Tylko niektóre gatunki komarów z rodzaju Anopheles – i tylko samice tych gatunków – mogą przenosić malarię.
Malaria jest wywoływana przez jednokomórkowego pasożyta zwanego Plasmodium. Samice komarów z rodzaju Anopheles pobierają pasożyta od zarażonych ludzi, gdy kąsają w celu uzyskania krwi potrzebnej do odżywiania ich jaj. Wewnątrz komara pasożyty rozmnażają się i rozwijają. Kiedy komar ukąsi ponownie, pasożyty zawarte w gruczole ślinowym są wstrzykiwane i przechodzą do krwi osoby ukąszonej.
Pasożyty malarii rozmnażają się szybko w wątrobie, a następnie w czerwonych krwinkach osoby zarażonej. Po upływie jednego do dwóch tygodni od zakażenia pojawiają się pierwsze objawy malarii: zwykle gorączka, ból głowy, dreszcze i wymioty. Jeśli malaria nie zostanie szybko wyleczona skutecznymi lekami, może zabić poprzez zainfekowanie i zniszczenie czerwonych krwinek oraz poprzez zatkanie naczyń włosowatych, które doprowadzają krew do mózgu lub innych ważnych narządów.
Istnieją cztery rodzaje malarii ludzkiej: Plasmodium vivax, P. malariae, P. ovale i P. falciparum. P. vivax i P. falciparum są najczęściej występującymi postaciami. Malaria falciparum – najbardziej śmiertelny typ – występuje najczęściej w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie powoduje ponad 400 000 zgonów rocznie.
W ostatnich latach niektóre przypadki malarii u ludzi wystąpiły również z Plasmodium knowlesi – gatunkiem, który wywołuje malarię wśród małp i występuje w niektórych zalesionych obszarach Azji Południowo-Wschodniej.