstaan, maar we begrijpen nog steeds niet waarom. Er wordt gespeculeerd dat milieufactoren zoals blootstelling aan pesticiden (vooral herbicide 2,3-D) of sterke magnetische velden de incidentie verhogen, maar daar is momenteel geen sterk bewijs voor. Er zijn ook aanwijzingen voor een mogelijke genetische correlatie, maar verdere studies moeten worden uitgevoerd om de exacte risicofactoren te bepalen die een rol spelen bij het lymfoom bij honden.
Risicofactoren
Lymfosarcoom komt voor bij honden van middelbare leeftijd tot oudere honden. In feite zijn de meeste aangetaste honden tussen de 5-9 jaar oud. Bepaalde hondenrassen hebben een hoger dan gemiddeld risico op het ontwikkelen van deze ziekte en omvatten Rottweilers, Schotse terriers, Golden retrievers, Basset hounds, en Duitse herders. Mannetjes en vrouwtjes worden in gelijke mate getroffen. Bij honden kan er een genetische basis zijn voor deze ziekte en, bij bepaalde rassen, zijn enkele families met meerdere nauw verwante dieren getroffen.
Symptomen
Meestal verschijnt lymfoom als “gezwollen klieren” (lymfeklieren) die kunnen worden gezien of gevoeld onder de nek, voor de schouders, of achter de knie. Soms kan het lymfoom ook lymfeklieren aantasten die van buiten het lichaam niet zichtbaar of voelbaar zijn, zoals de lymfeklieren in de borstkas of in de buikholte. Andere symptomen zijn braken, diarree, verlies van eetlust, gewichtsverlies, lusteloosheid, ademhalingsmoeilijkheden en toegenomen dorst of urineren. Cutaan lymfosarcoom kan roodheid of schilfering van de huid, zweervorming (vooral bij de lippen en op de voetzolen), jeuk of knobbels in de huid veroorzaken. De klinische verschijnselen zullen variëren afhankelijk van het stadium van de ziekte, het volume van de tumor en de anatomische locatie van het lymfoom.
Diagnose
Als de patiënt hypercalcemisch is, beoordeel dan de nierfunctie, en bepaal of de hond normale neutrofielen- en bloedplaatjesaantallen heeft, zodat chemotherapie veilig kan worden toegediend. Lymfeklierkanker kan ook worden gediagnosticeerd met röntgenstralen en echografie. Welke tests precies worden uitgevoerd, hangt af van de plaats van de tumor.
Als de diagnose lymfoom eenmaal is gesteld, moet de kanker worden geënsceneerd. Het stadium is het proces waarbij de dierenarts vaststelt in welke mate het lymfoom zich in het lichaam van het dier heeft verspreid. De mate van verspreiding is van invloed op de wijze waarop een hond wordt behandeld.
Stadium Definitie
Stadium I – Betrokkenheid van een solitaire lymfeklier of lymfoïd weefsel in een enkel orgaan
Stadium II – Meerdere lymfeklieren in hetzelfde algemene gebied betrokken
Stadium III – Alle perifere lymfeklieren betrokken
Stadium IV – Betrokkenheid van lever en/of milt, en/of voorste mediastinum in de borstkas betrokken
Stadium V – Betrokkenheid van beenmerg (sommige classificaties beschouwen huidbetrokkenheid in dit stadium)
Substadium a – zonder systemische ziektesymptomen (patiënt heeft over het algemeen geen symptomen)
Substadium b – met systemische ziektesymptomen (patiënt voelt zich niet goed)
Behandeling
De chemotherapiebehandeling bestaat meestal uit een combinatie van orale en injecteerbare geneesmiddelen die op frequente basis worden toegediend. Het exacte behandelingsprotocol is afhankelijk van de dierenarts en de financiële middelen van het hondengezin. Hieronder volgen enkele veel voorkomende protocollen die beschikbaar zijn voor behandeling na de eerste diagnose van lymfoom.
