In de afgelopen jaren heeft een tijdgeestverschuiving rond de manier waarop we praten over postpartum lichamen de cultuur bestormd. De preoccupatie met “bouncing back” na de geboorte van een baby, hoewel niet volledig gewist, is begonnen te vervagen. In plaats daarvan moedigt een dialoog die voornamelijk via de sociale media tot stand komt, genade, acceptatie en zelfliefde aan voor vrouwen wier lichaam is veranderd in de nasleep van het groeien van een mens. Je hebt een persoon gemaakt. Natuurlijk zijn er dingen veranderd. Draag deze veranderingen met trots, zeggen de berichten.
Het is een goedbedoelde en broodnodige maatschappelijke verschuiving – vrouwen hoeven niet te verwachten dat ze van de ene op de andere dag terugkeren naar hun pre-partum lichaam, als dat al ooit gebeurt. Maar helaas zijn er talloze vrouwen die zich niet begrepen voelen door deze mantra’s over het houden van je postnatale lichaam, omdat ze één cruciaal element impliceren: een levende geboorte.
Eén op de vier zwangerschappen leidt tot een miskraam en één op de 100 tot doodgeboorte. Er zijn dus miljoenen vrouwen die tijdens hun zwangerschap ook lichamelijke veranderingen ondergaan – zij die zwanger waren en er zwanger uitzagen, maar met lege armen achterbleven. Zonder tastbaar bewijs van wat hun zwangerschap heeft teweeggebracht, vinden boodschappen van trots en lichamelijke acceptatie misschien geen weerklank.
Wat gebeurt er met onze innerlijke dialoog over ons lichaam wanneer we de wereld – en onszelf – niet het bewijs van een “geslaagde” zwangerschap kunnen bieden? Hoe voelt het om te leven in een lichaam dat ooit zwanger was na een verlies, wanneer er geen baby meer is om te laten zien? Deze lichamen zijn nog steeds veranderd, en ze blijven veranderen, maar ze zijn nu ook bedrukt met een leven dat verloren is gegaan. Er is waarschijnlijk geen ruimte voor de ideeën van genade, dankbaarheid en lief zijn voor jezelf op het moment dat er moedermelk komt zonder baby om te voeden, of wanneer het gevoel van foetale beweging wordt vervangen door een lege baarmoeder, en wanneer de gewichtstoename die met zoveel belofte begon, omkeert (of niet). Hun lichaam is exponentieel veranderd, maar zonder baby om te bewijzen waarom. Het kan allemaal zo zinloos aanvoelen.
De sterke trifecta van stilte, stigma en schaamte die het onderwerp van zwangerschapsverlies omhullen, verhinderen een open dialoog en emotionele steun over deze lichamelijke veranderingen. Dit kan de vaak toch al gespannen relatie met ons lichaam bemoeilijken, omdat vrouwen hun reacties wegcijferen, die kunnen uitmonden in schuldgevoelens, schaamte en zelfverwijt.
Dit wordt nog verergerd door het feit dat zwangerschap en bevalling doorgaans worden afgeschilderd als inherent natuurlijk – een voetstapervaring die alle vrouwen kunnen ondernemen. Het is een belofte die gewoon niet waar is, zoals veel vrouwen uit eerste hand ondervinden. “Het doel van mijn lichaam is om een baby te krijgen en dat kon niet,” zegt Christina, 33, die in het eerste trimester twee miskramen heeft gehad. “Ik blijf het tegen mijn vrouw zeggen: Ik heb een lichaam dat niet nuttig is. Ik word verondersteld baby’s te kunnen krijgen en ik kan niet zwanger blijven. Wat is het nut van dit lichaam?” In een cultuur waarin niet openlijk over een miskraam wordt gesproken – wat ook natuurlijk en veel voorkomend is – kunnen gedachten als die van Christina van invloed zijn op het zelfbeeld. Er is geen blauwdruk voor hoe je in je vel moet zitten na je verlies. Lowri, 33, die drie miskramen en een buitenbaarmoederlijke zwangerschap heeft gehad, legt uit: “Ik heb veel meer negatieve gevoelens over mijn lichaam sinds mijn verliezen, vanwege wat mijn lichaam volgens mij had moeten kunnen doen. Elke keer dat ik verlies, voel ik me een beetje meer losgekoppeld van mijn fysieke zelf. Soms zou ik willen dat ik geen lichaam had, omdat ik er zo verraden en gekwetst door ben.”
