Zie ook apart artikel over zwarte en bruine huidletsels.
Intradermale naevus
Dit is een vorm van melanocytaire naevus, maar hij lijkt dezelfde mate van pigmentatie te hebben als de omringende huid. Het is de klassieke huidkleurige “moedervlek”, verheven van het huidoppervlak, die de meeste mensen als zodanig zouden herkennen. De melanocyten geven hun pigmentatie niet aan de laesie door omdat ze diep in de lederhuid zitten, en niet op de dermo-epidermale overgang (zoals het geval is bij junctionele naevi/compound naevi).
Ze kunnen spontaan verschijnen of uit een reeds bestaande gepigmenteerde moedervlek groeien. Zij ontwikkelen zich gewoonlijk vanaf het einde van de kinderjaren en kunnen in elk stadium van de volwassenheid verschijnen, hoewel zij waarschijnlijk vrij zeldzaam zijn als nieuw verschijnsel na de leeftijd van 60 jaar. Ze hebben de volgende kenmerken:
- Huidkleurige laesie (d.w.z. met dezelfde graad van pigmentatie als de omringende huid).
- Klein (5 mm-1 cm).
- Verhoogd van het huidoppervlak (rond, koepelvormig, gesteeld of wratachtig uiterlijk).
- Kan gepaard gaan met haargroei (vooral bij oudere patiënten).
Epidemiologie
Ze komen zeer vaak voor, zoals alle melanocytaire naevi. Ze komen bij zoveel mensen voor dat ze volgens sommigen niet als een pathologisch verschijnsel kunnen worden beschouwd, maar eerder als een normale variant.
Presentatie
- Ze presenteren zich niet zo vaak, omdat de meeste mensen ze als een goedaardig dermatologisch verschijnsel herkennen.
- Ze kunnen bij toeval tijdens een consultatie worden ontdekt, of ter sprake worden gebracht als een ‘nu ik hier toch ben’-verschijnsel.
- Ze presenteren zich het vaakst als ze pas zijn opgemerkt.
Visuele verschijning
Differentiële diagnose
- De voorgeschiedenis en het uitzicht zijn vrij karakteristiek en ze worden dus meestal niet verward met andere letsels.
- Ze kunnen lijken op een vroeg basaalcelcarcinoom of een neurofibroom.
- Basaalcelcarcinomen hebben meestal een kortere voorgeschiedenis, groeien vrij snel en hebben geassocieerde telangiectasieën.
- Wanneer er twijfel bestaat over de diagnose, kan een excisiebiopsie de kwestie oplossen.
Onderzoeken
- Er is meestal geen onderzoek nodig.
- Als er een aanzienlijke recente groei is geweest, overweeg dan een excisiebiopsie om basaalcelcarcinoom uit te sluiten.
- Wanneer een voorheen niet gepigmenteerde laesie pigmentatie ontwikkelt dan moet excisiebiopsie worden uitgevoerd.
Behandeling
- Er is geen behandeling nodig tenzij de patiënt bezorgd is over het cosmetische uiterlijk van de laesie of er vermoedens zijn van een alternatieve diagnose.
- Excisiebiopsie kan worden gebruikt voor diagnostische doeleinden.
- Scheren en cauteriseren (dermale elektrochirurgische scheerexcisie) zijn een goede methode om ze te verwijderen, met schijnbaar betere cosmetische resultaten dan excisiebiopsie.
- Injectie van een lokaal verdovingsmiddel rechtstreeks in de laesie vóór het scheren kan het cosmetische resultaat verbeteren.
- Letsels in het gezicht kunnen het best voor cosmetische doeleinden worden verwijderd door een dermatologisch chirurg of plastisch chirurg, met name bij jonge patiënten, vanwege het hoge risico van medisch-juridische claims in dit praktijkgebied als er een slecht cosmetisch resultaat is.
Complicaties en prognose
- Intradermale naevi hebben als zodanig geen complicaties en zijn goedaardige, langzaam groeiende laesies.
- Als ze in de uitwendige gehoorgang voorkomen, kunnen ze de gehoorgang belemmeren en het gehoor belemmeren.
- Er zijn mogelijke complicaties verbonden aan hun verwijdering.
Prognose is uitstekend, aangezien het een goedaardige laesie is zonder risico op transformatie tot melanoom.
Compound naevus
Dit is een vorm van melanocytaire naevus (of moedervlek) die boven het huidoppervlak is verheven en bruin van kleur is. Melanocytische naevi worden als hamartomata beschouwd als ze aangeboren zijn. Hamartomata zijn tumorachtige maar niet-neoplastische woekeringen van structureel ontregeld weefsel. Samengestelde naevi worden beschouwd als goedaardige neoplasma’s van melanocyten als ze op latere leeftijd ontstaan.
