Starożytna architektura grecka

Wczesny rozwójEdit

Istnieje wyraźny podział między architekturą poprzedzających kultur mykeńskiej i minojskiej a architekturą starożytnych Greków, techniki i zrozumienie ich stylu zostały utracone, gdy te cywilizacje upadły.

Sztuka mykeńska charakteryzuje się okrągłymi strukturami i stożkowymi kopułami z płaskimi, wspornikowymi kursami. Ta forma architektoniczna nie przeniosła się do architektury starożytnej Grecji, ale pojawiła się ponownie około 400 r. p.n.e. we wnętrzach dużych monumentalnych grobowców, takich jak Grobowiec Lwa w Knidos (ok. 350 r. p.n.e.). Niewiele wiadomo o mykeńskiej drewnianej lub domowej architekturze i jakichkolwiek kontynuowanych tradycjach, które mogły wpłynąć do wczesnych budynków Dorian people.

Minojska architektura Krety była w formie trabeated jak ta w starożytnej Grecji. Ono zatrudniać drewniany kolumna z capitals, ale the kolumna być bardzo różny forma Doric kolumna, być wąski przy the baza i splaying w górę. Najwcześniejsze formy kolumn w Grecji wydają się rozwijać niezależnie. Podobnie jak w przypadku architektury minojskiej, starożytna grecka architektura domowa koncentrowała się na otwartych przestrzeniach lub dziedzińcach otoczonych kolumnadami. Forma ta została zaadaptowana do budowy sal hipostylowych w większych świątyniach. Ewolucja, która nastąpiła w architekturze była w kierunku budynku publicznego, przede wszystkim świątyni, a nie w kierunku wielkiej architektury domowej, jak rozwinęła się na Krecie.

Typy budynkówEdit

Budynki mieszkalneEdit

Greckie słowo oznaczające rodzinę lub gospodarstwo domowe, oikos, jest również nazwą domu. Domy podążały za kilkoma różnymi typami. Jest prawdopodobne, że wiele z najwcześniejszych domów było prostymi konstrukcjami składającymi się z dwóch pomieszczeń, z otwartym gankiem lub pronaos, nad którym wznosił się niski szczyt lub fronton. Uważa się, że ta forma przyczyniła się do powstania architektury świątynnej.

W konstrukcji wielu domów stosowano ściany z suszonych na słońcu glinianych cegieł lub drewnianych szkieletów wypełnionych materiałem włóknistym, takim jak słoma lub wodorosty pokryte gliną lub tynkiem, na kamiennej podstawie, która chroniła bardziej wrażliwe elementy przed wilgocią. Dachy były prawdopodobnie kryte strzechą z okapami, które wystawały ponad przepuszczalne ściany. Wiele większych domów, takich jak te w Delos, było zbudowanych z kamienia i otynkowanych. Materiałem na pokrycie dachu znacznego domu była dachówka. Domy bogaczy miały mozaikowe podłogi i demonstrowały styl klasyczny.

Wiele domów koncentrowało się na szerokim przejściu lub „makaronie”, który biegł wzdłuż domu i otwierał się z jednej strony na mały dziedziniec, który dopuszczał światło i powietrze. Większe domy miały w pełni rozwinięty perystyl (dziedziniec) w centrum, z pokojami rozmieszczonymi wokół niego. Niektóre domy miały górne piętro, które wydaje się być zarezerwowane do użytku kobiet rodziny.

Miejskie domy zostały zbudowane z przylegających ścian i zostały podzielone na małe bloki przez wąskie ulice. Sklepy znajdowały się czasem w pomieszczeniach od strony ulicy. Domy miejskie były zwrócone do wewnątrz, z głównymi otworami wychodzącymi na centralny dziedziniec, a nie na ulicę.