De gevoelens van verraad kunnen overgaan in een intolerantie voor het eigen lichaam en zelfs een onvermogen om er naar te kijken. De reflectie wordt, voor een deel, een projectie van onze gedachten en gevoelens over onszelf. “Ik walgde van mijn lichaam nadat ik mijn baby’s verloren had,” zegt Kristen, 34, wier tweeling dood geboren werd. “Mezelf in de spiegel zien was gênant. Ik schaamde me. Ik voelde me een mislukkeling.” Deze emoties zijn niet ongewoon na een verloren zwangerschap. Toch grijpt de valkuil van zelfverwijt velen die het meemaken. “Als ik naar mijn buik kijk, zie ik mijn verlies,” zegt Dana, 33, die in het eerste trimester een miskraam had. “Ik geef mezelf de schuld. Ik ben boos op mijn lichaam,” zegt ze. Rhylee, 26, die een doodgeboorte en een miskraam had, kan dat begrijpen. “Maandenlang kon ik het niet verdragen om in mijn eigen ogen te kijken, omdat ik te bang was voor wat ik zou zien. Ze zeggen dat de ogen het venster naar je ziel zijn, en ik had niet het gevoel dat ik een ziel had. Ik ben nog steeds boos op mijn lichaam, en ook op mezelf.”
Soms is er geen duidelijke medische verklaring voor waarom een verlies gebeurt, en omdat de menselijke natuur hunkert naar antwoorden, kunnen vrouwen hun lichaam beschuldigen van verraad. “Ik heb geleerd dat onverklaarbare miskramen kunnen worden veroorzaakt door iets onderliggends bij de moeder, dus ik begon mezelf de schuld te geven,” zegt Alyssa, 32, die een miskraam in het tweede trimester had. “Sindsdien heb ik geworsteld met schuldgevoelens en schaamte omdat mijn lichaam me in de steek liet. En mijn lichaam hield de zwangerschap vast nadat die voorbij was, wat ik echt kwalijk nam. Het is nu onmogelijk om naar mezelf te kijken en niet alles te verpesten. Als ik in de spiegel kijk, herken ik niet wie ik ben.”
De veranderingen van de zwangerschap omgekeerd zien, kan net zo moeilijk zijn als de herinneringen eraan zien. Het verdwijnen van de tekenen kan worden gezien als een uitwissen van de ervaring. “Het was verwoestend om terug te keren na mijn eerste verlies. Om mijn lichaam terug te zien keren naar hoe het daarvoor was. Het was bijna wreed hoe snel het gebeurde,” zegt Beth, 35, die een zwangerschap verloor door een placentabreuk en een andere om medische redenen beëindigde met een spoedkeizersnede. Jenn, 46, vocht tegen de pogingen van haar lichaam om terug te keren naar de staat van voor haar zwangerschap na haar doodgeboorte. “Ik hield het gewicht zo lang mogelijk vast. Het was mijn emotionele deken. Het was het bewijs dat mijn dochter echt bestond,” zegt ze.
Terwijl zwangerschap voor sommigen lichamelijk onaangenaam kan zijn, worden bij het verlies zelfs de moeilijke delen gemist. “Na de verliezen had ik een verlangen om nog steeds zwangerschapssymptomen te voelen, zelfs de symptomen die moeilijk waren geweest terwijl ik ze doorleefde,” zegt Cristella, 32, die twee eerste-trimester miskramen heeft gehad. “Ik wilde nog steeds zwanger zijn, en nu was ik dat niet meer. Mijn lichaam was weer van mij, maar tegen welke prijs?” En terwijl de zwangerschapssymptomen overgaan van misselijkheid en uitputting naar schoppen en wiebelen van de foetus, evolueren deze emoties. “Kristen: “Het was misschien wel het ergste dat ik na de dood van de tweeling de beweging in mijn baarmoeder niet meer voelde.