Samengestelde naevi ontstaan uit een vlakke (junctionele) naevus die eerder in het leven bestaat en een verhoogd centraal gedeelte van diepere pigmentatie kan hebben met omringende bruingetinte maculaire pigmentatie. De pigmentatie kan ongelijk verdeeld zijn binnen de naevus maar is meestal symmetrisch verdeeld. Ze zijn meestal rond/ovaal van vorm en ruwweg 2 mm-7 mm in diameter. Ze kunnen bestaan met een variabele graad van pigmentatie en zelfs dezelfde kleur hebben als de omringende huid. Hun naam is afgeleid van het feit dat ze junctionele melanocyten (verantwoordelijk voor hun pigmentatie) en intradermale melanocyten (verantwoordelijk voor de verhevenheid van de laesie) bevatten.
Epidemiologie
Melanocytaire naevi in de algemene bevolking komen in congenitale en verworven vorm buitengewoon vaak voor. Hun prevalentie is zo hoog dat sommigen menen dat ze zelfs niet als een abnormaliteit of pathologische entiteit kunnen worden beschouwd, aangezien de meeste mensen met een lichtgekleurde huid er ten minste een paar zullen hebben. Ze komen veel meer voor bij etnische groepen met een lichte huid, maar ze hebben nog steeds een aanzienlijke prevalentie bij mensen met een meer gepigmenteerde huid. Congenitale melanocytaire naevi komen bij de geboorte voor bij ongeveer 1% van de pasgeborenen. Verworven melanocytaire naevi worden meestal gezien vanaf de leeftijd van één jaar, bereiken een piek in aantal tijdens het tweede en derde levensdecennium en verdwijnen tussen het zevende en negende decennium.
Presentatie
Symptomen
- Stel vast of de laesie congenitaal of verworven is (samengestelde naevi zijn verworven).
- Wanneer een laesie zich medisch presenteert, is het belangrijk om na te gaan of er geassocieerde symptomen zijn zoals:
- Vergroting.
- Verandering in vorm of grootte.
- Verandering in pigmentatie.
- Itchitis/pijn/irritatie.
- Bloedingen.
- Onderzoek de laesie bij helder licht, bij voorkeur daglicht indien beschikbaar.
- Gebruik tekeningen of foto’s om de plaats(en), de grootte en de pigmentatie van de laesie te noteren.
- Stel vast dat de laesie het typische pigmentatiepatroon vertoont en boven het niveau van de huid uitsteekt.
- onderscheid maken van andere soortgelijke verheven goedaardige tumoren van de huid:
- Dermatofibromen hebben de neiging om bij palpatie stevig of hard aan te voelen, terwijl samengestelde naevi zachter zijn.
- Seborroïsche wratten hebben de neiging om ‘vastgeplakt’ te lijken, in plaats van op te gaan in de omringende huid.
- Melanoom heeft de neiging donkerder te zijn, een onregelmatige rand te hebben, asymmetrisch te zijn en recent gegroeid te zijn.
- Maligne melanoom.
- Lentigines.
- Atypische moedervlek (dysplastische naevus).
- Andere melanocytaire naevi.
- Pyogeen granuloom (meestal roodachtig, maar kan bruin zijn).
- Seborrhoeïsche keratose.
- Acanthoom.
- Histiocytoom.
- Skin tag (acrochordon).
- Actinische keratose.
- Neuroma.
- Plaveiselcelcarcinoom.
- Naevi van Ota en Ito.
- Er is geen onderzoek geïndiceerd bij een gewone, verworven samengestelde naevus die geen recente verandering heeft ondergaan.
- Sommige dermatologen kunnen met dermoscopie proberen de aard van gepigmenteerde laesies te onderscheiden.
- In geval van verdenking op kwaadaardig melanoom is excisiebiopsie het onderzoek van eerste keuze.
- Als de diagnose van samengestelde naevus duidelijk is en er geen verandering is opgetreden in een reeds lang bestaande laesie, volstaat gewoonlijk geruststelling en controle van de laesie.
- Wanneer er enige twijfel bestaat over de diagnose, moet een excisiebiopsie worden verricht of moet een dermatoloog worden geraadpleegd.
- Voer een excisiebiopsie uit wanneer de laesie:
- Gegroeid.
- Symptomatisch geworden.
- Assymmetrie ontwikkeld.
- Een onregelmatige rand ontwikkeld.
- Veranderd zijn graad of patroon van pigmentatie.
- Ontwikkeld satelliet laesies.
Tekenen
Visuele verschijning
Differentiële diagnose
Onderzoeken
Behandeling
Complicaties en prognose
Compound naevi zijn goedaardige laesies. Ze veroorzaken geen complicaties en hebben een uitstekende prognose.