Budynki użyteczności publicznejEdit

Prostokątna świątynia jest najbardziej powszechną i najlepiej znaną formą greckiej architektury publicznej. Ta prostoliniowa struktura wywodzi się z późnohelladzkiego, mykeńskiego Megaronu, który zawierał centralną salę tronową, przedsionek i ganek. Świątynia nie pełniła takiej samej funkcji jak współczesny kościół, ponieważ ołtarz stał pod gołym niebem w temenosie lub świętym okręgu, często bezpośrednio przed świątynią. Świątynie służyły jako miejsce, w którym umieszczano wizerunek kultowy oraz jako miejsce przechowywania lub mocne pomieszczenie dla skarbca związanego z kultem danego boga, a także jako miejsce, w którym wyznawcy boga mogli zostawiać swoje wota, takie jak posążki, hełmy i broń. Wydaje się, że niektóre greckie świątynie były zorientowane astronomicznie. Świątynia była zazwyczaj częścią religijnego obrzeża znanego jako akropol. Według Arystotelesa, „miejsce powinno być miejscem widocznym daleko i szeroko, które daje dobre wzniesienie cnocie i góruje nad okolicą”. Budowano również małe okrągłe świątynie, tholoi, a także małe budynki przypominające świątynie, które służyły jako skarbce dla określonych grup darczyńców.

Pod koniec 5. i 4. wieku p.n.e, planowanie miasta stało się ważnym czynnikiem greckich budowniczych, z miastami takimi jak Paestum i Priene, które zostały założone z regularną siatką brukowanych ulic i agorą lub centralnym rynkiem otoczonym kolumnadą lub stoa. Całkowicie odrestaurowaną stoę Attalosa można zobaczyć w Atenach. Miasta były również wyposażone w publiczną fontannę, gdzie można było zbierać wodę do użytku domowego. Rozwój regularnych planów miejskich jest związany z Hippodamusem z Miletu, uczniem Pitagorasa.

Budynki publiczne stały się „dostojnymi i łaskawymi strukturami”, i były tak usytuowane, że odnosiły się do siebie architektonicznie. Propylon lub ganek, tworzył wejście do sanktuariów świątynnych i innych ważnych miejsc z najlepiej zachowanym przykładem Propylaea na Akropolu w Atenach. Bouleuterion był dużym budynkiem publicznym z salą hipostylowa, która służyła jako siedziba sądu i miejsce spotkań rady miejskiej (boule). Pozostałości bouleuterionu przetrwały w Atenach, Olimpii i Milecie, ten ostatni mieścił do 1200 osób.

Każde greckie miasto miało teatr na wolnym powietrzu. Były one używane zarówno do spotkań publicznych, jak i przedstawień dramatycznych. Teatr był zwykle ustawiony na wzgórzu poza miastem i miał rzędy piętrowych siedzeń ustawionych w półkolu wokół centralnego obszaru występów, orkiestry. Za orkiestrą znajdował się niski budynek zwany skênê, który służył jako magazyn, garderoba, a także jako tło dla akcji rozgrywającej się w orkiestrze. Wiele greckich teatrów przetrwało w niemal nienaruszonym stanie, z których najbardziej znany znajduje się w Epidauros, a jego autorem jest architekt Polykleitos Młodszy. Greckie miasta o znacznych rozmiarach posiadały również palaestra lub gimnazjon, centrum społeczne dla mężczyzn, które obejmowało miejsca dla widzów, łaźnie, toalety i pomieszczenia klubowe. Inne budynki związane ze sportem to hipodrom do wyścigów konnych, z którego zachowały się tylko resztki, oraz stadion do wyścigów pieszych, o długości 600 stóp, którego przykłady istnieją w Olimpii, Delfach, Epidzie i Efezie, podczas gdy stadion Panathinaiko w Atenach, który mieści 45 000 osób, został odrestaurowany w XIX wieku i był używany podczas Igrzysk Olimpijskich w 1896, 1906 i 2004 roku.

