Kunst is eeuwig. De evolutie van het menselijk leven kan niet besproken worden zonder sporen van kunst erin op te nemen.
Kunst omvat vrijwel alles in de wereld, zowel levend als niet-levend. Bovenal is het het middel om iemands gedachten, overtuigingen, gevoelens of percepties tot uitdrukking te brengen door middel van creatieve bekwaamheid of vaardigheid, tentoongespreid in schilderen, schrijven, muziek, dansen en zelfs communicatie.
LHOOQ Dadaïsme en surrealisme
Kunst brengt de creativiteit die in de mens besloten ligt naar buiten. Zo kan een mooie ochtend als inspiratiebron dienen voor een dichter. Hij kan door die inspiratie een meesterwerk schrijven. Het gedicht is een kunst omdat het iets uitdrukt.
Wat de kunst betreft, haar voornaamste doel is een boodschap over te brengen. Een schilderij kan adembenemend zijn. Een gedicht kan ontroerend zijn. Een lied kan betoverend zijn. Echter, achter de schoonheid van deze kunsten, ligt een boodschap die moet worden overgebracht. Kunst heeft dus niet alleen te maken met esthetiek. Het is een belichaming van de boodschap.
Kunst is breed.
Sculptuur, schilderkunst, muziek, ontwerpen, mode… vallen onder de paraplu van de kunst.
Onder de concepten die in de huishouding van de kunst zijn verankerd, is het dadaïsme.
Oorsprong van het dadaïsme
De term “dada” werd uitgevonden door de Romeinse schrijver, Tristan Tzara (1896-1963) in Hugo Ball’s Cabaret Voltaire in Zürich, tijdens een van de bijeenkomsten die in 1916 door een groep kunstenaars werden gehouden.
“Dada” is een informeel Frans woord dat “stokpaardje” betekent.”
Het dadaïsme kwam tot leven als een vorm van protest tegen de absurditeit en belachelijkheid van de moderniteit.
Dadaïsme als beweging begon in de vroege uren van de jaren 1910.
Kunstenaars van deze beweging maakten door hun werken de zinloosheid en basloosheid van de moderne wereld belachelijk. Door de “controversiële” aard van het Dadaïsme werd het gezien als een kunstbeweging die ingaat tegen de standaard en normen waar de maatschappij voor staat.
Een belangrijke factor die de start van het Dadaïsme bevorderde was de Eerste Wereldoorlog tussen 1914 – 1918.
De eerste wereldoorlog kostte het leven aan miljoenen mensen, en miljoenen raakten gewond. Het traumatische effect van de eerste wereldoorlog is het verlies van de werkelijkheid door Europa, zoals Dickerman stelt: “De Eerste Wereldoorlog veroorzaakte een ineenstorting van het vertrouwen in de retoriek – zo niet de principes – van de cultuur van rationaliteit die in Europa sinds de Verlichting had geheerst.” Dit verlies van realiteit maakte plaats voor verwarring.
Dadaïsme wil van deze verwarring humor maken door middel van parodie.
Daarnaast begonnen gevluchte Europese kunstenaars en intellectuelen die getroffen waren door de Eerste Wereldoorlog het Dadaïsme in Zürich. Zij zagen de oorlog als zinloos en ongegrond.
Wat is dadaïsme, dadaïstische kunst, of een dadaïst?
Eenvoudig gezegd, is dadaïsme een kunstvorm. Het is een kunstbeweging.
De definitie van het Dadaïsme draait om de voorvallen die zich tijdens zijn ontstaan hebben voorgedaan. Het is een beweging omdat het een kunstvorm is die wordt aangevoerd en aangenomen door een groep kunstenaars met een vergelijkbare filosofie en stijl in een bepaalde periode.
Elke kunstbeweging heeft een focus. Het dadaïsme is daarop geen uitzondering.
Als beweging verzet het dadaïsme zich tegen de opleving of de opstand van de kapitalistische cultuur.
“Wanneer de kunstenaar zichzelf vindt, is hij verloren. Het feit dat hij erin geslaagd is zichzelf nooit te vinden, beschouwt Max Ernst als zijn enige blijvende prestatie”. – Max Ernst
Deze beweging ziet de kunst in het gevaar gedegradeerd te worden. Tijdens haar ontstaan dachten de stichters dat de kunst die in die tijd bestond, aan het degraderen was. Daarom wil het Dadaïsme een nieuwe kunstvorm creëren die verschilt van alle voorgaande kunsten.
Dadaïsme, dus als kunstbeweging, is een kunststijl gedeeld door kunstenaars met een gelijkaardige gedachte, oriëntatie en doel – het uitdagen van de kapitalistische noties van de maatschappij
Dadaïsme of Dada-kunst is anarchistisch.
Zoals hierboven vermeld, wijkt het af van de stijl van voorgaande kunsten. In feite werd het een “anti-kunst” genoemd door Marcel Duchamp, een beroemde Frans-Amerikaanse schilder.
