Contunico © ZDF Enterprises GmbH, MainzZobacz wszystkie filmy dla tego artykułu
Kawiarnia, także pisownia cafe, mały lokal gastronomiczny, historycznie kawiarnia, zwykle z ograniczonym menu; pierwotnie lokale te serwowały tylko kawę. Angielski termin café, zapożyczony z francuskiego, wywodzi się ostatecznie od tureckiego kahve, oznaczającego kawę.
Wprowadzenie kawy i jej picia do Europy zapewniło bardzo potrzebny punkt ciężkości dla działalności społecznej osób trzeźwych. Mówi się, że pierwsza kawiarnia została otwarta w 1550 roku w Konstantynopolu; w ciągu XVII wieku kawiarnie zostały otwarte we Włoszech, Francji, Niemczech i Anglii.
W ciągu 200 lat po połowie XVII wieku najsłynniejsze kawiarnie Europy rozkwitły w Londynie jako gotowe punkty dla wiadomości, dyskusji i frakcji. Właściciele kawiarni konkurowali ze sobą o dostawy gazet zarówno Whigów, jak i Torysów; w tym czasie w kawiarniach załatwiano interesy związane z kupnem i sprzedażą ubezpieczeń, statków, akcji, towarów, a czasami nawet niewolników; człowiek pióra, aktor lub artysta mógł występować lub deklamować dla swojej koterii w swojej ulubionej kawiarni; a kawiarnie stały się nieformalnymi stacjami zbierania i dystrybucji paczek i listów. Do XIX wieku codzienna gazeta i poczta domowa wyparły te funkcje.
Mniej więcej w tym samym czasie, jak świadczy malarstwo i literatura, francuska kawiarnia i restauracja znajdowały się u szczytu popularności jako miejsca spotkań intelektualistów i artystów. Bogatsi smakosze wśród inteligencji mogli stołować się w wytwornych paryskich restauracjach, jak Honoré de Balzac w Véry, podczas gdy skromniejsze kawiarnie i bistra były schronieniem dla artystów z „bohemy”. Kawiarnia pozostawała ważną instytucją społeczną we Francji przez cały XX wiek.
Pod koniec XX wieku, gdy espresso i inne specjalne kawy stały się popularne w Stanach Zjednoczonych, otwarto wiele restauracji specjalizujących się w kawie.