StrukturaEdit

Słup i nadprożeEdit

Części starożytnej greckiej świątyni porządku doryckiego:
1. Tympanon, 2. Akroterium, 3. Sima 4. Gzyms 5. Mutule 7. Fryz 8. Triglyph 9. Metop
10. Reguła 11. Gutta 12. Taenia 13. Architraw 14. Stolica 15. Abakus 16. Echinus 17. Kolumna 18. Fluting 19. Stylobate

Architektura starożytnej Grecji ma formę trabeatyczną lub „słupowo-nadprożową”, tzn. składa się z pionowych belek (słupów) podtrzymujących poziome belki (nadproża). Chociaż istniejące budynki z epoki są zbudowane z kamienia, jasne jest, że początki stylu leżą w prostych drewnianych konstrukcjach, z pionowymi słupami podtrzymującymi belki, które niosły grzbietowy dach. Słupki i belki dzieliły ściany na regularne przedziały, które mogły być pozostawione jako otwory lub wypełnione suszonymi na słońcu cegłami, łatami lub słomą i pokryte glinianą ziemią lub tynkiem. Alternatywnie, przestrzenie te mogły być wypełnione gruzem. It is likely that many early houses and temples were constructed with an open porch or „pronaos” above which rose a low pitched gable or pediment.

The earliest temples, built to enshrine statues of deities, were probably of wooden construction, later replaced by the more durable stone temples many of which are still in evidence today. Znaki oryginalnego drewna charakter architektury zostały zachowane w budynkach kamiennych.

Kilka z tych świątyń są bardzo duże, z kilku, takich jak świątynia Zeusa Olimpijskiego i Olimpijczyków w Atenach jest dobrze ponad 300 stóp w długości, ale większość była mniej niż połowa tego rozmiaru. Wydaje się, że niektóre z tych dużych świątyń zaczęły się jako drewniane konstrukcje, w których kolumny były zastępowane fragmentarycznie, gdy kamień stawał się dostępny. To, przynajmniej była interpretacja historyka Pausanias patrząc na świątyni Hera w Olimpii w 2 wieku AD.

Kamienne kolumny są wykonane z serii solidnych kamiennych cylindrów lub „bębnów”, które spoczywają na sobie bez zaprawy, ale czasami były centrowane z brązu pin. Kolumny są szersze u podstawy niż u góry, zwężając się z zewnątrz krzywej znany jako entasis. Każda kolumna ma kapitał z dwóch części, z których górna, na której spoczywa nadproże, jest kwadratowa i nazywana jest abakusem. Część kapitału, która wyrasta z samej kolumny, nazywana jest echinusem. Różni się ona w zależności od porządku, jest gładka w porządku doryckim, żłobkowana w jońskim i liściasta w korynckim. Kapitały doryckie i zazwyczaj jońskie są cięte pionowymi rowkami zwanymi żłobieniami. To fluting lub rowkowanie kolumn jest zachowaniem elementu oryginalnej architektury drewnianej.

Entablature i pedimentEdit

Kolumny świątyni wspierają strukturę, która wznosi się w dwóch głównych etapach, entablature i pediment.

The entablature jest głównym poziomym elementem konstrukcyjnym wspierającym dach i otaczającym cały budynek. Składa się z trzech części. Opierając się na kolumnach jest architraw z serii kamiennych „nadproży”, które rozciągają się w przestrzeni między kolumnami, i spotykają się w stawie bezpośrednio nad centrum każdej kolumny.

Powyżej architrawu jest drugi poziomym etapie zwanym fryzem. Fryz jest jednym z głównych elementów dekoracyjnych budynku i niesie rzeźbioną płaskorzeźbę. W przypadku architektury jońskiej i korynckiej, dekoracja reliefowa biegnie w ciągłym paśmie, ale w porządku doryckim, jest podzielona na sekcje zwane metopami, które wypełniają przestrzenie między pionowymi prostokątnymi blokami zwanymi tryglifami. Tryglify są pionowo rowkowane jak kolumny doryckie i zachowują formę drewnianych belek, które kiedyś podtrzymywały dach.