Multi-drug protocol: De behandeling bestaat uit het gebruik van verschillende chemotherapie medicijnen (prednison, L-asparaginase , vincristine, cyclofosfamide en doxorubicine ). Wekelijkse chemotherapiebehandelingen worden gedurende ongeveer 8 weken gegeven. De behandelingen worden vervolgens om de 2 weken gespreid tot een totaal van 6 maanden behandeling. De gemiddelde overlevingstijd voor patiënten met stadium IIIa of IVa lymfoom die met dit protocol worden behandeld, is 1 en een half jaar.
Doxorubicine alleen: De patiënt wordt behandeld met in totaal 5 behandelingen doxorubicine met
3-wekelijkse tussenpozen. De gemiddelde overlevingstijd bij deze aanpak is 10-11 maanden.
COP: Dit protocol omvat een combinatie van cyclofosfamide in tabletvorm, vincristine en prednison. Er worden 4 wekelijkse intraveneuze injecties met vincristine gegeven, gevolgd door injecties met een interval van 3 weken om de behandeling van 6 maanden te voltooien. Cyclofosfamide wordt om de 3 weken gedurende 4 dagen toegediend (4 dagen op; 17 dagen af). Prednison wordt gedurende 6 maanden dagelijks toegediend. De gemiddelde overlevingstijd met dit protocol wordt gerapporteerd als 8-10 maanden.
Prednison alleen: Dit medicijn is een steroïde en kan in pilvorm dagelijks thuis worden gegeven. De gemiddelde overlevingstijd voor patiënten met lymfoom die alleen met prednison worden behandeld, is 60 dagen.
Prognose
Sommige eigenaren kiezen ervoor om honden die lymfoom ontwikkelen niet te behandelen. De levensverwachting van deze onbehandelde honden is gemiddeld 4 tot 6 weken. Orale prednisontherapie kan de zwellingen en het ongemak verminderen, maar zal hun levensduur waarschijnlijk niet merkbaar verlengen. Ook moet worden opgemerkt dat orale prednisonbehandeling voorafgaand aan chemotherapie niet wordt aanbevolen en zelfs de effectiviteit van de chemotherapie kan verminderen.
Bij honden die wel een van de aanbevolen chemotherapieprotocollen ondergaan, kan de levensverwachting worden verlengd. De meeste honden met lymfoom ontwikkelen een lymfoom van gemiddelde tot hoge graad dat zeer goed reageert op chemotherapie. Meer dan 75% van de honden met lymfoom zal naar verwachting een volledige remissie bereiken met chemotherapie. De duur van de eerste remissie is variabel, afhankelijk van het gebruikte chemotherapieprotocol, met mediane remissietijden variërend van 6 maanden tot 11 maanden. De tweede remissie is moeilijker te bereiken, met ongeveer 40% van de honden met lymfoom die een volledige remissie bereiken met een tweede kuur chemotherapie. Minder dan 20% van de honden met lymfoom zal een derde volledige remissie bereiken. Ongeveer 40-45% van de honden met lymfoom leeft een jaar met behandeling. Minder dan 20% van de honden met lymfoom leven 2 jaar met behandeling. Uiteindelijk zal de kanker een orgaan zodanig infiltreren dat dit orgaan faalt (vaak is dit het beenmerg of de lever). De patiënt verliest zijn eetlust, braakt of krijgt diarree, verzwakt en sterft. Op een gegeven moment wordt de tumor resistent tegen de therapie en kunnen er geen remissies meer worden verkregen.
Als een hond echter chemotherapie verdraagt (gelukkig doen de meeste honden dat), kan de kwaliteit van leven tijdens de behandelingsperiode vrij goed zijn. De behandeling van lymfeklierkanker bij de hond wordt beschouwd als een van de meer succesvolle kankerbehandelingen en kan vaak worden uitgevoerd door een lokale dierenarts zonder de noodzaak om lange afstanden af te leggen naar veterinaire scholen of gespecialiseerde klinieken. Het helpt om te onthouden dat één jaar gelijk kan staan aan bijna 10% van de verwachte levensduur van een hond, daarom is de verhoogde levensverwachting met lymfoom behandeling vaak de moeite waard.