Ondanks het feit dat het Dadaïsme een kunst is, verzet het zich tegen de kunst zelf door haar in vraag te stellen. In één oogopslag kan dadaïstische kunst dus betekenisloos of zelfs absurd lijken. En dat is waar haar kracht ligt, absurditeit.
Het centrale wapen van het dadaïsme is absurditeit.
Door middel van creatieve absurditeiten protesteren dadaïsten en reageren ze koortsachtig tegen de frivoliteiten die de moderne wereld omsluiten.
Net zoals de moderne wereld waartegen ze protesteert absurd is (voor dadaïsten), is dadaïstische kunst omhuld met absurditeiten om de belachelijkheid zelf van de moderniteit uit te drukken. Omdat het dadaïsme de kunstconventie tart, proberen dadaïsten vaak nieuwere vormen van kunst te maken.
Een typisch voorbeeld van dadaïstische kunst die de kunstconventie tart, is het kunstwerk van Man Ray dat “geschenk” wordt genoemd. Hij presenteerde dit kunstwerk aan Erik Satie tijdens hun eerste ontmoeting.
Op de klassieke manier duurt het uren, zo niet dagen, voordat een kunstwerk klaar is en het publiek het esthetische niveau van bewondering kan bereiken. Maar Man Ray voltooide zijn kunstwerk getiteld “geschenk” door eenvoudig wat spijkers op een strijkijzer te plakken met wat lijm. Hij presenteerde het vervolgens als een geschenk aan Erik Satie.
Man Ray voltooide zijn kunstwerk in een mum van tijd vergeleken met de standaard tijd die nodig is voor een conventioneel kunstwerk. Iedereen kan een aantal dingen virtueel samenvoegen en het een fantasievolle naam geven.
Maar kan zo iemands werkstuk als kunst worden gezien?
Ray’s “geschenk” kreeg met deze specifieke kritiek van kunstcritici te maken.
Het absurde, de betekenisloosheid of de “kunstloosheid” van Ray’s kunststuk “geschenk” is echter precies wat het tot een perfect Dada-kunstwerk maakte.
Een kunsteloosheid in kunstzinnigheid.
Dat is de weg van het Dadaïsme.
Kernideeën van het Dadaïsme
Dadaïsme, als beweging, heeft drie basisideeën – Spontaniteit, Negatie, en Absurditeit.
Deze drie ideeën drukken het Dadaïsme uit als een kunst die creatief anarchistisch is.
SPONTANEITEIT
Dit idee is van mening dat kunst zinvol en de moeite waard zal zijn als en slechts als zij spontaan is. Daarom legt het de nadruk op de scherpe relatie die moet bestaan tussen een kunstenaar en zijn werken.
De schoonheid van een kunstwerk is niet iets dat door het systeem moet worden beoordeeld, het is eerder een subjectief oordeel van de kunstenaar. Daarom schreef Tristran Tzara zelfs dat literatuur nooit mooi is omdat schoonheid zelf dood is.
Daarom moet schoonheid als een privé-aangelegenheid aan de kunstenaar worden overgelaten.
Spontaniteit appelleert grotendeels aan het begrip individualiteit. Spontaniteit is Creativiteit
NEGATIE
Dit idee beoogt kunstconventies en establishment te contrasteren of te ontkennen door de verspreiding van demoralisatie. Zo ziet het idee geen lijn van verschil tussen de morele standaard van goedheid of slechtheid.
Goed is op geen enkele manier verschillend van het slechte. Het ziet alles met één blik: als zijnde irrelevant. Niets is relevant. Zelfs de mens is van geen belang. Dit idee ziet de relevantie van alles als denkbeeldig en onwerkelijk.
ABSURDITEIT
Dit is misschien wel het beste idee dat het kader van het dadaïsme vat.
Dadaïsten gebruikten absurditeit als een wapen om elites aan te vallen die de oorlog zouden steunen.
Verschillende factoren beïnvloedden de start van het dadaïsme. Concepten als expressionisme en futurisme zijn enkele van deze factoren.
Dada-kunsten komen tot uiting in muziek, beeldhouwkunst, schilderkunst, literatuur, en fotografie. Al deze kunsten zijn uitsluitend gericht op het belachelijk maken en provoceren van politieke elites die de oorlog steunden. Misschien wilt u weten Wat is kunst? Waarom is kunst belangrijk?
Als idee is absurditeit een van de belangrijkste instrumenten of wapens die door dadaïsten worden gebruikt om te ridiculiseren of sarcasme te uiten. Dit idee ziet alles als absurd en belachelijk in het einde. Alles is doortrokken van paradoxen, waarbij alles tegengesteld is aan harmonie. Tzara verwoordde dit in zijn “Dada Manifesto 1918” duidelijk:
Ik schrijf een manifest en ik wil niets, toch zeg ik bepaalde dingen en in principe ben ik tegen manifesten, zoals ik tegen principes ben. Dit manifest is om te laten zien dat mensen tegengestelde handelingen kunnen verrichten terwijl ze samen één teug lucht nemen; ik ben tegen handeling: voor voortdurende tegenspraak, voor bevestiging ook, ik ben noch voor noch tegen en ik leg het niet uit omdat ik een hekel heb aan gezond verstand. Zoals al het andere is Dada nutteloos.