Górne pasmo antaboli nazywane jest gzymsem, który jest zazwyczaj ozdobnie dekorowany na jego dolnej krawędzi. Gzyms zachowuje kształt belek, które kiedyś podtrzymywały drewniany dach na każdym końcu budynku. Z przodu i z tyłu każdej świątyni, entablatura wspiera trójkątną strukturę zwaną frontonem. Ta trójkątna przestrzeń obramowana gzymsami jest miejscem najbardziej znaczącej dekoracji rzeźbiarskiej na zewnątrz budynku.

MasonryEdit

Każda świątynia spoczywała na murowanej podstawie zwanej crepidoma, zazwyczaj składającej się z trzech stopni, z których górny, na którym stały kolumny, był stylobatem. Masonry ściana zatrudniać dla świątynia od wokoło 600 600 dalej. Mury wszystkich typów były używane w starożytnych greckich budynkach, w tym gruz, ale najdrobniejszy kamień ashlarowy był zwykle używany do ścian świątyń, w regularnych kursach i dużych rozmiarach, aby zminimalizować połączenia. Bloki były grubo ciosane i ciągnięte z kamieniołomów, aby być cięte i osadzane bardzo dokładnie, z zaprawą prawie nigdy nie były używane. Bloki, szczególnie te w kolumnach i częściach budynku przenoszących obciążenia, były czasami mocowane na miejscu lub wzmacniane żelaznymi klamrami, kołkami i prętami z drewna, brązu lub żelaza mocowanymi w ołowiu, aby zminimalizować korozję.

OtworyEdit

Otwory drzwiowe i okienne były ograniczone nadprożem, które w kamiennych budynkach ograniczało możliwą szerokość otworu. Na odległość między kolumnami miał również wpływ rodzaj nadproża, kolumny znajdujące się na zewnątrz budynków i posiadające kamienne nadproża były bliżej siebie niż te znajdujące się wewnątrz, które posiadały nadproża drewniane. Otwory drzwiowe i okienne zwężały się ku górze. Świątynie były budowane bez okien, światło do naos wchodziło przez drzwi. Sugeruje się, że niektóre świątynie były oświetlane z otworów w dachu. Drzwi porządku jońskiego w Erechtejonie (17 stóp wysokości i 7,5 stopy szerokości u góry) zachowały wiele ze swych cech w nienaruszonym stanie, w tym profilowania i entablaturę wspartą na konsolowych wspornikach. (Patrz Dekoracja architektoniczna, poniżej)

RoofEdit

Najszersza rozpiętość dachu świątyni przebiegała przez cellę, czyli wewnętrzną komorę. W dużym budynku przestrzeń ta zawiera kolumny podtrzymujące dach, a forma architektoniczna znana jest jako hypostyle. Wydaje się, że chociaż architektura starożytnej Grecji miała początkowo konstrukcję drewnianą, pierwsi budowniczowie nie znali koncepcji kratownicy ukośnej jako elementu stabilizującego. Świadczy o tym charakter konstrukcji świątyń w VI w. p.n.e., gdzie rzędy kolumn podtrzymujących dach celli wznoszą się wyżej niż ściany zewnętrzne, co nie jest konieczne, jeśli kratownice dachowe są stosowane jako integralna część drewnianego dachu. Wskazuje to, że początkowo wszystkie krokwie były podparte bezpośrednio przez entablature, ściany i hypostyle, a nie na kratownicowej drewnianej ramie, która weszła do użytku w greckiej architekturze dopiero w 3. wieku p.n.e.

Starożytne greckie budynki o konstrukcji drewnianej, glinianej i gipsowej były prawdopodobnie pokryte strzechą. Wraz z powstaniem architektury kamiennej pojawiło się pojawienie się wypalanych ceramicznych dachówek. Te wczesne dachówki miały kształt litery S, a panewka i dachówka pokrywająca tworzyły jeden element. Były one znacznie większe niż współczesne dachówki, miały do 90 cm długości, 70 cm szerokości, 3-4 cm grubości i ważyły około 30 kg. Tylko kamienne ściany, które zastępowały wcześniejsze ściany z cegły mułowej i drewna, były wystarczająco mocne, aby utrzymać ciężar dachu pokrytego dachówką.

