Carybdea branchi, hier afgebeeld, is een verwant van de Australische dooskwal (Chironex fleckeri), die als het giftigste zeedier wordt beschouwd. (Afbeelding met dank aan Brent Viljoen)
Ze zien er misschien niet gevaarlijk uit, maar de steek van een dooskwal kan genoeg zijn om je naar Davy Jones’s kluis te sturen – een waterig graf, dat wil zeggen.
Dooskwallen, genoemd naar hun lichaamsvorm, hebben tentakels die bedekt zijn met biologische boobytraps die bekend staan als nematocysten – kleine pijltjes geladen met gif. Mensen en dieren die de pech hebben met dit gif te worden geïnjecteerd, kunnen verlamd raken, een hartstilstand krijgen en zelfs sterven, allemaal binnen een paar minuten nadat ze zijn gestoken. Maar verkies de bergen nog niet boven de oceaan. Van de ongeveer 50 soorten dooskwallen, ook wel zeewespen genoemd, hebben slechts enkele soorten gif dat dodelijk kan zijn voor mensen.
Terwijl dooskwallen overal ter wereld in warme kustwateren voorkomen, komen de dodelijke soorten vooral voor in het Indo-Pacifisch gebied en in Noord-Australië. Dit geldt ook voor de Australische dooskwal (Chironex fleckeri), die als het giftigste zeedier wordt beschouwd. Chironex fleckeri is de grootste onder de dooskwallen, met lichamen tot een meter in doorsnee en dikke, schoenveterachtige tentakels tot wel 10 meter lang.
Dooskwallen hebben eigenschappen die hen onderscheiden van andere kwallen. Zo kunnen ze zwemmen – met een maximumsnelheid van bijna vier knopen – terwijl de meeste kwallensoorten blijven drijven waar de stroming ze brengt, met weinig controle over hun richting. Dooskwallen kunnen ook zien. Ze hebben groepjes ogen aan elke kant van de doos. Sommige van deze ogen zijn verrassend verfijnd, met een lens en hoornvlies, een iris die kan samentrekken bij fel licht, en een netvlies.
Door hun snelheid en zicht denken sommige onderzoekers dat de dooskwal actief op hun prooi jaagt, voornamelijk garnalen en kleine vissen.