Wszyscy pacjenci:
Działania niepożądane można zminimalizować poprzez stosowanie minimalnej skutecznej dawki przez możliwie najkrótszy okres niezbędny do opanowania objawów (patrz punkt 4.2 oraz ryzyko żołądkowo-jelitowe i sercowo-naczyniowe poniżej).
Pacjenci leczeni długotrwale lekami z grupy NLPZ powinni być poddawani regularnej kontroli lekarskiej w celu monitorowania występowania działań niepożądanych.
Ludzie w podeszłym wieku:
U osób w podeszłym wieku występuje zwiększona częstość występowania działań niepożądanych leków z grupy NLPZ, zwłaszcza krwawienia z przewodu pokarmowego i perforacji, które mogą być śmiertelne (patrz punkt 4.2- Dawkowanie i sposób podawania). Nie zaleca się długotrwałego stosowania NLPZ u tych pacjentów. Jeśli konieczne jest przedłużone leczenie, pacjenci powinni być regularnie kontrolowani
U pacjentów stosujących inhibitory syntetazy prostaglandyn mogą wystąpić działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego. Ryzyko rozwoju owrzodzeń przewodu pokarmowego lub krwawienia wzrasta wraz z czasem stosowania i dawką naproksenu. Ryzyko to nie jest ograniczone do określonej populacji pacjentów, ale osoby w podeszłym wieku i osoby osłabione wykazują gorszą niż inni tolerancję na owrzodzenie przewodu pokarmowego lub krwawienie. Większość śmiertelnych działań żołądkowo-jelitowych przypisywanych inhibitorom syntetazy prostaglandyn wystąpiła w tej populacji.
Działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne naproksenu może zmniejszać gorączkę i stan zapalny, zmniejszając w ten sposób ich przydatność jako objawów diagnostycznych.
Zaburzenia układu oddechowego:
Należy zachować ostrożność w przypadku podawania leku pacjentom cierpiącym na astmę oskrzelową lub z astmą oskrzelową w wywiadzie, ponieważ zgłaszano, że NLPZ mogą wywoływać skurcz oskrzeli u takich pacjentów.
Naproksen zmniejsza agregację płytek krwi i wydłuża czas krwawienia. Należy pamiętać o tym działaniu podczas określania czasu krwawienia.
Niedobór nerek i zaburzenia czynności wątroby:
Niewydolność nerek związana ze zmniejszonym wytwarzaniem prostaglandyn
Podanie leku z grupy NLPZ może spowodować zależne od dawki zmniejszenie wytwarzania prostaglandyn i zwiastować niewydolność nerek. Pacjenci najbardziej narażeni na wystąpienie tej reakcji to osoby z zaburzoną czynnością nerek, zaburzeniami czynności serca, zaburzeniami czynności wątroby, zwłaszcza w przypadku długotrwałego leczenia, osoby przyjmujące leki moczopędne oraz osoby w podeszłym wieku Należy również zadbać o zapewnienie odpowiedniej diurezy. W przypadku zmniejszonej perfuzji nerek, zaleca się monitorowanie czynności nerek przed i w trakcie leczenia naproksenem (Patrz także punkt 4.3-Przeciwwskazania).
Stosowanie u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek
Ponieważ naproksen jest w znacznym stopniu (95%) eliminowany z moczem poprzez przesączanie kłębuszkowe, należy go stosować z dużą ostrożnością u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek i u tych pacjentów zaleca się monitorowanie stężenia kreatyniny w surowicy i (lub) klirensu kreatyniny. Naproksen jest przeciwwskazany u pacjentów, u których wyjściowy klirens kreatyniny jest mniejszy niż 30 ml/minutę.
Haemodializa nie zmniejsza stężenia naproksenu w osoczu ze względu na wysoki stopień wiązania z białkami.
Niektórzy pacjenci, zwłaszcza ci, u których nerkowy przepływ krwi jest zaburzony, jak np. w przypadku niedoboru objętości pozakomórkowej, marskości wątroby, ograniczenia podaży sodu, zastoinowej niewydolności serca i istniejącej wcześniej choroby nerek, powinni mieć ocenianą czynność nerek przed rozpoczęciem i w trakcie leczenia naproksenem. Do tej kategorii mogą również należeć niektórzy pacjenci w podeszłym wieku, u których można się spodziewać zaburzonej czynności nerek, a także pacjenci stosujący leki moczopędne. Należy rozważyć zmniejszenie dawki dobowej, aby uniknąć możliwości nadmiernej kumulacji metabolitów naproksenu u tych pacjentów.
Stosowanie u pacjentów z zaburzoną czynnością wątroby
Należy również zachować ostrożność u pacjentów z niewydolnością wątroby.
Ostrożność zaleca się w przypadku podawania dużych dawek naproksenu pacjentom w podeszłym wieku, ponieważ istnieją przesłanki wskazujące, że u takich pacjentów zwiększa się ilość niezwiązanego z białkami naproksenu. Ponieważ naproksen ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, niektóre objawy zakażenia mogą być w związku z tym zamaskowane.