Najwcześniejsze znaleziska dachówek z okresu archaicznego w Grecji są udokumentowane z bardzo ograniczonego obszaru wokół Koryntu, gdzie wypalane dachówki zaczęły zastępować dachy kryte strzechą w świątyniach Apolla i Posejdona między 700 a 650 r. p.n.e. Rozprzestrzeniając się szybko, dachówki były w ciągu pięćdziesięciu lat w dowodach dla dużej liczby miejsc wokół wschodniej części Morza Śródziemnego, w tym Grecji kontynentalnej, zachodniej Azji Mniejszej, południowych i środkowych Włoch. Jako droższe i bardziej pracochłonne w produkcji niż strzecha, ich wprowadzenie zostało wyjaśnione przez fakt, że ich ognioodporna jakość zapewniłaby pożądaną ochronę kosztownym świątyniom. Jako efekt uboczny przyjęto, że nowe konstrukcje z kamienia i dachówek zapoczątkowały również koniec zwisających okapów w architekturze greckiej, ponieważ sprawiły, że potrzeba przedłużonego dachu jako ochrony przed deszczem dla ścian z cegły mułowej stała się nieaktualna.

Sklepienia i łuki nie były ogólnie stosowane, ale zaczynają pojawiać się w grobowcach (w „ulu” lub wspornikowej formie, takich jak używane w Mycenaea) i okazjonalnie, jako cecha zewnętrzna, exedrae z voussoired konstrukcji z 5 wieku pne. Kopuła i sklepienie nigdy nie stały się znaczącymi cechami konstrukcyjnymi, jak to miało się stać w starożytnej architekturze rzymskiej.

Plany świątyńEdit

Plany starożytnych świątyń greckich
Góra: 1. distyle in antis, 2. amphidistyle in antis, 3. tholos, 4. prostyle tetrastyle, 5. amphiprostyle tetrastyle,
Dół: 6. dipteral octastyle, 7. peripteral hexastyle, 8. pseudoperipteral hexastyle, 9. pseudodipteral octastyle

Większość starożytnych greckich świątyń była prostokątna i była w przybliżeniu dwa razy dłuższa niż szeroka, z kilkoma godnymi uwagi wyjątkami, takimi jak ogromna Świątynia Zeusa Olimpijskiego w Atenach o długości prawie 2½ szerokości. Pewna liczba zachowanych konstrukcji przypominających świątynie jest okrągła i określana jest mianem tholos. Najmniejsze świątynie mają mniej niż 25 metrów (ok. 75 stóp) długości lub, w przypadku okrągłych tholos, średnicy. Zdecydowana większość świątyń ma długość od 30-60 metrów (ok. 100-200 stóp). Niewielka grupa świątyń doryckich, w tym Partenon, ma długość 60-80 metrów (ok. 200-260 stóp). Największe świątynie, głównie jońskie i korynckie, ale w tym doryckiej świątyni Zeusa Olimpijskiego, Agrigento, były między 90-120 metrów (około 300-390 stóp) in length.

Świątynia wznosi się od stopniowanej podstawy lub stylobate, który podnosi strukturę nad ziemią, na której stoi. Wczesne przykłady, takie jak Świątynia Zeusa na Olimpie, mają dwa stopnie, ale większość, jak Partenon, ma trzy, z wyjątkowym przykładem Świątyni Apolla w Didyma ma sześć. Rdzeniem budynku jest murowany „naos”, wewnątrz którego znajduje się cella, pomieszczenie bez okien, w którym pierwotnie znajdował się posąg boga. Cella ma zazwyczaj ganek lub „pronaos” przed nim i być może drugą komorę lub „antenaos” służącą jako skarbiec lub składowisko trofeów i darów. Komnaty były oświetlone przez pojedyncze duże drzwi, wyposażone w kratę z kutego żelaza. Niektóre pokoje wydają się być oświetlone przez świetliki.

