Honderden jaren geleden hadden mensen van over de hele wereld te maken met onderdrukte jicht, status lymphaticus, intestinale autointoxicatie, en ovariomanie. Behalve dat ze dat niet deden. Geen van deze algemeen gediagnosticeerde ziekten heeft ooit bestaan. Ze werden gefabriceerd met slechte informatie en naar voren geschreeuwd door vocale voorstanders, voordat ze uiteindelijk werden begraven met wetenschappelijk bewijs.
Je zou denken dat met meer wijdverspreide en geavanceerde methoden om kennis te vergaren, we verder zijn gekomen dan het vervlogen tijdperk van nepziekten, maar dat is niet zo. Zelfs niet bijna. Er is meer verkeerde informatie beschikbaar dan ooit tevoren. Gretige oplichters vechten om het volk ervan te overtuigen dat alledaagse pijntjes en kwaaltjes niet gewoon “symptomen van het leven” zijn, maar eerder tekenen van verraderlijke syndromen die behandeling vereisen. Hun behandelingen.
“Als je mensen zich zorgen kunt laten maken over een niet-bestaand probleem, iets waarvan ze zich niet eerder bewust waren en dat ze niet begrijpen, kopen ze misschien je oplossing alleen maar om hun zorgen te verlichten,” vatte Dr. Steven Novella samen op Science-Based Medicine.
Hier zijn een paar van de meest voorkomende nepziekten van vandaag.
Candidiasis Overgevoeligheid. Negen van de tien mensen hebben een specifieke schimmel op hun lichaam leven, en hoewel dat klinkt walgelijk, het is eigenlijk oke! Candida albicans is bijna altijd een commensaal organisme, dat profiteert van het huis dat wij bieden, maar ons op geen enkele manier aantast. Bij mensen met een gecompromitteerd immuunsysteem kan de schimmel soms te lang blijven, en dan grijpen artsen in om de opstand met medicijnen te onderdrukken.
Toch is Candida voor sommige alternatieve gezondheidswerkers een onwelkome loerder, en een kans om geld te verdienen. Dr. William Crook (wiens achternaam zijn bedoelingen verraadde) demoniseerde het oorspronkelijk in de jaren ’80 met een boek, The Yeast Connection. Daarin gaf hij de schimmel de schuld van een hele reeks veel voorkomende kwalen, en propageerde hij een dieet en leefstijlprogramma om de symptomen die het zou veroorzaken te verlichten.
Er is nooit enig bewijs geweest om de beweringen van Crook te ondersteunen, en de American Academy of Allergy, Asthma and Immunology erkent het bestaan van Candidiasis overgevoeligheid niet.
Non-Celiac Gluten Sensitivity. “Gluten gevoeligheid” is ongetwijfeld de dieet ziekte du jour. Het vermijden van dit eiwit, dat voorkomt in granen als tarwe, rogge en gerst, zou lijders kunnen verlossen van vermoeidheid, maagklachten, hoofdpijn en misselijkheid. Voor mensen die lijden aan coeliakie, kan het vermijden van gluten zeker helpen, maar voor degenen zonder de aandoening, zal het vermijden van gluten alleen dienen als een placebo.
Tot op heden hebben geen studies afdoend bewijs gevonden dat gluten gevoeligheid een echte medische aandoening is.
Morgellons. In 2001 kreeg de tweejarige zoon van Mary Leitao een paar zweertjes en klaagde over “beestjes”. Toen Leitao de zweertjes van haar zoontje onder een microscoop onderzocht, vond ze een aantal veelkleurige, piekerige vezels in de buurt. Elke dokter die ze bezocht vond niets verderfelijks aan de zweertjes van haar zoon, maar Leitao wilde hun diagnoses niet accepteren. Ze was ervan overtuigd dat haar zoon een zeldzame en snode aandoening had.