Przewlekła alkoholowa choroba wątroby i prawdopodobnie również inne postacie marskości wątroby zmniejszają całkowite stężenie naproksenu w osoczu, ale stężenie niezwiązanego naproksenu w osoczu jest zwiększone. Wpływ tego faktu na dawkowanie naproksenu nie jest znany, ale rozsądnie jest stosować najmniejszą skuteczną dawkę.
Tak jak w przypadku innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, może wystąpić zwiększenie jednego lub więcej wyników badań czynności wątroby. Zaburzenia czynności wątroby mogą być raczej wynikiem nadwrażliwości niż bezpośredniej toksyczności. Zgłaszano ciężkie reakcje wątrobowe, w tym żółtaczkę i zapalenie wątroby (niektóre przypadki zapalenia wątroby zakończyły się zgonem) podczas stosowania tego leku, jak i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Zgłaszano reaktywność krzyżową.
Krwawienie z przewodu pokarmowego, owrzodzenie i perforacja:
Krwawienie z przewodu pokarmowego, owrzodzenie lub perforacja, które mogą być śmiertelne, zgłaszano w przypadku wszystkich leków z grupy NLPZ w dowolnym momencie leczenia, z lub bez objawów ostrzegawczych lub wcześniejszych poważnych zdarzeń żołądkowo-jelitowych w wywiadzie.
Ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego, owrzodzenia lub perforacji jest większe wraz ze zwiększeniem dawki NLPZ, u pacjentów z chorobą wrzodową w wywiadzie, szczególnie powikłaną krwotokiem lub perforacją (patrz punkt 4.3), w przypadku stosowania z alkoholem, u palaczy tytoniu i u osób w podeszłym wieku. Pacjenci ci powinni rozpoczynać leczenie od najmniejszej dostępnej dawki.
Pacjenci z toksycznym działaniem na przewód pokarmowy w wywiadzie, zwłaszcza w podeszłym wieku, powinni zgłaszać wszelkie nietypowe objawy brzuszne (zwłaszcza krwawienie z przewodu pokarmowego), szczególnie w początkowym okresie leczenia.
Należy zachować ostrożność u pacjentów otrzymujących jednocześnie leki, które mogą zwiększać ryzyko gastrotoksyczności lub krwawienia, takie jak kortykosteroidy lub leki przeciwzakrzepowe, takie jak warfaryna, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny lub leki przeciwpłytkowe, takie jak aspiryna (patrz punkt 4.5- Interakcje). W przypadku zastąpienia kortykosteroidu naproksenem i częściowego lub całkowitego zastąpienia, należy zastosować zwykłe środki ostrożności, które są brane pod uwagę podczas przerywania leczenia kortykosteroidami.
W przypadku wystąpienia krwawienia z przewodu pokarmowego lub owrzodzenia u pacjentów otrzymujących naproksen, leczenie należy przerwać.
Należy ostrożnie podawać leki z grupy NLPZ pacjentom z chorobami przewodu pokarmowego w wywiadzie (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna), ponieważ może dojść do zaostrzenia tych stanów (patrz punkt 4.8 – Działania niepożądane)
Terapia skojarzona z lekami ochronnymi (np.mizoprostolem lub inhibitorami pompy protonowej) należy rozważyć u tych pacjentów, a także u pacjentów wymagających jednoczesnego stosowania aspiryny w małej dawce lub innych leków mogących zwiększać ryzyko żołądkowo-jelitowe (patrz punkt 4.5).
Haematologiczne
Pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia lub otrzymujących leki zaburzające hemostazę należy uważnie obserwować w przypadku podawania produktów zawierających naproksen.
Pacjenci z wysokim ryzykiem krwawienia lub stosujący pochodne kumaryny lub heparynę jednocześnie z naproksenem mają zwiększone ryzyko krwawienia. W takim przypadku należy rozważyć korzyści w stosunku do ryzyka. W żadnym przypadku nie zaleca się jednoczesnego stosowania naproksenu z dużą dawką heparyny (lub jej pochodnych).
Reakcje anafilaktyczne (anafilaktoidalne)
Reakcje nadwrażliwości mogą wystąpić u osób podatnych. Reakcje anafilaktyczne (anafilaktoidalne) mogą wystąpić zarówno u pacjentów z nadwrażliwością lub narażeniem na aspirynę, inne niesteroidowe leki przeciwzapalne lub produkty zawierające naproksen w wywiadzie, jak i bez takiego wywiadu. Mogą one również wystąpić u osób z obrzękiem naczynioruchowym w wywiadzie, reaktywnością bronchospastyczną (np. astmą), nieżytem nosa i polipami nosa.
Reakcje anafilaktoidalne, podobnie jak anafilaksja, mogą mieć skutek śmiertelny.
