Medicijnen en botporeusheid

Zekere soorten medicijnen kunnen, als ze lange tijd worden gebruikt, de botten verzwakken of botporeusheid veroorzaken. Bij kortstondig gebruik veroorzaken ze meestal geen problemen. Als u osteoporose heeft, een ziekte die broze botten veroorzaakt, neemt het risico op breuken toe. Fracturen kunnen pijn en invaliditeit veroorzaken. Sommige ouderen die hun heup breken, kunnen bijvoorbeeld het vermogen verliezen om onafhankelijk te zijn.

Welke medicijnen kunnen botporeusheid veroorzaken?

Een aantal medicijnen kan botporeusheid veroorzaken als ze gedurende lange tijd (meerdere jaren) worden gebruikt. Enkele van de meest voorkomende zijn:

• Glucocorticoïden, ook wel steroïden genoemd, zoals cortisone en prednisone. Zij worden gebruikt voor de behandeling van artritis, astma, lupus, multiple sclerose en andere ziekten.
• Drugs zoals fenytoïne en fenobarbital, gebruikt bij de behandeling van epilepsie.
• Gonadotropin-stimulerend hormoon-agonisten (GnRH-agonisten), zoals gosereline-acetaat en leuprolide-acetaat. Zij worden gebruikt voor de behandeling van endometriose, prostaatkanker of onvruchtbaarheid bij vrouwen.
• Aromataseremmers, zoals anastrozol, exemestane en letrozol. Ze worden gebruikt voor de behandeling van borstkanker.

Andere geneesmiddelen die botverlies kunnen veroorzaken

Medicijnen Andere geneesmiddelen die botverlies kunnen veroorzaken Medicijnen

.
• Aluminium bevattende maagzuurremmers
• Chemotherapie
• Cyclosporine en tacrolimus
• Heparine
• Loop-werkende diuretica zoals furosemide en torsemide
• Medroxyprogesteronacetaat
• Methotrexaat
• Thiazolidinedionen zoals pioglitazon en rosiglitazon

Gebruikt bij de behandeling van

• Heartburn
• Kanker
• Voorkomen van afstoting van een getransplanteerd orgaan
• Voorkomen van bloedstolsels
• Hartproblemen, oedeem (zwelling van weefsel), bepaalde nierproblemen
• Boortebeperking
• Kanker en reumatoïde artritis
• Diabetes

Sommige mensen die schildklierhormoon nemen, maken zich zorgen over het verlies van botdichtheid als gevolg van het gebruik ervan. Doses schildklierhormoon die worden gebruikt om hypothyreoïdie (onderactieve schildklier) te behandelen, zijn niet schadelijk voor de botten en hoeven geen reden tot bezorgdheid te zijn. Alleen hoge doses, gebruikt bij de behandeling van schildklierkanker, kunnen botporeusheid veroorzaken.

Hoge doses of langdurig gebruik van geneesmiddelen die protonpompremmers (PPI’s) worden genoemd, kunnen het risico op botporeusheid vergroten. PPI’s zoals esomeprazol, lansoprazol en omeprazol worden gebruikt voor de behandeling van gastro-oesofageale refluxziekte (GERD of oesofagitis), maagzweer of brandend maagzuur. Het innemen van calcium en vitamine D is echter meestal voldoende om het risico te verminderen.

Experts weten niet of selectieve serotonine heropname remmers (SSRI’s), zoals fluoxetine en escitalopram, het risico op fracturen verhogen. Sommige studies tonen een klein negatief effect op de botten aan, maar andere niet. SSRI’s worden gebruikt voor de behandeling van depressie en obsessieve-compulsieve stoornissen. Praat met uw arts als u een SSRI gebruikt en bezorgd bent over botporeusheid.

Hoe wordt botsterkte gemeten?

De botmineraaldichtheid kan worden gemeten met een test genaamd DEXA, dat is een soort lage-dosis röntgenfoto om naar botmassa te kijken (de hoeveelheid calcium en andere mineralen in de botten). Deze test kan aantonen dat er in een vroeg stadium sprake is van botporeusheid, voordat deze zich ontwikkelt tot osteoporose, een ernstigere aandoening.

Wat kan ik doen om botporeusheid te voorkomen en fracturen te vermijden?

Praat met uw arts over de beste behandeling voor u. Uw arts kan u adviseren om:

• De dosis van uw huidige medicijnen aan te passen. Als uw medicijnen botporeusheid kunnen veroorzaken, zorg er dan voor dat u de laagst mogelijke dosis neemt voor de kortst mogelijke periode.
• Neem medicijnen tegen osteoporose. Sommige medicijnen kunnen osteoporose voorkomen of behandelen. Het meest voorkomende type, bisfosfonaat genoemd, wordt in pilvorm via de mond ingenomen, of in vloeibare vorm in een ader geïnjecteerd. Dit type medicatie houdt de botten sterk doordat het de botten helpt calcium vast te houden.
• Krijg genoeg calcium en vitamine D. Calcium en vitamine D zitten in sommige voedingsmiddelen. De beste bronnen van calcium zijn melk, yoghurt, kaas, boerenkool en met calcium verrijkte voedingsmiddelen, zoals granen en sojadranken. Vitamine D, die het lichaam helpt calcium op te nemen, wordt ook in de huid aangemaakt wanneer een persoon tijd in de zon doorbrengt. Het zit ook in zalm, garnalen en met vitamine D verrijkte melk. Het kan nodig zijn een voedingssupplement te nemen om ervoor te zorgen dat u voldoende calcium en vitamine D binnenkrijgt.
• Oefen regelmatig. Twee soorten lichaamsbeweging helpen de botten te versterken: gewichtdragende lichaamsbeweging, zoals wandelen, hardlopen, dansen en traplopen; en spierversterkende lichaamsbeweging, zoals gewichtheffen.
• Zorg voor een gezonde levensstijl. Stoppen met roken helpt de botten sterk te houden. Roken kan de hoeveelheid calcium die uw lichaam opneemt verminderen. Sommige studies tonen aan dat te veel alcohol drinken de botten kan verzwakken.

Vragen aan uw arts

• Veroorzaken de medicijnen die ik slik botporeusheid?
• Kan ik ze vervangen door andere medicijnen?
• Heb ik een botdichtheidstest nodig?
• Wat moet ik doen om mijn botten te versterken?
• Moet ik medicijnen nemen om mijn botten te beschermen?
• Moet ik een endocrinoloog raadplegen?