In de jaren die volgden, besteedden verschillende media aandacht aan Leitao’s neurotische geschreeuw. Uiteindelijk dachten genoeg mensen dat zij ook leden aan de mysterieuze kwaal, zodat de Centers for Disease Control zich genoodzaakt zag een onderzoek van 600.000 dollar te laten uitvoeren om het te bestuderen. Na 115 vermeende lijders gedurende drie jaar te hebben geanalyseerd, stelden de onderzoekers vast dat de letsels waarschijnlijk het gevolg waren van dwangmatig krabben, en dat de slierten die uit de zweren “spruiten” niets meer waren dan kledingvezels. Zonder fysiek bewijs voor het bestaan ervan, is Morgellons eerder een uitloper van paranoïde waanideeën dan een echte aandoening.
Om met Morgellons om te gaan, raadt de Mayo Clinic geduld en een open geest aan.
“Overweeg verschillende oorzaken voor uw tekenen en symptomen en bespreek de aanbevelingen van uw arts voor behandeling – die langdurige geestelijke gezondheidstherapie kan omvatten.”
Wilson’s Thyroid Syndrome. Als je wat extra geld wilt verdienen in de medische wereld, is het uitvinden van een nep syndroom dat zich kan manifesteren als “vrijwel elk symptoom dat de mens kent” een goede manier om dat te doen. Wanneer een patiënt lijdt aan een vage kwaal zoals vermoeidheid, hoofdpijn, geïrriteerdheid, verminderd geheugen, weinig zin in seks, of gewichtstoename, kunt u gewoon uw eigen, unieke behandeling voorschrijven. Als een van de vluchtige symptomen vanzelf oplost (wat ze zeker zullen doen), kunt u met de eer strijken!
Dat is precies wat E. Dennis Wilson in 1990 deed. Hij houdt vol dat zijn zelfbenoemde syndroom wordt veroorzaakt door een lage lichaamstemperatuur en een licht verminderde schildklierfunctie en beveelt behandeling aan met het hormoon triiodothyronine.
De American Thyroid Association heeft Wilson’s beweringen onderzocht en vond geen bewijs dat zijn ziekte bestaat. In 1992 werd Wilson disciplinair gestraft door de Florida Board of Medicine voor het promoten van zijn “valse diagnose”. Deze straf omvatte een schorsing van zijn medische licentie voor zes maanden, een boete van $10.000 en het ondergaan van een psychologisch onderzoek.
Adrenale vermoeidheid. Bijniervermoeidheid, bedacht door een chiropractor, lijkt te berusten op het jeugdige idee dat, omdat je moe kunt worden, specifieke lichaamsdelen dat ook kunnen worden. In het geval van deze verzonnen ziekte zijn de luie nietsdoeners die van hun kracht zijn ontdaan je bijnieren, die net boven de nieren rusten.
Alternatieve gezondheidsbeoefenaars zeggen graag dat de chronische stress van het moderne leven je arme bijnieren heeft uitgeput, maar er is geen bewijs dat dit het geval is. Vaker wel dan niet, zullen ze ongereguleerde supplementen aanraden om je klieren een boost te geven. De Endocrine Society adviseert “geen kostbare tijd te verspillen” met de diagnose of met bijbehorende supplementen.
Chronische ziekte van Lyme. De ziekte van Lyme is een bacteriële infectie die wordt opgelopen door de beet van een teek. Maar wist u dat u besmet kunt zijn met de chronische ziekte van Lyme als, volgens Suzy Cohen, “u ooit in het bos hebt gewandeld, in het gras hebt gelegen, in een Lyme-endemisch gebied woont of dat hebt bezocht, of een kat of hond als huisdier hebt…”? Wetenschappers wisten dat ook niet!
Dat komt omdat de chronische ziekte van Lyme niet bestaat. Bij patiënten die besmet zijn met de echte ziekte van Lyme en die niet goed behandeld worden, kunnen symptomen als pijnscheuten, artritis in de knieën, en cognitieve stoornissen optreden. Maar als je nooit besmet bent geweest, kun je Lyme niet de schuld geven.