Skeletspierrelaxantia zijn een heterogene groep van geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van twee verschillende soorten onderliggende aandoeningen: spasticiteit door syndromen van de bovenste motorneuronen en spierpijn of spasmen door perifere musculoskeletale aandoeningen. Hoewel zij op grote schaal voor deze indicaties worden gebruikt, blijken er leemten te zijn in ons inzicht in de vergelijkende werkzaamheid en veiligheid van verschillende skeletspierrelaxantia. Deze systematische review geeft een samenvatting en beoordeling van het bewijs voor de vergelijkende werkzaamheid en veiligheid van skeletspierrelaxantia voor spasticiteit en musculoskeletale aandoeningen. Er is gezocht naar gerandomiseerde trials (voor vergelijkende effectiviteit en bijwerkingen) en observationele studies (alleen voor bijwerkingen) met orale geneesmiddelen die door de FDA zijn geclassificeerd als skeletspierrelaxantia, waarbij gebruik is gemaakt van elektronische databases, referentielijsten en door farmaceutische bedrijven ingediende documentatie. De zoekacties werden uitgevoerd tot januari 2003. De geldigheid van elke geïncludeerde studie werd beoordeeld aan de hand van een gegevensverzamelingsformulier en vooraf vastgestelde criteria. Er werd een algemeen cijfer toegekend aan het bewijsmateriaal voor elke hoofdvraag. In totaal werden 101 gerandomiseerde onderzoeken in deze review opgenomen. Geen enkele gerandomiseerde studie werd van goede kwaliteit bevonden, en er was weinig bewijs van rigoureuze beoordeling van bijwerkingen in de geïncludeerde trials of observationele studies. Er is redelijk bewijs dat baclofen, tizanidine en dantroleen effectief zijn in vergelijking met placebo bij patiënten met spasticiteit (voornamelijk multiple sclerose). Er is redelijk bewijs dat baclofen en tizanidine ongeveer even werkzaam zijn bij patiënten met spasticiteit, maar onvoldoende bewijs om de werkzaamheid van dantroleen in vergelijking met baclofen of tizanidine vast te stellen. Er zijn redelijke aanwijzingen dat, hoewel het algemene percentage bijwerkingen tussen tizanidine en baclofen gelijk is, tizanidine meer geassocieerd wordt met een droge mond en baclofen met meer zwakte. Er zijn redelijke aanwijzingen dat cyclobenzaprine, carisoprodol, orfenadrine en tizanidine effectief zijn in vergelijking met placebo bij patiënten met musculoskeletale aandoeningen (voornamelijk acute rug- of nekpijn). Cyclobenzaprine is in de meeste klinische onderzoeken beoordeeld en is consequent werkzaam bevonden. Er zijn zeer beperkte of inconsistente gegevens over de effectiviteit van metaxalone, methocarbamol, chlorzoxazone, baclofen of dantroleen in vergelijking met placebo bij patiënten met aandoeningen aan het bewegingsapparaat. Er is onvoldoende bewijs om de relatieve werkzaamheid of veiligheid van cyclobenzaprine, carisoprodol, orfenadrine, tizanidine, metaxalone, methocarbamol, en chloorzoxazon te bepalen. Dantroleen, en in mindere mate chlorzoxazone, zijn in verband gebracht met zeldzame ernstige hepatotoxiciteit.