Steroidy
Jeśli dawka steroidów jest zmniejszana lub eliminowana w trakcie terapii, dawkę steroidów należy zmniejszać powoli, a pacjentów należy uważnie obserwować pod kątem wystąpienia jakichkolwiek oznak działań niepożądanych, w tym niewydolności nadnerczy i zaostrzenia objawów zapalenia stawów.
Działanie na oczy
Badania nie wykazały zmian w oku przypisywanych podawaniu naproksenu. W rzadkich przypadkach u osób stosujących leki z grupy NLPZ, w tym naproksen, zgłaszano niekorzystne zaburzenia oczne, w tym zapalenie brodawek, zapalenie nerwu wzrokowego wstecznego i obrzęk brodawek, chociaż nie można ustalić związku przyczynowo-skutkowego; dlatego u pacjentów, u których w trakcie leczenia produktami zawierającymi naproksen wystąpią zaburzenia widzenia, należy przeprowadzić badanie okulistyczne.
Działanie na układ sercowo-naczyniowy i naczyniowo-mózgowy
Wymaga się odpowiedniego monitorowania i doradztwa w przypadku pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i (lub) łagodną do umiarkowanej zastoinową niewydolnością serca w wywiadzie, ponieważ w związku z leczeniem NLPZ zgłaszano zatrzymanie płynów i obrzęki.
Łagodne obrzęki obwodowe obserwowano u kilku pacjentów otrzymujących naproksen. Chociaż w badaniach metabolicznych nie zgłaszano zatrzymania sodu, możliwe jest, że pacjenci z wątpliwą lub upośledzoną czynnością serca mogą być narażeni na większe ryzyko podczas przyjmowania naproksenu.
Dane z badań klinicznych i dane epidemiologiczne sugerują, że stosowanie koksybów i niektórych leków z grupy NLPZ (szczególnie w dużych dawkach i podczas długotrwałego leczenia) może być związane z niewielkim zwiększeniem ryzyka tętniczych zdarzeń zakrzepowo-zatorowych (np. zawał serca lub udar). Chociaż dane sugerują, że stosowanie naproksenu (1000 mg na dobę) może być związane z mniejszym ryzykiem, nie można wykluczyć pewnego ryzyka.
Pacjenci z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym, zastoinową niewydolnością serca, stwierdzoną chorobą niedokrwienną serca, chorobą tętnic obwodowych i (lub) chorobą naczyniowo-mózgową powinni być leczeni naproksenem tylko po dokładnym rozważeniu. Podobną uwagę należy rozważyć przed rozpoczęciem długotrwałego leczenia pacjentów z czynnikami ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych (np. nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia, cukrzyca, palenie tytoniu).
Dermatologiczne
Poważne reakcje skórne, niektóre ze skutkiem śmiertelnym, w tym złuszczające zapalenie skóry, zespół Stevensa-Johnsona i toksyczna nekroliza naskórka, zgłaszano bardzo rzadko w związku ze stosowaniem NLPZ (patrz punkt 4.8). Pacjenci wydają się być najbardziej narażeni na wystąpienie tych reakcji we wczesnym okresie leczenia: początek reakcji występuje w większości przypadków w ciągu pierwszego miesiąca leczenia. Naproksen należy odstawić przy pierwszym wystąpieniu wysypki skórnej, zmian na błonach śluzowych lub jakichkolwiek innych objawów nadwrażliwości. Jeśli skóra stanie się delikatna lub w przypadku wystąpienia pęcherzy lub innych objawów pseudoporfirii, leczenie należy przerwać, a pacjent powinien być uważnie monitorowany.
Połączenie z innymi lekami z grupy NLPZ, w tym selektywnymi inhibitorami cyklooksygenazy-2
Nie zaleca się łączenia produktów zawierających naproksen i innych leków z grupy NLPZ, w tym selektywnych inhibitorów cyklooksygenazy-2, ze względu na skumulowane ryzyko wywołania poważnych zdarzeń niepożądanych związanych z NLPZ.
SLE i mieszana choroba tkanki łącznej:
U pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym (SLE) i mieszanymi zaburzeniami tkanki łącznej może występować zwiększone ryzyko aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (patrz punkt 4.8 – Działania niepożądane).
Zakłócenia w badaniach:
Sugeruje się czasowe przerwanie leczenia naproksenem na 48 godzin przed wykonaniem badań czynności nadnerczy, ponieważ naproksen może artefaktowo zakłócać niektóre badania na obecność steroidów 17-ketogennych. Podobnie, naproksen może zakłócać niektóre testy kwasu 5-hydroksyindolooctowego w moczu.
Sporadyczne nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych (np. test czynności wątroby) występowały u pacjentów leczonych naproksenem, ale nie zaobserwowano zdecydowanej tendencji w żadnym z testów wskazujących na toksyczność.
Zawiera laktozę:
Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi problemami nietolerancji galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego leku.
.