Oprogramowanie wbudowane jest podobne do oprogramowania sprzętowego, ponieważ zazwyczaj pełni tę samą funkcję. To ostatnie jest jednak specjalnym rodzajem oprogramowania wbudowanego, które jest zapisane w pamięci nieulotnej (takiej jak ROM lub EPROM), która nie może być łatwo modyfikowana – stąd nazwa „firmware” – i jest używane głównie do uruchamiania urządzenia. W przeciwieństwie do tego, oprogramowanie wbudowane jest używane do ogólnego działania urządzenia.
Oprogramowanie wbudowane może być bardzo proste, takie jak używane do sterowania oświetleniem w domach, i może działać na 8-bitowym mikrokontrolerze z zaledwie kilobajtami pamięci, lub może być dość złożone, takie jak oprogramowanie działające wszystkie elektroniczne elementy nowoczesnego inteligentnego samochodu, wraz z kontrolą klimatu, automatycznym tempomatem i wykrywaniem kolizji, a także nawigacją sterującą. Złożone oprogramowanie wbudowane można również znaleźć w systemach awionicznych samolotów, w bardzo złożonych systemach fly-by-wire stosowanych w samolotach bojowych, a nawet w systemach naprowadzania rakiet.
Główną różnicą między oprogramowaniem wbudowanym a oprogramowaniem użytkowym jest to, że pierwsze z nich jest zazwyczaj związane z określonym urządzeniem, służąc jako system operacyjny sam, z ograniczeniami związanymi ze specyfikacją tego urządzenia, więc aktualizacje i dodatki są ściśle kontrolowane, podczas gdy oprogramowanie użytkowe zapewnia funkcjonalność w komputerze i działa na wierzchu rzeczywistego pełnego systemu operacyjnego, więc ma mniej ograniczeń w zakresie zasobów.
.