DADA KUNSTENAARS
Dada kunstenaars zijn vooral bekend om hun gebruik van ” readymades.”
“Readymade” is de artistieke manipulatie van normale alledaagse voorwerpen door de kunstenaar en vervolgens gepresenteerd als kunst.
Ready-made triggerde vragen die betrekking hebben op de creatie van kunst, de betekenis ervan, waar het voor staat en de relevantie ervan in de samenleving. Bovendien effende het Dadaïsme de weg voor het inluiden van het Surrealisme, een andere moderne kunststroming.
Er zijn veel belangrijke Dada kunstenaars. die de definitie van het Dadaïsme hebben verwoord. Enkele van hen zijn:
1) Marcel Duchamp (1887 – 1968). Zijn readymades omvatten een humoristische en goedkope reproductie van Mona Lisa met een snor en sik, de fontein en een flessenrek.
2) Tristan Tzara (1896-1963, een dichter, schilder en performer kunstenaar.)
3) Marcel Janco (1895 -1984, zijn readymade was “bisschop jurk.”)
4) Hugo Ball (1886 -1947, zijn readymades waren “Karawane,” en het “Dada manifest”)
5) Emmy Hennings (1885 -1948, zijn readymades waren “rondreizende dichteres” en “cabaret chanteuse).
VIJF TOP DADAISME WERKEN
FOUNTAIN
Dit kunstwerk werd gemaakt door Marcel Duchamp in 1917. Veel historici beschouwen het als een iconisch symbool van de twintigste-eeuwse kunst.
Fontein Dadaïsme en Surrealisme
LHOOQ.
Dit kunstwerk werd ook door Marcel vervaardigd. Het is een ready-made met een goedkope reproductie van Leonardo’s “Mona Lisa.” Marcel voegde een snor toe aan het portret en schreef de titel “LHOOQ.”
LHOOQ Dadaïsme
THE SPIRIT OF OUR TIME.
Een Dada-kunstwerk vervaardigd door Raoul Hausmann, een Duitse kunstenaar
UNTITLED (SQUARES ARRANGED ACCORDING TO THE LAWS OF CHANCE, 1917)
De Dada-kunst zonder titel werd vervaardigd door Jeans (Han) Arp in 1917.
HET LAATSTE WEIMARSE BIERBELLIGE CULTURELE EPOCH VAN DUITSLAND (1919)…
Een Dada-kunstwerk gemaakt door een Duitse vrouw genaamd Hannah Höch. Het wordt beschouwd als een van de grootste werken in de Dada-kunst.
DE OPRUIMING VAN HET NEO-DADAISME
Dadaïsme als kunst is, ondanks zijn schijnbaar aanstootgevende en ongekunstelde aard, grappig en humoristisch. Het verspreidde zich naar vele andere delen van Europa na zijn start in Zürich.
Hoewel het uiteindelijk op een bepaald moment in verval raakte, omdat het vanaf het begin duidelijk was dat het niet lang stand kon houden.
Hoewel het Dadaïsme de deur opende voor een nieuw concept in de moderne kunst. Dit nieuwe concept is het Neo-Dadaïsme. Het is een “nieuwe” vorm van het Dadaïsme.
Neo-Dadaïsme is een kunststroming met artistieke uitingen met audio-, visuele en literaire concepten. Het heeft sterke banden met het dadaïsme. Het deelt gelijkaardige gedachten, methode, bedoeling, en techniek met kunstwerken in het Dadaïsme. Het doel ervan is de kloof te overbruggen die bestaat tussen kunst en dagelijkse ervaringen. Neo-dada maakt gebruik van materialen die modern zijn en ook absurdistisch contrast.
Neo-Dadaïsme ontleent zijn leidraad grotendeels aan de werken van Marcel Duchamp en Kurt Schwitters. Het ontkent de traditionele opvattingen over esthetiek volledig.
Dadaïsme – een levende kunst
Dadaïsme is een kunstwerk dat zijn tijd overleeft.
De relevantie ervan is nog steeds voelbaar in de wereld van de kunst, vooral op het internet. Memes die worden gebruikt als communicatie signalen stammen uit het dadaïsme.
Mode is niet weggelaten. In de muziek, de literatuur, de beeldhouwkunst, de schilderkunst en zelfs de technologie bloeit en leeft het dadaïsme nog steeds voort. Ondanks zijn schijnbaar betekenisloze staat, heeft het een manier gevonden om zich in de harten van de mensen te nestelen.
Dit toont de kracht en het ontzag dat het Dadaïsme in zich draagt. Ongetwijfeld is het dadaïsme niet zomaar een kunst, maar het is een kunst met een ziel, een levende kunst