- Gitaar Toonladders
- Bekende Gitaar Toonladders
- Over toonladderpatronen
- De pentatonische toonladder
- Luister naar songs die pentatonische toonladder patronen gebruiken
- De majeur toonladder
- De harmonische mineur toonladder
- Schrijven en componeren met toonladders
- Lees meer over gitaartoonladders en verwante gitaartheorie
Gitaar Toonladders
In de muziek is een toonladder een serie noten die een voor een worden gespeeld in oplopende en aflopende volgorde. Toonladders maken patronen op de toets, die gitaristen vingeren en pick positie naar positie. Gitaristen gebruiken toonladders om melodieën, riffs, solo’s en baslijnen te spelen.
Er zijn ontelbare soorten toonladders die op gitaar kunnen worden gespeeld, maar wist je dat populaire muziek meestal is gebaseerd op slechts twee soorten patronen? Dat klopt. Bekende muziekgenres als pop, rock, blues, en country gebruiken toonladderpatronen gebaseerd op de pentatonische toonladder en de majeur toonladder. Een ander type toonladder, de harmonische mineur, wordt bij gelegenheid in deze patronen verwerkt. Als je succes wilt hebben bij het spelen van populaire muziekstijlen, dan moet je je aandacht op deze toonladders richten.
Bekende Gitaar Toonladders
Geloof je me niet dat deze toonladders het grootste deel van de tijd worden gebruikt? Laat me het je bewijzen! Hieronder staat een lijst van beroemde gitaarsolo’s, die vaak op “Top Guitar Solos of All Time” lijsten staan, en de toonladders die ze gebruiken.
Pentatonische toonladderpatronen
“Voodoo Child (Slight Return)” (Jimi Hendrix) – Jimi Hendrix Experience
“The Thrill is Gone” (B.B. King) – B.B. King
“Wish You Were Here” (David Gilmour) – Pink Floyd
Major scale patterns
“Smells Like Teen Spirit” (Kurt Cobain) – Nirvana
“Reelin’ in the Years” (Elliot Randall) – Steely Dan
“Light My Fire” (Robby Krieger) – The Doors
Pentatonische en majeur toonladderpatronen
“Stairway to Heaven” (Jimmy Page) – Led Zeppelin
“Johnny B. Goode” (Chuck Berry) – Chuck Berry
“Cliffs of Dover” (Eric Johnson) – Eric Johnson
Pentatonische en majeur toonladderpatronen met toegevoegde harmonische mineur
“Sultans of Swing” (Mark Knopfler) – Dire Straits
“Hotel California” (Don Felder, Joe Walsh) – The Eagles
“Sweet Child O’ Mine” (Slash) – Guns N’ Roses
Ik hoop dat je snapt wat ik bedoel. Aangezien sommige van deze solo’s worden uitgevoerd door zeer ervaren spelers, zou je verwachten dat de gebruikte toonladders iets buitengewoons zijn, misschien exotische toonladders uit een toonladderboek voor gevorderden, maar dat zijn ze niet. Ik zou erop willen wijzen dat de manier waarop toonladderpatronen worden gemengd een beetje lastig kan worden, majeur toonladderpatronen kunnen verschillende modale klanken voortbrengen, en spelers werken vaak met chromatische halve stapbewegingen tussen toonladdertonen (de zogenaamde passeertonen), maar de basispatronen blijven nog steeds die van de pentatonische en majeur toonladder. In feite is de harmonische mineurtoonladder slechts een licht gewijzigde mineurtoonladder, waarin een noot tijdelijk wordt verhoogd om een bepaald type akkoordwijziging te volgen. Met andere woorden, zelfs als spelers de harmonische mineur toonladder gebruiken, werken ze nog steeds binnen dezelfde pentatonische en majeur toonladder basispatronen. Daarom moet je pentatonische en majeur toonladderpatronen oefenen en alle manieren waarop ze worden toegepast onder de knie krijgen.
Over toonladderpatronen
Een ding dat kenmerkend is voor gitaar is de beschikbaarheid van unisono toonhoogtes op het fretboard. Met andere woorden, dezelfde toonhoogte kan vaak op meer dan één plaats worden gespeeld. Een toonladder heeft meestal een vast aantal tonen, zoals vijf of zeven, en deze tonen kunnen op meer dan één plaats op de hals worden gespeeld. Bovendien, wanneer toonladders stijgen en dalen, kunnen hun noten worden herhaald in hogere en lagere registers totdat er geen toonhoogtes meer beschikbaar zijn. Dit alles om te zeggen dat de noten van een vijf- of zeventoons toonladder in feite over de hele toets verspreid zijn, met meerdere voorkomens van elke noot en hogere en lagere versies van elke toonhoogte die overal te vinden zijn. Om gitaristen de noten van een toonladder over de hals te leren, verdelen ze de toets in secties die posities worden genoemd. De toonladdernoten in elke positie vormen een patroon. Je oefent en onthoudt deze toonladderpatronen totdat alle gebieden van de toets aan bod zijn gekomen en je de toonladder overal vrij kunt gebruiken.
De pentatonische toonladder
Van de twee hoofdtypen toonladderpatronen die je moet leren, zijn de pentatonische patronen het eenvoudigst en gemakkelijkst te vingeren en te plukken. “Penta” betekent vijf, en “tonica” betekent toon. De pentatonische toonladder is een toonladder met vijf tonen. Zij produceert twee soorten tonaliteiten, majeur en mineur, waarbij de klank afhangt van hoe je haar gebruikt. Eén versie van de pentatonische toonladder, de “blues scale” genoemd, voegt een chromatische passeertoon toe tussen twee van de stappen van de toonladder. Als je leert de hals te bedekken met deze toonladder, werkt het goed om de toets in vijf posities te verdelen en de plaatsing van alle noten te leren door vijf patronen te spelen. Er zijn veel geweldige gitaar riffs, solo’s, en baslijnen die gebaseerd zijn op pentatonische patronen. Luister naar voorbeelden van pentatonische toonladder songs door op de audio link hieronder te klikken
Luister naar songs die pentatonische toonladder patronen gebruiken
https://www.guitarmusictheory.com/wp-content/uploads/2020/04/Pentatonic-Scale.mp3
Misschien wel het meest bekende en gebruikte toonladder patroon op gitaar, dit pentatonische toonladder patroon functioneert als E mineur of G majeur in deze open positie, maar wordt rond de hals verplaatst om ook in andere toonsoorten te spelen. Probeer deze noten een voor een te spelen, van de laagste naar de hoogste toon, en dan de richting om te keren.
De majeur toonladder
De majeur toonladder heeft zeven noten, dat zijn er twee meer dan de pentatonische toonladder. Zoals elke toonladder zijn de noten verspreid over de toets en moet je ze leren, één positie en één patroon per keer. Vanwege de extra noten zijn majeur toonladderpatronen complexer dan pentatonische toonladderpatronen, en ze vereisen het gebruik van meer vingers. Als gevolg daarvan vergt het meer werk om je weg te vinden rond de hals met de majeur toonladder. Er zijn ook meer mogelijkheden als het gaat om het vormen van patronen. Je ziet meestal dat de majeur toonladder wordt onderwezen in vijf of zeven patronen. Hoe dan ook, de patronen zijn nog steeds de majeur toonladder. Ik leer patronen als een set van zowel vijf als zeven in mijn Fretboard Theory videocursus.
Elk van de zeven graden van de majeur toonladder kan worden gebruikt als de primaire toonhoogte in een muziekstuk. De structuur en de klank van de toonladder veranderen afhankelijk van welke noot wordt gebruikt. Dit betekent dat majeur toonladderpatronen worden gebruikt om een van de zeven soorten toonladders te spelen die modi worden genoemd. De twee meest voorkomende modi heten Ionisch en Eolisch, die voortkomen uit de 1e en 6e graad, en zijn beter bekend als de relatieve majeur en de relatieve mineur toonladder.
Majeur toonladderpatronen worden gebruikt om veel bekende gitaarliedjes te spelen. Luister naar de audiotrack hieronder om enkele voorbeelden te horen.
In dit fretboard diagram zie je waar alle noten met betrekking tot de G majeur toonladder zich in één positie bevinden. De getallen hier stellen toonladdergraden voor, geen vingerzettingen. Om G naar G te spelen, begin en eindig je op 1.
De harmonische mineur toonladder
Een ander type toonladder die af en toe voorkomt in populaire muziekstijlen de is harmonische mineur toonladder. Meestal is een muziekstuk niet uitsluitend gebaseerd op de harmonische mineur toonladder, maar gebruikt de muziek de toonladder tijdelijk om een bepaald type harmonie te produceren. En de harmonische mineur toonladder is eigenlijk gewoon een licht aangepaste mineur toonladder, met een toonhoogte verhoogd om te passen bij een specifiek soort akkoord verandering.
Als het gaat om het leren van deze toonladder en zijn patronen, denk ik dat je beter af bent met het maken van eenvoudige aanpassingen aan de mineur toonladder in plaats van te werken aan het bedekken van de hele hals met nieuwe harmonische mineur toonladder patronen, hoewel, het laatste is een optie en kan een goed doel dienen op sommige niveaus van spelen.
Een variatie op de harmonische mineur toonladder die zo nu en dan opduikt is de melodische mineur toonladder. Wat alle andere soorten toonladders betreft (die ik hier niet zal noemen omdat ik u niet in verwarring wil brengen), u hoort ze zelden of nooit gebruikt in populaire muziekstijlen. Andere toonladders begin je tegen te komen als je je begeeft in minder bekende en vaak meer gecompliceerde muziekgenres als bebop jazz en neoklassiek. Gitaristen in deze genres vertrouwen nog steeds op de fundamentele toonladders die ik hier heb beschreven (namelijk de pentatonische en majeur toonladderpatronen), dus zorg ervoor dat je dezelfde basiskennis hebt voordat je probeert te spelen zoals zij.
Schrijven en componeren met toonladders
Het leren spelen van toonladders is niet alleen bedoeld om leadgitaar te spelen. Toonladders worden ook gebruikt om:
- intervallen te identificeren
- Akkoorden te bouwen
- Progressies te tekenen
- Nummers te spelen
- Melodieën en harmonieën te componeren
Dus zelfs als je alleen maar ritmegitarist of songwriter bent, kun je nog steeds baat hebben bij het leren van toonladders. Andere instrumenten, zoals toetsen, hoorns en strijkers, gebruiken ook pentatonische en majeur toonladders, wat interessant is voor componisten die liever op gitaar arrangeren.
Lees meer over gitaartoonladders en verwante gitaartheorie
Wat is gitaartheorie?
Hoe leer je akkoorden op de toets
Hoe speel je gitaarakkoord progressies
Wat zijn toonladder modi?
Hoe leer je de gitaar toets
Wat is fretboard theorie?