Na stylobacie, często całkowicie otaczającym naos, stoją rzędy kolumn. Każda świątynia jest określona jako należąca do określonego typu, z dwoma terminami: jeden opisuje liczbę kolumn na froncie wejścia, a drugi ich rozmieszczenie.

Przykłady:

• Distyle in antis opisuje małą świątynię z dwiema kolumnami z przodu, które są ustawione między wystającymi ścianami pronaosu lub ganku, jak w świątyni Nemezis w Rhamnus. (patrz po lewej, rysunek 1.)
• Amphiprostyle tetrastyle opisuje małą świątynię, która ma kolumny na obu końcach, które stoją jasno od naos. Tetrastylu wskazuje, że kolumny są cztery w liczbie, jak te z świątyni na Ilissus w Atenach. (rysunek 4.)
• Peryferyjny heksastyl opisuje świątynię z pojedynczym rzędem kolumn wokół naos, z sześcioma kolumnami na froncie, jak Tejon w Atenach. (rys. 7.)
• Oktastyl perypteralny opisuje świątynię z pojedynczym rzędem kolumn wokół naosu, (rys. 7.) z ośmioma kolumnami w poprzek frontu, jak Partenon w Atenach. (rys. 6 i 9.)
• Dipteral decastyle opisuje ogromną świątynię Apolla w Didyma, z naos otoczonym podwójnym rzędem kolumn, (rys. 6.) z dziesięcioma kolumnami w poprzek frontu wejściowego.
• Świątynia Zeusa Olimpijskiego w Agrigentum, jest określana jako pseudo-peryferyjny heptastyl, ponieważ jego kolumnada ma pseudo-kolumny, które są przymocowane do ścian naosu. (rys. 8.) Heptastyl oznacza, że ma on siedem kolumn w poprzek frontu wejściowego.

Proporcja i złudzenie optyczneEdit

Ideał proporcji, który był używany przez starożytnych greckich architektów przy projektowaniu świątyń, nie był prostą matematyczną progresją przy użyciu kwadratowego modułu. Matematyka obejmowała bardziej złożony postęp geometryczny, tak zwany złoty środek. Stosunek ten jest podobny do wzorów wzrostu wielu form spiralnych, które występują w przyrodzie, takich jak baranie rogi, muszle nautilusów, liście paproci i gałązki winorośli, i które były źródłem motywów dekoracyjnych stosowanych przez starożytnych greckich architektów, co jest szczególnie widoczne w wolutach kapiteli zakonów jońskiego i korynckiego.

1 φ = φ – 1 ; φ = 1 + 5 2 ≈ 1.618 {displaystyle {{frac {1}{varphi }}=varphi -1;}}.

Starożytni greccy architekci przyjęli filozoficzne podejście do zasad i proporcji. Czynnikiem decydującym w matematyce każdego godnego uwagi dzieła architektury był jego ostateczny wygląd. Architekci obliczali dla perspektywy, dla złudzeń optycznych, które sprawiają, że krawędzie obiektów wydają się wklęsłe i dla faktu, że kolumny, które są oglądane na tle nieba wyglądają inaczej niż te sąsiednie, które są oglądane na tle zacienionej ściany. Ze względu na te czynniki, architekci dostosowali plany tak, że główne linie każdego znaczącego budynku rzadko są proste. Najbardziej oczywistym dostosowaniem jest profil kolumn, które zwężają się od podstawy do szczytu. Jednak to zwężenie nie jest regularne, ale delikatnie zakrzywione, tak że każda kolumna wydaje się mieć lekkie obrzmienie, zwane entasis poniżej środka. Entasis nigdy nie jest wystarczająco wyraźny, aby obrzęk był szerszy niż podstawa; jest kontrolowany przez nieznaczne zmniejszenie tempa spadku średnicy.