Bij latere verliezen is het lichaam zich er in wezen niet van bewust dat de baby het niet heeft overleefd en gedraagt het zich als een postpartum lichaam. “Toen mijn melk kwam, na mijn doodgeboorte, dacht ik dat ik een held kon zijn voor de baby van iemand anders door het af te pompen en te doneren,” zegt Rhylee. “Maar nadat ik het ziekenhuis had verlaten, kon ik het gewoon niet. Ik was zo verbitterd, zo boos. Ik kon niet toestaan dat iemand anders deze melk kreeg. Deze melk was voor mijn baby.” Plus, het fysieke bewijs van de geboorte wordt een intens privé-trauma als er geen levende baby is. Voor Beth achtervolgde het litteken van de spoedkeizersnede tijdens haar verlies haar. “Het litteken staarde me aan. Ik huilde elke keer als ik een douche nam. Ik had zoveel zelfhaat rond deze kleine incisie. Anderen zagen het niet, maar ik kon het niet voor mezelf verbergen. Ik zag er normaal uit, dus mensen dachten dat ik normaal was. Dat was ik niet.”
Wanneer iemand zichtbaar zwanger is geweest, en het daarna niet meer is, kunnen de opmerkingen die binnenkomen onbedoeld misselijkmakend zijn. “Ik deelde het nieuws dat ik niet meer zwanger was, maar mensen dachten nog steeds van wel,” zegt Brittany, 33, die om medische redenen de zwangerschap beëindigde. Ze raakte geobsedeerd door pogingen om af te vallen om te voorkomen dat ze haar situatie moest uitleggen. “Ik had last van lichaamsdysmorfie. Ik had een leeg lichaam door het verlies van mijn zoon, en het enige wat ik wilde was er zo niet-zwanger mogelijk uitzien.” Goedbedoelde opmerkingen zijn vaak het meest onwelkom. Rhylee herinnert zich een familielid dat zei: “Wow, je ziet er zo goed uit, je ziet er niet eens uit alsof je net een baby hebt gehad! Ik was depressief en at nauwelijks. Denk je niet dat ik wou dat ik nog groot was? Denk je niet dat ik wou dat ik nog steeds zwanger was?”
Sommige vrouwen maken een gezonde zwangerschap door, wat kan helpen bij het herstel van hun zelfbeeld. Beth heeft onlangs een baby gekregen die geboren is via dezelfde incisie als de zoon die ze verloren had. “Dit heeft mijn relatie met mijn litteken veranderd,” zegt ze. “Ik kijk er niet langer minachtend of met een schuldgevoel naar. Ik zie het nu als de manier waarop dit prachtige wonder in mijn leven werd gebracht.” Kristen kreeg een zoon na haar tweelingverlies en zit momenteel in haar tweede trimester. “Zwanger zijn na mijn verlies was beangstigend, maar ik had het gevoel dat ik geen andere keuze had dan op mijn lichaam te vertrouwen, wat me eigenlijk kracht gaf. Ik kon dit doen, lichamelijk en geestelijk. Ik kon weer zwanger worden. Ik kon een baby dragen tot het einde. Nu heb ik het gevoel dat ik geen andere keuze heb dan op mijn lichaam te vertrouwen.”
-
Jessica Zucker is een psycholoog uit Los Angeles die gespecialiseerd is in de reproductieve en maternale geestelijke gezondheid van vrouwen en de auteur is van een binnenkort te verschijnen boek over zwangerschapsverlies. Sara Gaynes Levy is een freelance schrijfster in New York City die zich bezighoudt met gezondheid, welzijn en vrouwenzaken.
- Delen op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via e-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger